Με τρεις διαφορετικού χρονικού ορίζοντα ρυθμίσεις αναμένεται να αντιμετωπίσουν οι τράπεζες τα κόκκινα και προβληματικά στεγαστικά δάνεια. Από τα 27 δισ. ευρώ επισφαλή στεγαστικά, τα 12,5 δισ. ευρώ έχουν ήδη ρυθμιστεί τα τελευταία τρία χρόνια και η επικείμενη ρύθμιση αφορά δάνεια ύψους 14,5 δισ. ευρώ.
Η άμεση από την 1η Ιανουαρίου 2015 εφαρμογή της ρύθμισης αποτελεί ζητούμενο καθώς κατόπιν των πιέσεων της τρόικας η κυβέρνηση προχωρά στην πλήρη απελευθέρωση των πλειστηριασμών για την πρώτη κατοικία. Ένας ακόμη ισχυρός λόγος για τον οποίο η επικείμενη ρύθμιση των στεγαστικών πρέπει να πάρει την μορφή νόμου είναι, σύμφωνα με τις πληροφορίες, το αίτημα των τραπεζών για προστασία από το ενδεχόμενο δίωξης για απιστία όσων τραπεζικών στελεχών βάλουν την υπογραφή τους σε ρυθμίσεις, κυρίως σε διαγραφή μέρους των δανείων.
Οι τρεις ρυθμίσεις
Η ήπιας μορφής ρύθμισης είναι βραχυπρόθεσμου χρονικού ορίζοντα, δηλαδή με διάρκεια ζωής μικρότερη των 5 ετών και θα αντιμετωπίζει περιπτώσεις που οι δυσκολίες αποπληρωμής από την πλευρά του δανειολήπτη κρίνονται, βάσιμα, προσωρινές. Το πακέτο λύσεων, το οποίο θα προτείνουν οι τράπεζες προβλέπει τα εξής: Την καταβολή για 5 έτη μόνο τόκων, την μείωση της δόσης, περίοδο χάριτος ενός έτους με αναστολή πληρωμών και την δυνατότητα ο δανειολήπτης να μεταφέρει χρονικά μία δόση του δανείου.
Στην μεσαία κατηγορία όπου ανήκουν δανειολήπτες, οι οποίοι έχουν χάσει σημαντικό μέρος του εισοδήματός τους και δεν είναι βέβαιο ότι θα επανέλθουν οικονομικά, η ρύθμιση αναμένεται να είναι μακροχρόνιου χρονικού ορίζοντα, με διάρκεια μεγαλύτερη των 5 ετών. Στις περιπτώσεις αυτές θα λαμβάνονται υπόψην συντηρητικές παραδοχές για την εκτιμώμενη μελλοντική ικανότητα αποπληρωμής του δανειολήπτη μέχρι την λήξη του προγράμματος αποπληρωμής.
Η ρύθμιση προβλέπει: Μόνιμη μείωση του επιτοκίου, αλλαγή του τύπου του επιτοκίου (κυμαινόμενο ή σταθερό) και επιμήκυνση της διάρκειας του δανείου. Για την κατηγορία αυτή οι τράπεζες θα εφαρμόσουν το σπάσιμο του δανείου σε δύο τμήματα, πρόταση την οποία ξεκίνησαν να επεξεργάζονται με την προηγούμενη ηγεσία του υπουργείου Ανάπτυξης.
Το δάνειο θα σπάει σε δύο μέρη, το ένα για το οποίο ο δανειολήπτης θα μπορεί να αποπληρώνει με βάση την υφιστάμενη και την εκτιμώμενη μελλοντική ικανότητα αποπληρωμής. Το υπόλοιπο που κατά μέσο όρο εκτιμάται στο 30% θα παγώνει άτοκο για 15 έτη και θα τακτοποιείται τότε είτε με μερικό κούρεμα είτε με ρευστοποίηση περιουσίας ή άλλου είδους διευθέτηση, η οποίο σημειωτέον θα συμφωνείται εξαρχής από τα δύο μέρη.
Οι δύσκολες περιπτώσεις
Η πλέον σκληρή ρύθμιση, η οποία φέρει την επωνυμία «οριστική», αφορά χιλιάδες δανειολήπτες στεγαστικού που αδυνατούν πλέον να εξυπηρετήσουν το δάνειό τους και δεν διαφαίνεται η οικονομική τους ανάκαμψη.
Η ρύθμιση θα προβλέπει: Πρώτον, την εθελοντική παράδοση του ενυπόθηκου δανείου και τους ακινήτου στην τράπεζα. Επί της ουσίας ο δανειολήπτης δίνει το ακίνητο και τελειώνει με το δάνειο.
Δεύτερον, το lease back του ακινήτου. Στην περίπτωση αυτή ο δανειολήπτης μεταβιβάζει την κυριότητα του ακινήτου στην τράπεζα, υπογράφει σύμβαση leasing, η οποία του εξασφαλίζει τη δυνατότητα μίσθωσης και χρήσης του ακινήτου για τουλάχιστον 5 χρόνια.
Τρίτον, ο δανειολήπτης πουλά το ακίνητο στην τράπεζα και εν συνεχεία το νοικιάζει για 3 χρόνια. Τέταρτον, θα δίνεται η δυνατότητα ανταλλαγής του υφιστάμενου στεγαστικού με άλλο δάνειο μικρότερης αξίας. Στην περίπτωση αυτή πουλά το ακίνητο αποπληρώνει την τράπεζα (σ.σ. η οποία ότι ποσό απομείνει το διαγράφει) και παίρνει νέο δάνειο για αγορά σπιτιού μικρότερης αξίας.