Σε δύο φάσεις, που ενδέχεται, όμως, να τρέξουν με διαδικασίες fast track και να έχουν μικρή χρονική απόσταση μεταξύ τους, θα εξελιχθούν οι κινήσεις των εγχώριων τραπεζών για τις θυγατρικές τους στη ΝΑ. Ευρώπη.
Η πρώτη φάση περιλαμβάνει κινήσεις επικέντρωσης των δραστηριοτήτων τους σε κάποιες αγορές με αποχώρηση από άλλες. Πρακτικά οι τράπεζες σπεύδουν να εφαρμόσουν τα πλάνα αναδιάρθρωσης που είχαν συμφωνηθεί πέρσι με τη Διεύθυνση Ανταγωνισμού (DG Comp) και προέβλεπαν ολοκλήρωση των παραπάνω κινήσεων ως και το τέλος του 2016.
Η δεύτερη φάση είναι αυτή της αποεπένδυσης από τη ΝΑ. Ευρώπη, είτε ως αποτέλεσμα της διαδικασίας ανακεφαλαιοποίησης, είτε μέσω των πιο απαιτητικών νέων πλάνων αναδιάρθρωσης. Η έκταση και η ένταση της αποεπένδυσης θα κριθούν από το ύψος των κεφαλαιακών αναγκών, αλλά και από το πώς θα ανακεφαλαιοποιηθούν οι μητρικές τράπεζες.
Το χειρότερο σενάριο προβλέπει την πλήρη αποεπένδυση μέσα στους επόμενους μήνες, με ή χωρίς την παρέμβαση των εποπτικών αρχών, ενώ στο καλό σενάριο οι τράπεζες θα διατηρήσουν παρουσία σε κάποιες αγορές, εφόσον δεν απαιτείται νέα κεφαλαιακή ενίσχυση από τις μητρικές ή και ενέσεις ρευστότητας.
Η προσπάθεια που καταβάλλει το εγχώριο σύστημα είναι να αποφευχθεί η υπαγωγή τους σε καθεστώς εξυγίανσης, μετά τη γνωστοποίηση των κεφαλαιακών αναγκών. Υπενθυμίζεται ότι με βάση την οδηγία, μετά το αποτέλεσμα του stress test ο επόπτης κρίνει με μια σειρά κριτηρίων: α) αν οι τράπεζες πληρούν την αρχή του going concern, β) αν απαιτούνται μέτρα πρόωρης εξυγίανσης, γ) αν απαιτείται εξυγίανση, δ) αν πρέπει να τεθούν σε καθεστώς εκκαθάρισης.
Στις δύο πρώτες περιπτώσεις οι τράπεζες ανακεφαλαιοποιούνται από ιδιώτες. Αν όμως κριθεί ότι απαιτείται η λήψη πρόωρων μέτρων εξυγίανσης θα εφαρμοστούν σε συνεργασία με τον επόπτη τα recovery plans, που εν τω μεταξύ θα έχουν επικαιροποιήσει οι τράπεζες, τα οποία περιλαμβάνουν ρευστοποίηση περιουσιακών στοιχείων για να μειωθεί το κεφαλαιακό έλλειμμα, πριν από τη διενέργεια ΑΜΚ.
Με δεδομένο πάντως ότι η κοινοτική οδηγία θα εφαρμοσθεί στην πράξη για πρώτη φορά σε τέτοιο εύρος και η ελληνική πλευρά θα επιδιώξει όρους ανακεφαλαιοποίησης που να διατηρούν τον ιδιωτικό χαρακτήρα των τραπεζών, είναι πιθανό να απαιτηθούν συμπληρωματικές αποφάσεις που θα αλλάξουν κρίσιμες παραμέτρους της οδηγίας.
Ξεκαθαρίζει το τοπίο στη Βουλγαρία
Η φάση της συγκέντρωσης στα Βαλκάνια έχει, ήδη, ξεκινήσει και αναμένεται να ολοκληρωθεί ως το τέλος Αυγούστου.
Η Πειραιώς αποεπενδύθηκε από τη συγγενή σερβική τράπεζα ΑΙΚ Banka, μεταβιβάζοντας το 20,35% των κοινών μετοχών της και το 25% των προνομιούχων, έναντι τιμήματος περίπου 30 εκατ. ευρώ. Η Alpha συμφώνησε πρόσφατα με τη Eurobank να μεταβιβάσει το δίκτυο εργασιών της, που διατηρεί στη Βουλγαρία, στην τοπική θυγατρική της δεύτερης (Postbank) έναντι συμβολικού τιμήματος (1 ευρώ).
Σε συζητήσεις για αντίστοιχη συμφωνία στη Βουλγαρία βρίσκονται η Εθνική Τράπεζα και η Πειραιώς. Η συζήτηση αφορά τη μεταβίβαση της βουλγαρικής θυγατρικής της Πειραιώς στη UBB της Εθνικής.
Εφόσον υπάρξει συμφωνία, η αγορά της Βουλγαρίας θα είναι η πρώτη στην οποία θα έχει συντελεστεί η αναδιάρθρωση. Στην τοπική αγορά θα δραστηριοποιούνται πλέον από πλευράς ελληνικών τραπεζών η Εurobank (Postbank) και η Εθνική (UBB), με τις θυγατρικές τους να διαθέτουν ισχυρότερο μερίδιο αγοράς και μεγαλύτερα περιθώρια συνεργειών.
Οι εν λόγω θυγατρικές δεν χρειάζονται περαιτέρω κεφαλαιακή ενίσχυση, ενώ δεν εξαρτώνται προς το παρόν, σε επίπεδο ρευστότητας, από τις μητρικές. Το αν θα παραμείνουν ή όχι υπό τον έλεγχο των ελληνικών τραπεζών θα κριθεί, όμως, από το ύψος και τη διαδικασία της ανακεφαλαιοποίησης.
Οι εξελίξεις στη Ρουμανία
Στη Ρουμανία οι εξελίξεις τρέχουν πιο αργά λόγω σειράς ιδιαιτεροτήτων. Η ρουμανική οικονομία ανακάμπτει και οι θετικές προοπτικές της σε συνδυασμό με τους καθαρούς, συγκριτικά, ισολογισμούς των θυγατρικών, που διατηρούν οι εγχώριες τράπεζες, παρέχουν περιθώρια περισσότερων λύσεων.
Όπως έχει γράψει το Euro2day.gr η κεντρική τράπεζα της Ρουμανίας υποχρέωσε πέρσι τις εμπορικές τράπεζες να σχηματίσουν προβλέψεις της τάξης του 80% - 90% επί των μη εξυπηρετούμενων δανείων (χωρίς να υπολογίζεται η αξία των εξασφαλίσεων).
Μία από τις συστημικές τράπεζες βρίσκεται σε προχωρημένες συζητήσεις με private equity funds που έχουν εμπειρία στη διαχείριση και αναδιάρθρωση τραπεζών για την πώληση της θυγατρικής που διατηρεί στη Ρουμανία.
Οι υπόλοιπες θα επιδιώξουν είτε να διατηρήσουν την παρουσία τους στην τοπική αγορά (Alpha), με την εξαίρεση της υποχρεωτικής πώλησης, είτε να προβούν σε κινήσεις που να βελτιώνουν την αξία τους (συγχωνεύσεις, πωλήσεις NPLs) πριν από την πώλησή τους.
Στην Κύπρο η Alpha και η Eurobank επιδιώκουν να διατηρήσουν την παρουσία τους, ενώ η Πειραιώς συζητά με την Ελληνική Τράπεζα Κύπρου την πώληση της εκεί θυγατρικής της.
Η ιδιαίτερη περίπτωση της Finansbank
Η αγορά αναμένει με ενδιαφέρον τις εξελίξεις στη Finansbank καθώς θα καθορίσουν σε σημαντικό βαθμό και το τι μέλλει γενέσθαι για την ανακεφαλαιοποίηση της Εθνικής.
Η Εθνική θα επιδιώξει, όπως όλα δείχνουν, να αποφύγει την άμεση αποεπένδυσή της από τη Finansbank, επικαλούμενη τις συνθήκες αστάθειας, τόσο στην Ελλάδα, όσο και στην Τουρκία και τις μέχρι τώρα χαμηλές προσφορές που έχει λάβει από ενδιαφερόμενους επενδυτές.
Είναι, όμως, πιθανό να αναγκαστεί από την DG Comp και τους εποπτικούς μηχανισμούς να αναθεωρήσει το πλάνο της και να επιδιώξει την άμεση διάθεση ποσοστού υψηλότερου του 40%. Στην Τουρκία υπάρχει κινητικότητα για το θέμα και ενδέχεται να γίνουν τελικά προσφορές από σχήματα με τουρκικά και αραβικά κεφάλαια.