Βουτιά 25% στη ζήτηση φυσικού αερίου

Κατάρρευση στις καταναλώσεις φυσικού αερίου το 2014 δείχνουν τα στοιχεία του ΔΕΣΦΑ με βάση τις καταγραφές στα σημεία εισόδου και εξόδου του συστήματος.

Η μείωση στη ζήτηση ανέρχεται σε 25% μέχρι στιγμής (24 Δεκεμβρίου), ποσοστό που δεν πρόκειται να διαφοροποιηθεί μέχρι το τέλος του έτους και γυρίζει την κατανάλωση στα επίπεδα του 2005. Συγκεκριμένα, μέχρι την ημερομηνία αυτή οι παραδόσεις αερίου ανήλθαν σε 31,113 εκατομμύρια μεγαβατώρες φυσικού αερίου (κάθε μεγαβατώρα αντιστοιχεί σε περίπου 86 - 87 κυβικά μέτρα) έναντι 41,548 εκατομμυρίων για το 2013.

Ειδικότερα, η ζήτηση μειώθηκε κατά περίπου 1 δισ. κυβικά μέτρα έναντι του 2013. Η μείωση αυτή προκλήθηκε κυρίως εξαιτίας του περιορισμού λειτουργίας των μονάδων ηλεκτροπαραγωγής από τα μέσα του χρόνου, λόγω αλλαγών στο ρυθμιστικό πλαίσιο, που κατέστησε ασύμφορη την παραγωγή κυρίως για τους ανεξάρτητους παραγωγούς, που δεν διαθέτουν μονάδες με άλλα καύσιμα (π.χ. λιγνίτη), σε αντίθεση με τη ΔΕΗ που δεν αντιμετωπίζει το ίδιο πρόβλημα.

Η μείωση της κατανάλωσης φυσικού αερίου θα ήταν ακόμη μεγαλύτερη, αν οι αλλαγές στο ρυθμιστικό πλαίσιο ηλεκτροπαραγωγής, ίσχυαν από την αρχή του χρόνου και κυρίως αν δεν διατηρούσε ή ακόμη και αύξανε την κατανάλωση η βιομηχανία. Όπως προκύπτει από τα στοιχεία του ΔΕΣΦΑ, με ελάχιστες εξαιρέσεις η βιομηχανία διατήρησε ή και αύξησε τους όγκους, τάση που αναμένεται να επιταθεί το 2015, λόγω πτώσης των τιμών και εφόσον εν τέλει η κυβέρνηση κατανοήσει ότι με τη μείωση των φόρων στο αέριο θα έχει και η ίδια όφελος από την φορολόγηση κερδών και την αύξηση της απασχόλησης.

Στην οικιακή και επαγγελματική κατανάλωση (δίκτυα πόλης) η ζήτηση μειώθηκε οριακά ως αποτέλεσμα κυρίως του ήπιου χειμώνα σε συνδυασμό με την οικονομική κρίση. Έτσι στην κατανάλωση μέσω των δικτύων πόλης (Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Λάρισα Βόλος κ.λπ.) καταγράφηκε πτώση της ζήτησης έως και 8%. Πιο συγκεκριμένα στην Αθήνα η πτώση ανήλθε σε -8,3%, στην Θεσσαλονίκη σε -4% και σε Βόλο-Λάρισα -3,5%.

Στις μεγάλες βιομηχανικές καταναλώσεις, παρατηρείται σταθερότητα με αυξητικές τάσεις στις καταναλώσεις της Αλουμίνιον (+2% στην αλουμίνα, σταθερότητα στη συμπαραγωγή), αύξηση 8% στις καταναλώσεις της ΒΦΛ (Λιπάσματα Ν. Καρβάλης), όπως επίσης και στις καταναλώσεις του διυλιστηρίου της Μότορ Οιλ.

Μεγάλη αύξηση της τάξης του 50% καταγράφει η ζήτηση από τα ΕΛ.ΠΕ. για τις ανάγκες των διυλιστηρίων σε Ελευσίνα και Ασπρόπυργο, ενώ οι βιομηχανίες των Οινοφύτων Βοιωτίας αύξησαν τη ζήτηση κατά περίπου 2,5%. Τέλος στα ίδια επίπεδα με το 2013 είναι οι καταναλώσεις στους σταθμούς φόρτισης οχημάτων (ΣΑΛΦΑ) σε Ανθούσα και Λιόσια.

Όσο για την ηλεκτροπαραγωγή, η ζήτηση από τις μονάδες ηλεκτροπαραγωγής έχει καταρρεύσει κυριολεκτικά, με εξαίρεση ορισμένους σταθμούς της ΔΕΗ. Ειδικότερα, η μονάδα της Protergia στον Άγιο Νικόλαο Βοιωτίας μείωσε την κατανάλωση κατά 70%, της Elpedison σε Θεσσαλονίκη κατά 69% και στη Θίσβη Βοιωτίας κατά 60%, η μονάδα του Ήρωνα στη Βοιωτία κατά 58% και η μονάδα της Korinthos Power κατά 78%. Επίσης, μείωση κατανάλωσης φυσικού αερίου καταγράφηκε και στη μονάδα της ΔΕΗ στην Κομοτηνή (-50%), κυρίως λόγω των χαρακτηριστικών της συγκεκριμένης μονάδας που καθιστούν αντιοικονομική της λειτουργία της στις παρούσες και μάλλον και στις μελλοντικές συνθήκες του συστήματος. Αντίθετα οι μονάδες της ΔΕΗ στον ΑΗΣ Λαυρίου Κερατέας αύξησαν τη ζήτηση κατά 5% και στον ΑΗΣ Αλιβερίου κατά 36%.

Το take or pay

Η μεγάλη μείωση της ζήτησης, όπως είναι φυσικό ενεργοποιεί απαιτήσεις εκ μέρους του κύριου προμηθευτή φυσικού αερίου της ΔΕΠΑ, που είναι η ρωσική Gazprom, λόγω εφαρμογής της ρήτρας take or pay. Από τα στοιχεία του ΔΕΣΦΑ προκύπτει ότι μέχρι την 24 Δεκεμβρίου, από το σημείο εισόδου Σιδηρόκαστρο είχαν εισέλθει περίπου 18 εκατομμύρια μεγαβατώρες έναντι 27,555 εκατομμυρίων το 2013. Πρόκειται για μια διαφορά της τάξης του περίπου 35%. Στα άλλα σημεία εισόδου, δηλαδή Κήποι Έβρου (ΑΖέρικο μέσω Τουρκίας) και Αγία Τριάδα Ελευσίνας (υγροποιημένο) η μείωση ήταν 9% και 2,5%.

Σε ό,τι αφορά στο ρωσικό αέριο, αυτή τη στιγμή διεξάγεται σκληρή διαπραγμάτευση με τη Gazprom. Επικεφαλής της πλευράς της ΔΕΠΑ είναι ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας Σπύρος Παλαιογιάννης, ο οποίος διαθέτει πολύχρονη εμπειρία στα εμπορικά θέματα του φυσικού αερίου και στα των συμβάσεων με τη Gazprom, καθώς επί χρόνια είχε χρηματίσει εμπορικός διευθυντής της ΔΕΠΑ. Σύμφωνα δε με όλες τις διαθέσιμες πληροφορίες, μετά από αλλεπάλληλες συναντήσεις και ταξίδια στη Μόσχα, έχει επιτευχθεί σημαντικός περιορισμός των αρχικών απαιτήσεων της Gazprom, οι οποίες στο μεγαλύτερο μέρος θα επιβάρυναν τους καταναλωτές.