Τράπεζες: Μένει το status quo για αναβαλλόμενο φόρο

Χωρίς ουσιαστικές τροποποιήσεις θα παραμείνει, όπως όλα δείχνουν, για την επόμενη διετία το καθεστώς αναγνώρισης στα εποπτικά κεφάλαια των αναβαλλόμενων φορολογικών απαιτήσεων που έχουν οι τράπεζες έναντι του Δημοσίου.

Η πρόθεση του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού (SSM) να επανεξετασθούν οι νομοθετικές ρυθμίσεις των χωρών του ευρωπαϊκού Νότου (Πορτογαλία, Ισπανία, Ιταλία, Ελλάδα) με τις οποίες δόθηκε η δυνατότητα στις τράπεζες να συμψηφίζουν με κέρδη μελλοντικών χρήσεων ζημίες από προβλέψεις, διαγραφές και από οικειοθελή συμμετοχή σε πρόγραμμα αναδιάρθρωσης δημόσιου χρέους (PSI - Ελλάδα) φαίνεται να εγκαταλείπεται, υπό το βάρος άλλων προτεραιοτήτων.

«Αυτή τη στιγμή η ΕΚΤ δεν φαίνεται πρόθυμη να διαταράξει το καλό κλίμα που δημιουργούν οι προσδοκίες από το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης, ούτε να αλλάξει τους όρους του παιχνιδιού, πριν από το νέο πανευρωπαϊκό stress test του 2016» σημειώνει στο Euro2day υψηλόβαθμο τραπεζικό στέλεχος με γνώση των παρασκηνιακών διαβουλεύσεων.

Σημαντικό ρόλο στη διατήρηση του status quo για τον αναβαλλόμενο φόρο παίζουν οι κινήσεις των ιταλικών τραπεζών. Όπως έγραψε η στήλη Χαμαιλέων, οι ιταλικές τράπεζες σε συνεργασία με την κυβέρνησή τους έχουν διενεργήσει παραστάσεις σε EKT\SSM αλλά και στην Ευρωπαϊκή Τραπεζική Αρχή, ζητώντας να μην υπάρξουν ουσιαστικές αλλαγές.

«Ακόμη και αν υπάρξουν αλλαγές, θα είναι οριακές για τον επόμενο ενάμιση χρόνο» εκτιμά ανώτατο στέλεχος ελεγκτικής εταιρείας. Ο ίδιος θεωρεί πιθανό να επιβληθεί, μετά την ολοκλήρωση της πανευρωπαϊκής άσκησης προσομοίωσης, πλαφόν στη συμμετοχή των προσωρινών αναβαλλόμενων φορολογικών απαιτήσεων (DTA) στα εποπτικά κεφάλαια, το οποίο, όμως, θα κλιμακώνεται σταδιακά και θα δοθεί ικανός χρόνος προσαρμογής.

Θα οριστεί, δηλαδή, μια κλιμακωτή μείωση του ποσοστού συμμετοχής του DTA στα εποπτικά κεφάλαια σε βάθος 5 με 10 ετών, γεγονός που θα επιτρέψει στις τράπεζες του Νότου να διενεργήσουν, ομαλά, τη μετάβαση.

Η Ιταλία, η Ισπανία, η Πορτογαλία και η Ελλάδα προχώρησαν, τα τελευταία χρόνια, σε ρυθμίσεις που επιτρέπουν στις τράπεζές τους να αναγνωρίζουν μέρος της ζημίας από προβλέψεις και διαγραφές δανείων (στην Ελλάδα αναγνωρίστηκε και η ζημία από το PSI) ως προσωρινές αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις.

Όλες οι παραπάνω χώρες θεσμοθέτησαν και τη μετατροπή μέρους ή του συνόλου των προσωρινών φορολογικών απαιτήσεων (DTA) σε οριστικές (DTC), θεσπίζοντας την υποχρέωση του Δημοσίου να καταβάλει, είτε με ομόλογα (Ισπανία, Ιταλία), είτε μέσω αύξησης κεφαλαίου (Πορτογαλία, Ελλάδα), το μέρος του φόρου που δεν μπορεί να συμψηφισθεί με κέρδη.

Με τον τρόπο αυτό παρείχαν πρόσθετη κεφαλαιακή βοήθεια στις τράπεζές τους καθώς δεν είναι υποχρεωμένες να απομειώνουν κατά 10% τις προσωρινές φορολογικές απαιτήσεις, προκειμένου να εναρμονίζονται με το καθεστώς μετάβασης στη Βασιλεία ΙΙΙ.

Στο 55% του Core Tier I ο αναβαλλόμενος φόρος

Όπως έγραψε το Euro2day.gr, η συμμετοχή των αναβαλλόμενων φορολογικών απαιτήσεων στο δείκτη Core Tier I των εγχώριων τραπεζών το 2014 εκτινάχθηκε στο 55% (48% - 66% στις τέσσερις τράπεζες) καθώς οι τέσσερις συστημικές τράπεζες αναγνώρισαν την περσινή χρονιά πρόσθετες αναβαλλόμενες απαιτήσεις 4,5 δισ. ευρώ.

Έτσι το σύνολό τους στο τέλος του 2014 ανήλθε σε 15,6 δισ. ευρώ από 11,1 δισ. το 2013. Εξ αυτών τα 12,8 δισ. ευρώ μπορούν να μετατραπούν σε οριστικές φορολογικές απαιτήσεις έναντι του Δημοσίου με βάση τις εκτιμήσεις του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας.

Πρόκειται για προσωρινές απαιτήσεις που προέρχονται είτε από τη ζημία του PSI είτε από τις προβλέψεις και διαγραφές για δάνεια και με βάση το νόμο Χαρδούβελη μπορούν να καταστούν οριστικές στην περίπτωση που από 1η.1.2015 οι τράπεζες κλείνουν χρήση χωρίς να εμφανίζουν -ικανά- κέρδη.

Με δεδομένο ότι φέτος οι τράπεζες θα εμφανίσουν ζημίες και όχι μικρά κέρδη όπως εκτιμούσαν στα πλάνα αναδιάρθρωσης, το Δημόσιο θα πρέπει να καταβάλει στις αρχές του 2016 μέρος της αναβαλλόμενης φορολογικής απαίτησης μέσω αύξησης μετοχικού κεφαλαίου και άσκησης των δικαιωμάτων μετατροπής (conversion rights).

Ειδικότερα η τράπεζα θα πρέπει να σχηματίσει ειδικό αποθεματικό που ισοδυναμεί με το 110% της απαίτησης που έχει σχηματισθεί. Το ύψος του αποθεματικού ισοδυναμεί είτε με την αναλογία της ζημίας ως προς τα εποπτικά κεφάλαια είτε με τη συμμετοχή του αναβαλλόμενου φόρου στα ίδια κεφάλαια της τράπεζας.

Το Δημόσιο μπορεί βέβαια να πωλήσει τα δικαιώματα μετατροπής πριν τα ασκήσει, κάτι τέτοιο όμως προϋποθέτει ουσιαστική βελτίωση του κλίματος ώστε να υπάρχει ενδιαφέρον ξένων επενδυτών για συμμετοχή στην αύξηση κεφαλαίου.