Σιωπηρά, και με το επιχείρημα της επανεκκίνησης του Εκτακτου Μηχανισμού Ρευστότητας (ELA) της Τράπεζας της Ελλάδος, έως ότου ξεκαθαρίσει η σχέση με την τρόικα αμέσως μετά τον σχηματισμό κυβέρνησης, οι ελληνικές τράπεζες προχώρησαν σε μικρή αύξηση του spread στα επιτόκια των στεγαστικών δανείων, άρα σε ακριβότερο δανεισμό.
Σύμφωνα με πληροφορίες, η αύξηση κυμαίνεται από 20 έως και 50 μονάδες βάσης, κίνηση που έγινε από τις τράπεζες τον τελευταίο μήνα. Ουσιαστικά, το επιτόκιο των στεγαστικών δανείων προκύπτει από το επιτόκιο του euribor 3μήνου συν ένα περιθώριο (spread), το οποίο κατά μέσο όρο διαμορφώνεται στην αγορά στις 400 μονάδες βάσης (4%).
Από το καλοκαίρι του 2014 είχαν προχωρήσει σε δειλή μείωση του περιθωρίου στις 380 έως και τις 350 μονάδες βάσης, 3,8% και 3,5% αντίστοιχα. Η ανατροπή, όμως, του σκηνικού και η εν δυνάμει καθυστέρηση της ολοκλήρωσης της συμφωνίας με την τρόικα οδήγησαν τις τράπεζες στο να αυξήσουν, να επαναφέρουν στα πρότερα επίπεδα, εκ νέου τα επιτόκια μετακυλίοντας, έστω και σε μικρή κλίμακα, το κόστος στην πελατεία τους.
Τα επιχειρήματα
Η... επαναφορά των επιτοκίων στα επίπεδα προ του καλοκαιριού του 2014 οφείλεται σε δύο λόγους: Πρώτον, στο γεγονός ότι μετά τον Νοέμβριο το σκηνικό άλλαξε άρδην όσον αφορά τις σχέσεις της ελληνικής οικονομίας με τις αγορές χρήματος και κεφαλαίου. «Οι αγορές έκλεισαν εν μια νυκτί. Επομένως, διεκόπη βιαίως η πρόσβαση σε δανεισμό μέσω ομολογιακών εκδόσεων», αναφέρει υψηλόβαθμο στέλεχος τράπεζας και προσθέτει: «Ολόκληρο το σύστημα προετοιμάζεται, την ίδια στιγμή, για την προσφυγή στον Εκτακτο Μηχανισμό Ρευστότητας (ELA) της Τράπεζας της Ελλάδος. Που σημαίνει αυτομάτως ότι θα αυξηθεί το κόστος δανεισμού κοντά στο 1,55%. Και αυτό όταν το βασικό επιτόκιο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας διαμορφώνεται στο 0,10%».
Στο ερώτημα πόσο θα κρατήσει χρονικά η πιθανή προσφυγή στον ELA, τα στελέχη των τραπεζών απαντούν ότι το κλειδί που θα επιταχύνει τις εξελίξεις και θα περιορίσει ενδεχόμενες αρνητικές εξελίξεις είναι ο άμεσος σχηματισμός κυβέρνησης και η εύρεση χρυσής τομής με την τρόικα. Ωστόσο, εκτιμούν ότι σίγουρα τον πρώτο μήνα της άνοιξης θα εξυπηρετείται το σύστημα από τον ELA.
Ο δεύτερος λόγος που υπαγόρευσε την οριακή αύξηση των επιτοκίων είναι, σύμφωνα πάντα με τις τραπεζικές πηγές, περισσότερο στρατηγικός. «Και οι τέσσερις συστημικές τράπεζες έχουμε ανακοινώσει προγράμματα χρηματοδότησης τουλάχιστον 2 δισ. ευρώ έκαστη.
Το πάγωμα της αγοράς άγγιξε μεν τις χορηγήσεις, ωστόσο δεν επιδιώκουμε να ακυρώσουμε επ’ αόριστον τα χορηγητικά προγράμματα. Η μικρή αύξηση στα επιτόκια επιφέρει το απαραίτητο όφελος για να εξυπηρετηθεί εν μέρει το κόστος των μικρών, αλλά σημαντικών στην παρούσα φάση χορηγήσεων. Πρέπει τα προγράμματα να μείνουν ζωντανά», αναφέρουν.