«Κλείδωσε» η κατάργηση πρόωρων συνταξιοδοτήσεων

Στη γραμμή που έχει χαράξει με το αρχικό 46σέλιδο που απέστειλε η κυβέρνηση στους εκπροσώπους των θεσμών παραμένει και η νέα πρόταση της Ελλάδας προς τους δανειστές, με «κλειδωμένες» τις δραστικές περικοπές των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων και αυστηρότερα πέναλτι σε όποιους επιλέγουν τη συνταξιοδότηση πριν από τη συμπλήρωση του 62ου έτους ηλικίας. 

Με στόχο την εξοικονόμηση περισσότερων κεφαλαίων από τα 71 εκατ. ευρώ που προβλέπεται στην αρχική πρόταση, δεν αποκλείεται τελικά, και υπό την προϋπόθεση ότι θα γίνουν σεβαστά τα θεμελιωμένα δικαιώματα, να συμφωνηθεί τελικά πιο γρήγορος βηματισμός. Η κυβέρνηση υπαναχωρεί και φέρεται έτοιμη να δεχτεί οι αλλαγές να μπουν σε ισχύ άμεσα (από την 1η Ιουλίου) αντί για την αρχική θέση για εφαρμογή από τις αρχές του 2016.

Αν προστατευθούν και ειδικές ομάδες όπως μητέρες με ανήλικα, εργαζόμενοι σε ΒΑΕ και ΑΜεΑ, εκτιμάται ότι θα εξοικονομηθούν περί τα 100 με 130 εκατ. ευρώ το χρόνο, ποσό που πάντως απέχει από την πρόταση των πιστωτών, για αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης, από την 1η Ιουλίου 2015, η οποία αντιστοιχεί σε εξοικονόμηση 300 εκατ. ευρώ.

Κλειδί για την οριστικοποίηση της όποιας συμφωνίας εκτιμάται ότι θα είναι και το ύψος της ποινής που θα ισχύσει τελικά για όποιους επιλέξουν την πρόωρη έξοδο. Αυτό που θα κρίνει το αν πραγματικά θα «κλείσουν» οι έξοδοι για πρόωρη συνταξιοδότηση ή όχι, είναι το ποιους θα αφορά το νέο, αυξημένο πέναλτι. Αν δηλαδή, το πέναλτι θα αφορά αυτούς που θα επιλέξουν να βγουν νωρίτερα, παρά την αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης (θεωρείται το πιο απίθανο σενάριο) ή αυτούς που «σώζονται» από την αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης, δηλαδή όσους έχουν θεμελιωμένα δικαιώματα και τις ειδικές ομάδες (θεωρείται το πιθανότερο σενάριο αν και αντιδρά η ελληνική πλευρά).

«Κλειδωμένη» θεωρείται και η ενοποίηση των ασφαλιστικών ταμείων, αρχικά με διοικητικά μέτρα και στη συνέχεια με οργανωτικές ομαδοποιήσεις που θα οδηγήσουν το πολύ σε τρία Ταμεία.

Οι επικουρικές

Καθώς βέβαια, τα παραπάνω μέτρα δεν καλύπτουν παρά μικρό μέρος από τα συνολικά 1,8 δισ. ευρώ που απαιτούνται ειδικά για το ασφαλιστικό από τους θεσμούς, ετησίως και για τα δύο επόμενα χρόνια, στο τραπέζι έχουν πέσει και σενάρια μείωσης των υψηλών επικουρικών συντάξεων, ή ακόμη και κάποιων πολύ υψηλών κύριων. Η απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας που κρίνει αντισυνταγματικές τις περικοπές του 2012 αποτελεί σαφώς, ένα σημαντικό πρόσκομμα σε μια τέτοια πρόταση, ενώ έχει κριθεί πως το πολιτικό κόστος από την αθέτηση της κυβερνητικής δέσμευσης να μην προχωρήσει σε περικοπές συντάξεων θα είναι πολύ μεγαλύτερο από τη δημοσιονομικό όφελος. 

Όπως δείχνουν και τα στοιχεία του υπουργείου Εργασίας, η μέση μικτή επικουρική σύνταξη για τους συνταξιούχους του ΙΚΑ-ΕΤΕΑΜ είναι 165,34 ευρώ και για τους συνταξιούχους του Δημοσίου (ΤΕΑΔΥ) 177,32 ευρώ μικτά. Από τα στοιχεία προκύπτει ότι από το 1.044.098 συνταξιούχων του ΕΤΕΑ συντριπτικά οι περισσότεροι, δηλαδή 943.206 δικαιούχοι, λαμβάνουν επικουρικές συντάξεις μικρότερες των 197 ευρώ μικτών τον μήνα.

Όπως μάλιστα επισημαίνουν στελέχη του υπουργείου Εργασίας, από τις συνολικά τρεις μειώσεις στις επικουρικές συνάξεις που επιβλήθηκαν από το 2011 έως το 2012, εκτιμάται ότι εξοικονομούνται 813 εκατ. ευρώ ετησίως. Η τέταρτη περικοπή είναι αυτή που κρίθηκε αντισυνταγματική από το ΣτΕ ενώ η 5η ήταν αυτή που υλοποιήθηκε σε εφαρμογή της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος, ήταν 5,2% σε όλες τις συντάξεις του ΕΤΕΑ και οδήγησε σε εξοικονόμηση 70 εκατ. ευρώ για το 2014.

Οι εισφορές

Σύμφωνα με κάποιες πληροφορίες, στις οποίες μάλιστα αναφέρθηκε και ο πρόεδρος του Ποταμιού Στ. Θεοδωράκης, υπάρχει πρόταση για αύξηση των εισφορών, τόσο των εργαζόμενων όσο και των εργοδοτών. Υψηλόβαθμο κυβερνητικό στέλεχος πάντως, ανέφερε στο Euro2day.gr ότι η πρόταση αυτή συζητήθηκε κατά την περίοδο των διαπραγματεύσεων στο Brussels Group, τέθηκε από την πλευρά των θεσμών πρόταση για αύξηση των εισφορών κατά 2% τόσο για τους εργαζόμενους όσο και για τους εργοδότες, ενώ εξετάστηκε και το σενάριο για επαναφορά των ασφαλιστικών εισφορών στα όρια του 2014, πριν δηλαδή εφαρμοστεί η μείωση κατά 3,9 ποσοστιαίες μονάδες. Η πρόταση απορρίφθηκε από την ελληνική πλευρά ως υφεσιακή και αντιαναπτυξιακή, ωστόσο όλα δείχνουν ανοικτά.

Το βάρος της ελληνικής πρότασης πέφτει επίσης στην επικείμενη ασφαλιστική μεταρρύθμιση του Σεπτεμβρίου, με την αναλογιστική μελέτη που ετοιμάζει ομάδα εμπειρογνωμόνων να είναι σχεδόν έτοιμη.

Σύμφωνα με τα πρώτα αποτελέσματα, προβλέπει ότι μόνο με αύξηση του ΑΕΠ κατά 2% θα μπορέσει το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης της Ελλάδας να βρει την αναλογιστική του ισορροπία. Μέχρι δε, να επιτευχθεί ο παραπάνω στόχος, το βάρος της ελληνικής κυβέρνησης αναμένεται να πέσει στην προσπάθεια για δραστικό περιορισμό της εισφοροδιαφυγής αλλά και την εξοικονόμηση πόρων από άλλες πηγές με τη δημιουργία Ταμείου Εθνικού Πλούτου και Κοινωνικής Ασφάλισης.

Παράλληλα, θεωρείται απαραίτητη η αποκατάσταση των αποθεματικών των ασφαλιστικών ταμείων και η καλύτερη αξιοποίηση της περιουσίας των οργανισμών. Για το λόγο αυτό, κάτι που αναμένεται να αναφερθεί στους θεσμούς, τις επόμενες ημέρες αναμένεται να έρθει στην Ελλάδα κλιμάκιο του Διεθνούς Γραφείου Εργασίας (ILO), προκειμένου όπως συμφωνήθηκε κατά τη διάρκεια του ταξιδιού της ηγεσίας του υπουργείου Εργασίας στη Γενεύη, να παράσχουν τεχνογνωσία για τις βέλτιστες πρακτικές που ακολουθούνται σε άλλες προηγμένες χώρες.