Alpha Bank: Υπό έναν όρο μπορεί να φύγει το ΔΝΤ

H εκτίμηση του ΔΝΤ περί χρηματοδοτικού κενού €12,6 δισ. το 2015 (Ιούλ. 2014) ήταν μάλλον πρόωρη και υπερβολική υποστηρίζει η Alpha Bank. Όπως αναφέρει στην εβδομαδιαία έκθεσή της, με την επανάκαμψη της χώρας στις αγορές, καθώς και την ενεργή διαχείριση του χρέους και την άντληση πόρων από φορείς Γενικής Κυβέρνησης, και την καλύτερη του αναμενομένου υλοποίηση του Προϋπολογισμού 2014, προκύπτει ότι το χρηματοδοτικό κενό στη διετία 2014-2015 είναι σχεδόν μηδενικό, ακόμη και χωρίς νέο δανεισμό από τις αγορές ομολόγων. Συγκεκριμένα, προκύπτει πλεόνασμα χρηματοδότησης €8 δισ. το 2014, και έλλειμμα χρηματοδότησης €0,5 δισ. στη διετία 2014-2015.

Χρηματοδοτικό κενό μπορεί ενδεχομένως να προκύψει μόνο στο βαθμό που θα καθυστερήσει η καταβολή των δόσεων του προγράμματος από το ΔΝΤ. Εκτιμάται, όμως, ότι ακόμη και οι ανάγκες αυτές μπορούν να καλυφθούν από τις αγορές, υπό την προϋπόθεση, βεβαίως, ότι δεν θα ανατραπεί η πορεία της δημοσιονομικής προσαρμογής προς τα πρωτογενή πλεονάσματα όπως έχει ήδη σχεδιασθεί. Στο πλαίσιο αυτό, η συζητούμενη αποχώρηση του ΔΝΤ από το ελληνικό πρόγραμμα είναι δυνατή από το 2015, με δεδομένο, όμως, ότι το χρηματοδοτικό πρόγραμμα θα έχει εκτελεσθεί κανονικά το 2014.

Η χρηματοδότηση

Το 2014 εκτιμάται ότι οι χρηματοδοτικές ανάγκες της Γενικής Κυβέρνησης ανέρχονται στα €46,5 δισ. Το ποσό αυτό προέρχεται από λήξεις χρέους προς το ΔΝΤ (€7,4 δισ.) και από λήξεις μακροχρόνιου χρέους (€15,6 δισ.). Το τελευταίο περιλαμβάνει και το χρέος για την αγορά των προνομιούχων μετοχών των συστημικών τραπεζών και την αντίστοιχη ακύρωση των ομολόγων του Πυλώνα Ι.

Επιπλέον, οι λήξεις των εντόκων γραμματίων (ΕΓΕΔ) ανέρχονται στα €15 δισ. το 2014 και οι πληρωμές τόκων (σε δημοσιονομική βάση) εκτιμώνται στα €7,6 δισ. Τέλος, η συνεισφορά της Ελλάδας στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Στήριξης (ESM) ανέρχεται στο €0,5 δισ., ενώ οι επιπρόσθετες πληρωμές ληξιπρόθεσμων οφειλών του δημοσίου προς τον ιδιωτικό τομέα φθάνουν τα €2,0 δισ. το 2014. Από την άλλη πλευρά, ποσό ύψους €1,6 δισ. που αφορά τη μετατροπή ΕΓΕΔ σε 3ετή ομόλογα Ελλ. Δημοσίου θα πρέπει να αφαιρεθεί από τις χρηματοδοτικές ανάγκες του 2014.

Οι ανωτέρω ανάγκες του 2014 πρόκειται να χρηματοδοτηθούν από: α) Την επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος στη ΓΚ το 2014 το οποίο εκτιμάται στα €2,7 δισ., β) Τη χρηματοδοτική βοήθεια από τη Ζώνη του Ευρώ (€10,2 δισ.) και από το ΔΝΤ (€10,6 δισ.) συνολικού ύψους €20,8 δισ., γ) Τα έσοδα από ιδιωτικοποιήσεις ύψους €1,5 δισ., δ) Τις μεταφορές αποδόσεων των κεντρικών τραπεζών της ευρωζώνης από τη διακράτηση ομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου, ύψους €2,5 δισ., ε) Τη χρονική μετάθεση πληρωμών τόκων ύψους €2 δισ. (λόγω της μετατροπής από τη δημοσιονομική βάση σε ταμειακή), στ) Την επαναγορά προνομιούχων μετοχών και την άσκηση των warrants για αγορά των μετοχών των συστημικών εμπορικών τραπεζών, ύψους €2,5 δισ., ζ) Τις εκδόσεις ομολόγων ελληνικού δημοσίου ύψους €4,5 δισ., η) Ενδοκυβερνητικό δανεισμό (βραχυχρόνιας διάρκειας) ύψους €3 δισ.

Το συνολικό ποσό από τις ανωτέρω πηγές χρηματοδότησης ανέρχεται στα €54,5 δισ. Έτσι, το 2014 υπάρχει χρηματοδοτικό πλεόνασμα που προκύπτει αν από τις χρηματοδοτικές ανάγκες (€46,5 δισ.) αφαιρεθούν τα ποσά που συγκεντρώθηκαν από τις προαναφερθείσες πηγές χρηματοδότησης (€54,5 δισ.). Το πλεόνασμα αυτό ανέρχεται στα €8 δισ., έναντι πλεονάσματος ύψους €2,1 δισ. σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ΔΝΤ.

Η διαφορά €6 δισ. προκύπτει σε μεγάλο βαθμό από τις εξελίξεις μετά την έκθεση του ΔΝΤ, αλλά και από άλλα δεδομένα που δεν λαμβάνονται υπόψη σε αυτήν:

(1) Σημειώθηκε η μετατροπή ΕΓΕΔ ύψους €1,6 δισ. σε ομόλογα 3ετούς διάρκειας.
(2) Σημειώθηκε η επαναγορά των προνομιούχων μετοχών από την Alpha Bank και από την Τράπεζα Πειραιώς ύψους €1,5 δισ. και η άσκηση των warrants ύψους άνω των €0,6 δισ. Επίσης, επιπλέον άσκηση των warrants αναμένεται τον Δεκ. του 2014.
(3) Νέα έκδοση 3ετών ομολόγων ύψους €1,5 δισ.
(4) Το ταμειακό έλλειμμα της ΓΚ που προκύπτει από την εκτίμηση της εκτέλεσης του προϋπολογισμού 2014 (Π2014) είναι κατά €0,4 δισ. μικρότερο από αυτό που λαμβάνεται υπόψη για την εκτίμηση των χρηματοδοτικών αναγκών του 2014 από το ΔΝΤ. Αρκεί να σημειωθεί ότι οι πληρωμές τόκων για την αναχρηματοδότηση των ΕΓΕΔ το 2014 θα είναι χαμηλότερες κατά περίπου €300 εκατ. από ό,τι είχε προϋπολογιστεί.

Αυτό το απόθεμα των €8 δισ. που προκύπτει από την παραπάνω ανάλυση για το 2014 μπορεί να διατεθεί στην κάλυψη χρηματοδοτικών αναγκών το 2015. Ειδικότερα: Οι συνολικές χρηματοδοτικές ανάγκες του 2015 ανέρχονται τώρα στα €46,1 δισ. ακόμη και χωρίς καμιά πρόσθετη μετατροπή ΕΓΕΔ σε μακροπρόθεσμα ομόλογα, όπως συνέβη το 2014. Από την άλλη πλευρά, οι πηγές χρηματοδότησης το 2015 μπορεί να ανέλθουν στα €45,6 δισ., ακόμα και χωρίς πρόσθετο δανεισμό από τις αγορές ομολόγων και χωρίς πρόσθετο ενδοκυβερνητικό δανεισμό.

Το αποτέλεσμα αυτό αφήνει ένα ελάχιστο έλλειμμα χρηματοδότησης το 2015 ύψους €0,5 δισ. έναντι ελλείμματος €12,6 δισ. που προέβλεπε το ΔΝΤ τον Ιούλ. του 2014. Η διαφορά οφείλεται στα ακόλουθα: Το ΔΝΤ δεν είχε λάβει υπόψη το χρηματοδοτικό απόθεμα των €8 δισ. από το 2014, την πιθανή επιπλέον επαναγορά των προνομιούχων μετοχών και, κυρίως, την επιπλέον άσκηση των warrants με εξοικονόμηση πόρων περί τα €2,7 δισ. Επιπλέον, το ταμειακό έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης λαμβάνεται από το ΔΝΤ υψηλότερο κατά €1,4 δισ. περίπου από το έλλειμμα που προκύπτει από τους πίνακες εκτέλεσης του Π2015.

Σε κάθε περίπτωση, από την ανωτέρω ανάλυση συμπεραίνεται ότι αν η χρηματοδότηση της χώρας από τη Ζώνη του Ευρώ και από το ΔΝΤ πραγματοποιούνταν το 2014 και το 2015 όπως έχει αρχικά προγραμματιστεί, τότε η Ελλάδα δεν θα αντιμετώπιζε κανένα χρηματοδοτικό κενό ούτε το 2014, ούτε το 2015, ακόμα και χωρίς πρόσθετο δανεισμό από τις αγορές από εδώ και πέρα και, επιπλέον, χωρίς την ανάγκη να χρησιμοποιήσει το αποθεματικό ύψους €11,5 δισ. που βρίσκεται διαθέσιμο στο ΤΧΣ.

Ωστόσο, ο Οργανισμός Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους (ΟΔΔΗΧ) ήδη σχεδιάζει να προχωρήσει σε έκδοση και 18μηνων ΕΓΕΔ αλλά και 7ετών ομολόγων προκειμένου να συμπληρωθεί η καμπύλη αποδόσεων της χώρας και αυτό θα γίνει κατά τη διάρκεια του 2014. Επιπλέον, το πρωτογενές πλεόνασμα της γενικής κυβέρνησης ενδέχεται να είναι υψηλότερο από ό,τι έχει προγραμματιστεί και το 2014, όπως συνέβη το 2013, αφήνοντας μεγαλύτερο χρηματοδοτικό πλεόνασμα το 2014. Αυτό, άλλωστε, δείχνουν τα στοιχεία εκτέλεσης του Π2014 στο 8μηνο 2014, όπως αναλύεται στο παρόν δελτίο. Επίσης, με την κινητικότητα που ήδη παρατηρείται στον τομέα των ιδιωτικοποιήσεων, είναι πολύ πιθανό ότι τα προβλεπόμενα έσοδα από την πηγή αυτή (€1,5 δισ. το 2014) θα υπερκαλυφθούν.

Πώς μπορεί να καλυφθεί το κενό του ΔΝΤ

Όπως υποστηρίζει η Alpha Bank, εάν δεν χορηγηθούν τελικά τα €7,1 δισ. από το ΔΝΤ το 2015, αυτά μπορεί εύκολα να αντικατασταθούν ως ακολούθως: α) Με τα επιπλέον €2 δισ. περίπου που μπορεί να αντληθούν από τα 18μηνα ΕΓΕΔ και από τα 7ετή ομόλογα ήδη από το 2014. β) Με ανανέωση της ενδοκυβερνητικής χρηματοδότησης ύψους €3 δισ. και κατά το 2015. γ) Με δανεισμό από τις αγορές ομολόγων ύψους €4 δισ. και το 2015. Με αυτές τις κινήσεις τα €11,5 δισ. του ΤΧΣ εξακολουθούν να παραμένουν ανέγγιχτα και μπορεί να χρησιμοποιηθούν ως το απόθεμα ασφαλείας για οποιαδήποτε αρνητική εξέλιξη.

Τα ανωτέρω δείχνουν ότι το Ελληνικό Δημόσιο δεν αντιμετωπίζει πλέον χρηματοδοτικά προβλήματα το 2015, ακόμη και χωρίς τη χρηματοδότηση από το ΔΝΤ κατά το έτος αυτό, αρκεί να εισπραχθούν κανονικά οι δόσεις του χρηματοδοτικού προγράμματος από την Ευρώπη και, ιδιαίτερα από το ΔΝΤ, το 2014. Για το σκοπό αυτό απαιτείται η επιτυχής ολοκλήρωση της τρέχουσας εξέτασης της υλοποίησης του προγράμματος προσαρμογής από την τρόικα.

Με αυτές τις προϋποθέσεις, υποστηρίζει η Alpha Bank, η Ελλάδα δεν θα αντιμετωπίζει χρηματοδοτικά προβλήματα το 2015 και πολύ περισσότερο από το 2016 και μετά (έως το 2022), όταν οι λήξεις χρέους είναι πολύ μικρές και δεν προβλέπεται να αυξηθούν σημαντικά με τον νέο δανεισμό του δημοσίου από τις αγορές. Αυτό αποτελεί τεράστια επιτυχία για τη χώρα μας, αφού ισοδυναμεί με έξοδο από τη μεγαλύτερη κρίση της ιστορίας της και είσοδό της σε πορεία δυναμικής και διεθνώς ανταγωνιστικής ανάπτυξης.