Ασφάλιση: Πώς ο πατέρας κερδίζει σύνταξη μέσω του... παιδιού

Χρειάστηκε η παρέμβαση του Συνηγόρου του Πολίτη, στον οποίο προσέφυγε ασφαλισμένος, προκειμένου το ταμείο των δημοσιογράφων, στο πλαίσιο της ισότητας των δύο φύλων, να αναγνωρίσει ως πλασματικό χρόνο ασφάλισης το χρόνο ανατροφής τέκνου. Έτσι, ο άνδρας ασφαλισμένος έκανε χρήση δικαιώματος που ήταν πρόθυμη να του μεταβιβάσει η σύζηγός του και μητέρα του ανήλικου τέκνου τους.

Αναλυτικά, άνδρας ασφαλισμένος, πατέρας ανήλικου τέκνου, ζήτησε από το Ενιαίο Ταμείο Ασφάλισης Προσωπικού Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης (ΕΤΑΠ-ΜΜΕ) την αναγνώριση πλασματικού χρόνου ασφάλισης για την ανατροφή του τέκνου του.

Ο ενδιαφερόμενος, ο οποίος είχε ασφαλιστεί πριν την 01-01-1993 διαδοχικώς επί 35 έτη, στους φορείς ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, ΟΑΕΕ και ΤΣΠΕΑΘ ζήτησε την αναγνώριση του πλασματικού χρόνου για να θεμελιώσει δικαίωμα συνταξιοδότησης με τις προϋποθέσεις που ίσχυαν μέχρι την 31-12-2010, αφού η σύζυγός του, ασφαλισμένη μητέρα του ανήλικου, δεν επρόκειτο να κάνει χρήση του δικαιώματος και ήταν πρόθυμη να το μεταβιβάσει στον πατέρα, κατά τις διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 141, του Ν. 3655/2008.

Το ΕΤΑΠ-ΜΜΕ αρχικώς αρνήθηκε με την αιτιολογία ότι το δικαίωμα αναγνώρισης του πλασματικού χρόνου μπορεί να ασκηθεί από τον πατέρα, μόνο εφόσον συντρέχουν στο πρόσωπο της ασφαλισμένης μητέρας οι προϋποθέσεις θεμελίωσης πλήρους σύνταξης γήρατος. Κατά την άποψη του Ταμείου, εάν η μητέρα δεν συγκεντρώνει προϋποθέσεις συνταξιοδότησης για να ασκήσει το δικαίωμα αναγνώρισης χρόνου, δεν είναι δυνατή η εκχώρηση του δικαιώματος στον ασφαλισμένο πατέρα. Μετά την άρνηση του Ταμείου, ο ασφαλισμένος πατέρας προσέφυγε στον Συνήγορο του Πολίτη.

Ο Συνήγορος του Πολίτη επισήμανε ότι η αρχή της ισότητας των φύλων επιβάλλει τα κοινωνικά μέτρα ενίσχυσης της οικογένειας να εφαρμόζονται και στους δύο γονείς, κοινό έργο των οποίων είναι, σύμφωνα με τις σύγχρονες κοινωνικοοικονομικές αντιλήψεις, η ανατροφή των τέκνων.

Ο Συνήγορος του Πολίτη διαπίστωσε ότι η ερμηνεία της επίμαχης διάταξης από την υπηρεσία περιορίζει υπέρμετρα το εύρος των δικαιούχων και συνιστά στροφή προς μια στενότερη προσέγγιση της ισότητας των φύλων, η οποία δεν συνάδει με το σκοπό του νομοθέτη περί προστασίας της οικογένειας. Κατά τη γραμματική διατύπωση της διάταξης, το δικαίωμα ασκείται κατά το χρόνο υποβολής της αίτησης για πλήρη σύνταξη λόγω γήρατος, αδιακρίτως, από τους δικαιούχους γονείς. Αν δεν ασκηθεί από την ασφαλισμένη μητέρα, μπορεί να ασκηθεί από τον ασφαλισμένο πατέρα. Τα προστατευτικά μέτρα αφορούν και τους δύο γονείς, αφού και οι δύο σύζυγοι αποτελούν μέλη της συνταγματικά προστατευμένης οικογένειας.

Ο Συνήγορος του Πολίτη τόνισε ότι ενώ ο νομοθέτης με τη συγκεκριμένη διάταξη επιχείρησε να αναδείξει το ρόλο του πατέρα και της πατρότητας στην ανατροφή των παιδιών και την ισότιμη συμμετοχή του στις οικογενειακές υποχρεώσεις, τα ασφαλιστικά όργανα ερμηνεύουν τη διάταξη κατά τρόπο ώστε ο πατέρας να αποθαρρύνεται από την άσκηση του δικαιώματος και να ενισχύονται τα έμφυλα στερεότυπα σε βάρος των γυναικών.

Μετά την παρέμβαση του Συνηγόρου του Πολίτη, το ΕΤΑΠ-ΜΜΕ επανεξέτασε την υπόθεση προς την κατεύθυνση των απόψεων της Ανεξάρτητης Αρχής και ενημέρωσε το ασφαλισμένο για την ικανοποίηση του αιτήματός του.