Κρουαζιέρα: Ο ΟΛΠ ψάχνει το «ματ» στη «σκακιέρα» της Μεσογείου

Μπορεί ένα πλοίο να φέρει την άνοιξη; Ίσως ναι! Αν πρόκειται για ένα κρουαζιερόπλοιο-«δεινόσαυρο» το οποίο, επιπλέον, ανήκει στον ισχυρότερο «παίκτη» της παγκόσμιας αγοράς κρουαζιέρας, τον αμερικανικό κολοσσό Carnival.

Αυτό υποστηρίζουν κορυφαία στελέχη της εγχώριας τουριστικής αγοράς επισημαίνοντας, ταυτόχρονα, τις μεγάλες προοπτικές ανάπτυξης της συγκεκριμένης δραστηριότητας στη χώρα μας αλλά και τον στρατηγικό ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει η Ελλάδα στην αγορά κρουαζιέρας της Μεσογείου, δεύτερης μεγαλύτερης του πλανήτη μετά την Καραϊβική.

Το πλοίο που, όπως θέλουν να ελπίζουν πολλοί, μπορεί να σηματοδοτήσει μια επερχόμενη άνοιξη και το ποιοτικό άλμα της κρουαζιέρας στην Ελλάδα είναι το «Carnival Vista». Όπως προβλέπει η συμφωνία που υπέγραψαν μόλις την περασμένη εβδομάδα ο ΟΛΠ με την Carnival, το κρουαζιερόπλοιο θα χρησιμοποιεί από το 2016 τον Πειραιά ως ορμητήριο για τις κρουαζιέρες του στη Μεσόγειο.

Πρόκειται για κρουαζιερόπλοια νέας γενιάς, ναυπήγησης 2014, μήκους 321 μ., 133.500 τόνων (gt), το οποίο έχει τη δυνατότητα να μεταφέρει 4.000 επιβάτες και 1.500 μέλη πληρώματος.

Η χρονική στιγμή της συμφωνίας ΟΛΠ-Carnival συνδέεται άμεσα με τον στρατηγικό σχεδιασμό του Οργανισμού για την ανάδειξη, τα αμέσως επόμενα χρόνια, του Πειραιά στον σημαντικότερο σταθμό κρουαζιέρας της Μεσογείου.

Η αλματώδης ανάπτυξη της κρουαζιέρας στην Ελλάδα (αύξηση επιβατικής κίνησης 151% την περίοδο 2002-2012) αλλά και η μαζική είσοδος στην αγορά γιγαντιαίων κρουαζιερόπλοιων μήκους άνω των 300 μ. κατέστησαν σαφή την επιτακτική ανάγκη κατασκευής νέων υποδομών που θα μπορούν να υποδεχθούν τα νέα πλοία. Σε διαφορετική περίπτωση ο Πειραιάς δεν θα κατάφερνε να εξελιχθεί σε λιμάνι-αφετηρία κρουαζιέρας (home port) και θα παρέμενε περιφερειακό λιμάνι διέλευσης (transit) των κρουαζιερόπλοιων.

Στο πλαίσιο αυτό υλοποιείται το έργο κατασκευής Διεθνούς Σταθμού Επιβατών κρουαζιέρας προϋπολογισμού 120 εκατ. ευρώ το οποίο χρηματοδοτείται κατά 95% από διαρθρωτικά ταμεία της Ε.Ε.

Το ντιλ συνδέεται, ταυτόχρονα, με τις εξελίξεις στη διεθνή αγορά κρουαζιέρας και τον αγώνα δρόμου στον οποίο έχουν επιδοθεί οι μεγάλοι διεθνείς «παίκτες» κρουαζιέρας που αναζητούν νέες αγορές για τα νεότευκτα, υπερμεγέθη πλοία τους.

Μια παγκόσμια αγορά όπου ο αμερικανικός όμιλος Carnival διαδραματίζει κυρίαρχο ρόλο ελέγχοντας σχεδόν τη μισή (μερίδιο 45,5% το 2013) μέσω των δέκα εταιρειών κρουαζιερόπλοιων που ανήκουν στο σχήμα του.

Μια παγκόσμια αγορά η οποία, αν και σε περίοδο διεθνούς οικονομικής κρίσης, καταγράφει εντυπωσιακά μεγέθη ανάπτυξης. Τα πιο πρόσφατα στοιχεία της Διεθνούς Ένωσης Κρουαζιέρας
(CLIA) αποτυπώνουν ανάγλυφα τη δυναμική του κλάδου. Σύμφωνα με αυτά, το 2015 υπολογίζεται ότι οι επιβάτες κρουαζιέρας θα φθάσουν τα 23 εκατ. ενώ ο παγκόσμιος στόλος κρουαζιερόπλοιων αριθμοί 421 πλοία από τα οποία 2710 ανοιχτής θάλασσας και 151 ποταμόπλοια. Ταυτόχρονα, οι εταιρείες του χώρου έχουν επενδύσει 4 δισ. δολάρια για τη ναυπήγηση 22 νέων πλοίων (6 ανοιχτής θάλασσας, 16 ποταμόπλοια), δυναμικότητας 22.000 κλινών τα οποία θα εισέλθουν στην αγορά μέχρι το 2020.

Η γειτονιά μας (Ανατολική Μεσόγειος) είναι ένα από τα φιλέτα (ίσως το μεγαλύτερο) της Μεσογείου η οποία είναι η δεύτερη μεγαλύτερη αγορά του πλανήτη αντιπροσωπεύοντας μερίδιο 19,5%. Αδιαφιλονίκητη βασίλισσα της παγκόσμιας κρουαζιέρας παραμένει η Καραϊβική με 35,5%.

Βλέπουν μεγάλη άνοδο στην Ελλάδα το 2015

Αν και από την αρχή της οικονομικής κρίσης (2008) η άνοδος της αγοράς κρουαζιέρας στην Ευρώπη έφθασε το 44%, το 2014 φρέναρε καταγράφοντας οριακή αύξηση 0,5%, ενώ οι προβλέψεις για το 2015 κάνουν λόγο για μεγαλύτερη επιβράδυνση. Τα στοιχεία παρουσίασε ο Pierfrancesco Vago, Γενικός Δ/ντής της CLIA για την Ευρώπη, κατά τη διάρκεια του 41ου συνεδρίου της Ένωσης στο Μαϊάμι.

Διαμετρικά αντίθετα δείχνει να κινείται ο τομέας της κρουαζιέρας στην Ελλάδα. Σύμφωνα με στοιχεία της CLIA, το 2014 η ελληνική αγορά κρουαζιέρας κατέγραψε αύξηση 10% ύστερα από μία διετία υποχώρησης.

Το 2015, ωστόσο, φαίνεται πως η εξέλιξη θα είναι ακόμα καλύτερη για την Ελλάδα. Σύμφωνα με τον Κυριάκο Αναστασιάδη, δ/ντα σύμβουλο της Celestyal Cruises (του ομίλου Louis) και μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής της CLIA Ευρώπης, το 2015 και με βάση τις μέχρι στιγμής εκτιμήσεις, αναμένεται αύξηση της τάξης του 20% των επιβατών κρουαζιέρας που αναχωρούν από ελληνικά λιμάνια (home porting).

Η «ακτινογραφία» της ευρωπαϊκής αγοράς

Οι προβλέψεις για υποχώρηση της ευρωπαϊκής αγοράς κρουαζιέρας τη φετινή χρονιά έχουν κινητοποιήσει όλους τους μεγάλους «παίκτες» του χώρου οι οποίοι πιέζουν την Ε.Ε. και τις κυβερνήσεις των κρατών μελών να πάρουν μέτρα.

Ένα από αυτά αφορά το αίτημα για καθιέρωση «έξυπνης» visa (smart visa) με στόχο να ανακάμψουν τόσο ο ευρωπαϊκός τουρισμός στο σύνολό του όσο και η αγορά κρουαζιέρας στην περιοχή. Σε αντίθετη περίπτωση, υποστηρίζουν κορυφαίοι παράγοντες της CLIA, η τουριστική βιομηχανία της Ευρώπης δεν θα μπορέσει να αντιμετωπίσει τον έντονο διεθνή ανταγωνισμό.

Παρά τα εμπόδια, ωστόσο, που συναντά η κρουαζιέρα στην Ευρώπη, τα στοιχεία παραμένουν εντυπωσιακά και ενδεικτικά του άλματος που έχει καταγράψει τα τελευταία χρόνια.

Σύμφωνα με τον Γ.Δ/ντή της CLIA P.Vago, το 2014 οι επιβάτες κρουαζιέρας στην Ευρώπη κατέγραψαν νέο ιστορικό ρεκόρ φθάνοντας τα 6,39 εκατ. Την ίδια στιγμή (σύμφωνα με στοιχεία του 2013), η επίδραση της κρουαζιέρας στην οικονομία της Γηραιάς Ηπείρου υπολογίζεται ότι αγγίζει τα 40 δισ. δολάρια, εισφέροντας περί τις 340.000 θέσεις εργασίας.

Στην κορυφή της ευρωπαϊκής αγοράς κρουαζιέρας βρέθηκε το 2014 (μαντέψτε ποιος...) η Γερμανία με 1,77 εκατ. επιβάτες καταγράφοντας αύξηση 5%. Άνοδος η οποία αποδίδεται κυρίως στη στρατηγική που υιοθέτησαν οι δύο ισχυρότεροι «παίκτες» της Γερμανίας στο χώρο της κρουαζιέρας, Aida και TUI.

Μείωση 4,8%, την ίδια χρονιά, κατέγραψε η αγορά κρουαζιέρας στη Μ. Βρετανία η οποία, ωστόσο, είναι η δεύτερη κυριότερη αγορά της Ευρώπης.

Στην τρίτη θέση της ευρωπαϊκής αγοράς διατηρήθηκε η Ιταλία παρά το γεγονός πως κατέγραψε, και αυτή, μείωση επιβατών 3,1% σε σχέση με το 2013.

Εντυπωσιακό άλμα 13,7% πραγματοποίησε η κίνηση επιβατών κρουαζιέρας στη Γαλλία με αποτέλεσμα η τελευταία να σταθεροποιηθεί στην τέταρτη θέση της αγοράς στην Ευρώπη.

Την ίδια στιγμή η Ισπανία εξακολούθησε να υποχωρεί, παραμένοντας στην πέμπτη θέση της αγοράς στην Ευρώπη, καταγράφοντας πτώση 4,5%.

Άνοδο 5,6% την ίδια χρονιά εμφάνισαν οι επιβάτες κρουαζιέρας στην αγορά της Σκανδιναβίας.