Καταθέσεις: Πού «πέταξαν» και πότε θα γυρίσουν

Πληθαίνουν οι συζητήσεις μεταξύ των επιχειρηματικών κύκλων για το αν, κατά πόσον και πότε θα επιστρέψουν στα γκισέ των ελληνικών τραπεζών οι καταθέσεις που έφυγαν από τις αρχές Δεκεμβρίου έως σήμερα, με στόχο να μπορέσει να χρηματοδοτηθεί η πραγματική οικονομία της χώρας.

Ξένοι οίκοι εκτιμούν ότι ακόμη και αν υπάρξει συμφωνία με τους Ευρωπαίους τις επόμενες ημέρες, μικρό ποσοστό καταθέσεων θα επιστρέψει μέσα στους προσεχείς μήνες, λαμβάνοντας υπόψη πως χρειάστηκαν δύο ολόκληρα χρόνια για να γυρίσουν γύρω στα 20 δισ. ευρώ μετά την κρίση του 2012.

Παράγοντες της εγχώριας αγοράς πάντως θεωρούν πως πολλά θα κριθούν από το περιεχόμενο της επιδιωκόμενης συμφωνίας μεταξύ της Ελλάδας και των Ευρωπαίων δανειστών της.

«Προτιμότερο είναι να υπάρξει μια συμφωνία εφ' όλης της ύλης και όχι να δούμε τις επόμενες μέρες μόνο την πρώτη δόση ενός deal, η οριστικοποίηση του οποίου θα μεταφερθεί στο φθινόπωρο. Επίσης, τα πράγματα θα επηρεαστούν και από την αποδοχή που θα έχει η συμφωνία από τους βουλευτές τόσο της συγκυβέρνησης, όσο και της αντιπολίτευσης», ειπώθηκε χαρακτηριστικά από γνωστό χρηματιστηριακό παράγοντα, ο οποίος συνέχισε:

«Τα πράγματα είναι αρκετά καλύτερα σε σχέση με το 2012, γιατί σημαντικό μέρος των εκροών αφορά χρήματα που κρύβονται σε στρώματα, γλάστρες και... τσουβάλια από τραχανά. Οι άνθρωποι αυτοί επηρεάζονται από τα δελτία ειδήσεων και κυρίως από κοντινά τους πρόσωπα που για κάποιο λόγο εμπιστεύονται περισσότερο (π.χ. λογιστές, συγγενείς) από ό,τι τις επίσημες ανακοινώσεις της κυβέρνησης και των τραπεζών. Αν λοιπόν υπάρξει συμφωνία με τους δανειστές και η ένταση της αβεβαιότητας υποχωρήσει, τότε τα ποσά αυτά θα αρχίσουν να επιστρέφουν στις τράπεζες, σταδιακά, μήνα με τον μήνα».

Ωστόσο, τα δεδομένα φαίνεται να είναι πιο περίπλοκα για τους υπόλοιπους επενδυτές που επέλεξαν άλλους τρόπους φυγάδευσης των καταθέσεών τους. Έχουμε λοιπόν και λέμε:

• Πάνω από 1 δισεκατομμύριο ευρώ έχει τοποθετηθεί σε αμοιβαία κεφάλαια του εξωτερικού ελληνικών ΑΕΔΑΚ.

• Πολύ αυξημένη είναι μέσα στο 2015 η ζήτηση για ασφαλιστικά-επενδυτικά προϊόντα που τοποθετούνται σε τίτλους εξωτερικού.

• Χρυσές δουλειές επίσης κάνουν πολλές ΑΕΠΕΥ και χρηματιστηριακές εταιρείες, οι οποίες μέσα από τοποθετήσεις σε ξένες επενδυτικές τράπεζες, μέσα από πλατφόρμες και διάφορες συνεργασίες που έχουν συνάψει, τοποθέτησαν κεφάλαια των πελατών τους σε τίτλους του εξωτερικού.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις χρηματιστηριακών παραγόντων, η πλειονότητα των επενδυτών έχει επιλέξει τίτλους του εξωτερικού που έχουν μεσοπρόθεσμο χρονικό ορίζοντα. Κυρίως επιλέγονται τίτλοι με σχετικά περιορισμένο κίνδυνο για διάστημα πέντε έως δώδεκα μηνών, προκειμένου οι επενδυτές να ασφαλιστούν κατά την κρίσιμη περίοδο των επόμενων μηνών και ανάλογα με το αποτέλεσμα να καθορίσουν στη συνέχεια τη στάση τους.

Για το σκοπό αυτό, συνηθισμένες επενδύσεις είναι κρατικά ομόλογα χωρών της Βορείου Ευρώπης που λήγουν σε έξι έως δώδεκα μήνες. Οι περισσότεροι επιλέγουν χώρες της ευρωζώνης έναντι αρνητικού επιτοκίου, ενώ κάποιοι που αψηφούν το συναλλαγματικό ρίσκο τοποθετούνται σε κρατικούς τίτλους χωρών όπως της Νορβηγίας, της Αυστραλίας, του Καναδά και της Ελβετίας.

Δεν λείπουν εκείνοι που επιλέγουν εταιρικά ομόλογα ισχυρών πολυεθνικών ομίλων ή και υπερεθνικά ομόλογα όπως για παράδειγμα της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, που επίσης λήγουν μέσα στο επόμενο δωδεκάμηνο.
Αρκετοί Έλληνες επιλέγουν μέσα από διάφορες πλατφόρμες, ATFs ομολόγων και ATFs διαχείρισης διαθεσίμων, τίτλους δηλαδή που είναι διαπραγματεύσιμοι, αλλά συνήθως διακρίνονται από περιορισμένες διακυμάνσεις.

Όσοι αρνούνται να τοποθετήσουν τα λεφτά τους με αρνητική απόδοση προτιμούν την Κύπρο (συνήθεις αποδόσεις από 2,5% έως 4%), καθώς η χώρα φαίνεται να τα βρίσκει με την τρόικα και να εξέρχεται του μνημονίου μέσα στο 2015.

Τέλος υπάρχουν και εκείνοι που επιλέγουν να μεταφέρουν τις καταθέσεις τους σε επενδυτικές τράπεζες του εξωτερικού, ωστόσο κάποιες από αυτές τους υποχρεώνουν -από ένα ποσό και πάνω- να τοποθετήσουν μέρος των χρημάτων τους σε επενδυτικά προϊόντα.

«Το ζήτημα είναι ότι στις περισσότερες περιπτώσεις τέτοιες επενδύσεις δεν μπορούν να γυρίσουν άμεσα στην Ελλάδα, ακόμη και αν ο κίνδυνος της χώρας μηδενιστεί, με αποτέλεσμα να χρειάζεται τουλάχιστον ένα χρονικό περιθώριο τριών-δώδεκα μηνών ώστε οι τράπεζες να δουν... το χρώμα αυτών των χρημάτων.

Σε κάθε περίπτωση πάντως, πολλοί είναι και οι υποστηρικτές των ελληνικών περιουσιακών στοιχείων. Κάποιοι εξ αυτών διατηρούν τις καταθέσεις τους στο εγχώριο τραπεζικό σύστημα πιστεύοντας ότι είναι σίγουρες και επιπλέον προσφέρουν τα μεγαλύτερα επιτόκια στο ευρώ (πλην Κύπρου). Ενώ άλλοι έχουν αρχίσει να αγοράζουν κρατικά ομόλογα προβλέποντας ότι θα καταγράψουν σημαντικά επενδυτικά κέρδη σε σύντομο χρονικό διάστημα μετά τη συμφωνία με την Ευρώπη, που πιστεύουν πως θα προκύψει.

Υπενθυμίζουν μάλιστα το πόσο κερδισμένοι είχαν βγει όσοι αγνόησαν τις... Κασσάνδρες την περίοδο 2010-2012, καθώς είχαν καρπωθεί ετήσια επιτόκια της τάξεως του 5%.