Ασφυκτιούν οι ελληνικές τράπεζες

Οι ελληνικές τράπεζες, στις οποίες τα τελευταία δυο χρόνια έγιναν δυο «ενέσεις» κεφαλαίων, ενδέχεται να χρειαστούν και Τρίτη «ένεση» καθώς η ύφεση αυξάνει τις απώλειες από τα επισφαλή δάνεια.

Σύμφωνα με το Bloomberg, οι τέσσερις μεγαλύτερες τράπεζες, που αντιπροσωπεύουν το 91% των τραπεζικών assets της χώρας, ενδέχεται να δουν τα άυλα στοιχεία των κύριων εποπτικών κεφαλαίων τους, ύψους 12 δισ. ευρώ (εξαιρουμένου του αναβαλλόμενου φόρου), να «εξαερώνονται» λόγω της αύξησης των προβλέψεων για επισφάλειες σε ληξιπρόθεσμα και τα αναδιαρθρωμένα χρέη. Ακόμα και αν η Ελλάδα καταλήξει σε συμφωνία με τους ευρωπαίους πιστωτές για την απελευθέρωση επιπλέον χρημάτων, η επόμενη διάσωση θα πρέπει να περιλαμβάνει και νέο γύρο χρηματοδότησης για τις τράπεζες.

Τα «κόκκινα» δάνεια αυξήθηκαν το περασμένο τρίμηνο καθώς η ελληνική οικονομία ολίσθησε και πάλι στην ύφεση και οι Έλληνες καθυστερούσαν τις πληρωμές τους αναμένοντας τη μείωση του χρέους τους από τη νέα ελληνική κυβέρνηση. Με την ανάκαμψη να έχει μπει στον «πάγο», οι τέσσερις συστημικές τράπεζες (Εθνική Τράπεζα, Alpha Bank,Τράπεζα Πειραιώς και Eurobank) θα μπορούσαν να χρειαστούν 16 δισ. ευρώ επιπλέον προκειμένου να καλύψουν τις απώλειες αν καταστεί επισφαλές το ήμισυ των ληξιπρόθεσμων και αναδιαρθρωμένων δανείων ύψους 59 δισ. ευρώ που έχουν στα βιβλία τους, αναφέρει το πρακτορείο.

«Περιμέναμε τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια να κορυφωθούν το α' τρίμηνο, όμως τώρα περιμένουμε πως αυτό θα συμβεί κάποια στιγμή το 2016, αναλόγως της οικονομικής σταθερότητας», σύμφωνα με τον αναλυτή της Moody's, Νώντα Νικολαϊδη. «Υπάρχει υψηλός κίνδυνος αθέτησης στα αναδιαρθρωμένα δάνεια και τα άλλα προβληματικά δάνεια. Είναι πιθανό οι τράπεζες να χρειαστούν έναν ακόμα γύρο κεφαλαιακών ενέσεων».

Εκπρόσωποι της Εθνικής, της Πειραιώς και της Eurobank αρνήθηκαν να σχολιάσουν, ενώ εκπρόσωπος της Alpha Bank δεν απάντησε.

Το πρόβλημα της εκροής καταθέσεων

Αναλυτές και επενδυτές επικεντρώνουν τους τελευταίους μήνες την προσοχή τους στην ρευστότητα των τραπεζών και όχι τόσο στην φερεγγυότητά τους. Τα ελληνικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα έχουν χάσει πάνω από το 20% των καταθέσεών τους από τον Νοέμβριο, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΤτΕ και τις εκτιμήσεις της JPMorgan. Εξαρτώνται από τα σχεδόν 120 δισ. ευρώ της χρηματοδότησης από την ΕΚΤ και την ΤτΕ για την αντικατάσταση των καταθέσεων και κοντεύουν να ξεμείνουν από collaterals.

Τα στελέχη των τραπεζών εξέφραζαν αισιοδοξία το α' τρίμηνο ότι θα αντιστραφεί η εκροή των καταθέσεων όταν η ελληνική κυβέρνηση καταλήξει σε συμφωνία με τους πιστωτές. Όμως, αν και αυτό θα έλυνε το πρόβλημα ρευστότητας, ωστόσο δεν θα βοηθούσε στην μακροπρόθεσμη φερεγγυότητα των τραπεζών. Αν υπάρξει συμφωνία, οι τράπεζες θα μπορέσουν να επιστρέψουν στην κανονική χρηματοδότηση από την ΕΚΤ, η οποία είναι φθηνότερη από την έκτακτη χρηματοδότηση μέσω του ELA. Όμως ακόμα και αυτή η εξοικονόμηση δεν θα αντιστάθμισε τις πιθανές απώλειες από τα «κόκκινα» δάνεια.

Οι τέσσερις τράπεζες είχαν ληξιπρόθεσμα και αναδιαρθρωμένα δάνεια, που δεν θεωρούνταν επισφαλή, συνολικού ύψους 59 δισ. ευρώ στο τέλος του 2014.

Αξίζει ως μέτρο σύγκρισης να αναφερθεί ότι στην Ινδία –η οικονομία της οποίας ακμάζει-πάνω από το 40% των αναδιαρθρωμένων δανείων έγιναν επισφαλή τα τελευταία τέσσερα χρόνια, ενώ στην Ελλάδα, όπου το ΑΕΠ έχει συρρικνωθεί κατά τουλάχιστον 25% τα τελευταία έξι χρόνια, το ποσοστό πιθανότατα θα είναι υψηλότερο.

Το ενδεχόμενο επιβολής ελέγχων στην κίνηση κεφαλαίων

Με την Ελλάδα και τους πιστωτές της να οδεύουν προς την τελική αναμέτρηση, αυξάνεται το ενδεχόμενο εξόδου της χώρας από την ευρωζώνης ή επιβολής ελέγχου στην κίνηση κεφαλαίων. Αυτό το τελευταίο θα είχε ως στόχο να σταματήσει η εκροή καταθέσεων από το τραπεζικό σύστημα, με περιορισμό του ύψους των αναλήψεων και της μεταφοράς χρημάτων στο εξωτερικό. Τέτοιου είδους έλεγχοι θα έβλαπταν την οικονομία ακόμα περισσότερο, καθώς οι εισαγωγής ήδη δυσκολεύονται να πληρώσουν τους προμηθευτές τους και οι καταναλωτές χωρίς πλήρη πρόσβαση στις καταθέσεις τους θα κόψουν τις δαπάνες τους. Αυτό θα μπορούσε να περιορίσει ακόμα περισσότερο την δυνατότητα των τραπεζών να πληρώνουν και να επιταχύνει την αύξηση των επισφαλών δανείων.