JP Morgan: Γιατί τα IOUs δεν είναι λύση

Υπάρχει η εικασία (speculation) ότι εάν η Ελλάδα υποχρεωθεί να επιβάλλει ελέγχους κεφαλαίου, τότε η κυβέρνηση θα διαλέξει την έκδοση IOUs (I owe you – σου χρωστάω) προκειμένου να πληρώσει δημοσίους υπαλλήλους, προμηθευτές και συντάξεις, σημειώνει η JP Morgan.

Κάποιο σχολιαστές θεωρούν ότι τα IOUs είναι όντος ένας τρόπος η Ελλάδα να πετύχει δημοσιονομική ευελιξία εντός της νομισματικής ένωσης και έτσι θα μπορέσει να παραμείνει σε αυτήν χωρίς μια πολιτική συμφωνία με τους πιστωτές της.

Η αμερικανική τράπεζα δεν θεωρεί ότι αξιόπιστη αυτήν την άποψη και οι λόγοι είναι ότι πρώτον, η κυβέρνηση εκδίδει ήδη IOUs στην πράξη (de facto) και όχι επίσημα (de jure) λόγω της συσσώρευσης των καθυστερούμενων οφειλών σε ιδιώτες προμηθευτές.

Δεύτερον, η Ελλάδα απέχει ακόμα ακόμα από την έκδοση ευμεγεθών IOUs, διότι δεν έχει ακόμα υψηλά ελλείμματα. Εάν υποτεθεί ότι η κυβέρνηση σταμάτησε τις πληρωμές τόκων και χρεολυσίων της, τότε θα χρειαζόταν να εκδώσει IOUs μόνο για να καλύψει το πρωτογενές της έλλειμμα. Επομένως, βραχυπρόθεσμα, η ανάγκη για την έκδοση ενός σημαντικού ποσού σε IOUs θα ήταν περιορισμένη.

Εάν η ελληνική κυβέρνηση ξεκινούσε την έκδοση των IOUs, θα ήταν υποσχετικές πληρωμής του κατόχου για ένα συγκεκριμένο ποσό ευρώ ή εναλλακτικά, θα μπορούσαν να αποτελούν υποσχετικές μείωσης μελλοντικών φορολογικών υποχρεώσεων και το πιο πιθανό είναι ότι θα ήταν αορίστου χρόνου.

Κατά την άποψη της JP Morgan, τα IOUs θα αποτελέσουν ένα προσωρινό μόνο μέτρο, παρά έναν διαρκή τρόπο παραμονής στην ένωση. Πιθανότατα θα διαπραγματευόταν με υψηλή έκπτωση (discount) έναντι του ευρώ, για τέσσερις λόγους.

Πρώτον, τα IOUs είναι ουσιαστικά ένα εργαλείο χρέους που εκδίδεται από μια χώρα που βιώνει χρηματοοικονομικές πιέσεις. Με δεδομένο ότι μια κυβέρνηση μπορεί να χρεοκοπήσει στις υποχρεώσεις της, μπορεί να αθετούσε και τις υποχρεώσεις της στα IOUs. Με μια έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ, η κυβέρνηση δεν θα ήταν σε θέση να αποπληρώσει τα IOUs σε ευρώ

Δεύτερον, η εισαγωγή των IOUs πιθανότατα θα θεωρούνταν ως ένα μεγάλο βήμα προς την έξοδο από την ευρωζώνη και συνεπώς οι πολίτες θα κρατούσαν τα ευρώ, απρόθυμοι να τα ανταλλάξουν με IOUs

Τρίτον, οι τράπεζες δεν θα μπορούσαν να επιβάλλουν discount στα IOUs έναντι μετρητών, αφού η ΕΚΤ δεν θα τα δεχόταν ως collateral για τον ELA ή για πράξεις αναχρηματοδότησης.

Τέταρτον, κανείς εκτός της Ελλάδας δεν θα αποδεχόταν τα IOUs για διακανονισμό στο εμπόριο αγαθών και υπηρεσιών.

Η JP Morgan αμφισβητεί αν μια εισαγωγή IOUs θα ήταν πολιτικά ανεκτή, διότι θα τελικά θα έβλαπταν τους πολίτες που η κυβέρνηση προσπαθεί να προστατέψει. Για παράδειγμα αν μια σύνταξη καταβάλλεται αποκλειστικά σε IOUs και εκείνα διαπραγματεύονται σε με έκπτωση 30%, τότε η μείωση στην πραγματική σύνταξη θα είναι 30% και αυτό είναι πολύ μεγαλύτερο από την μείωση της σύνταξης που απαιτείται από τους πιστωτές στις τρέχουσες διαπραγματεύσεις.

Σύμφωνα με την JP Morgan, μακροπρόθεσμα η εισαγωγή των IOUs δεν δημιουργεί το μηχανισμό για να παραμείνει η Ελλάδα στο ευρώ και χωρίς μια πολιτική συμφωνία. Αν τα πράγματα οδηγηθούν σε ελέγχους κεφαλαίων, κατάσταση ιδιαίτερα πιθανή, η Ελλάδα και οι πιστωτές της θα πρέπει να αποφασίσουν αρκετά γρήγορα αν μια συμφωνία είναι εφικτή.

Εάν όχι, τότε η Ελλάδα θα επιλέξει πιθανότατα να εγκαταλείψει την νομισματική ένωση. Τα IOUs είναι απίθανο να παίξουν σημαντικό ρόλο στη διαδικασία, εκτός και αν η Ελλάδα διαλέξει τον δρόμο της εξόδου.