Τράπεζες: Πως θα αντικαταστήσουν ενέχυρα 43 δισ.

Στην έκδοση καλυμμένων ομολογιών θα στραφούν οι ελληνικές τράπεζες για να αντιμετωπίσουν, σε συνδυασμό με το πρόγραμμα αγοράς τιτλοποιημένων δανείων (asset backed securities) από την ΕΚΤ, το πρόβλημα που δημιουργεί η διακοπή χρήσης των εγγυήσεων Δημοσίου.

Όπως έχει γράψει το Euro2day.gr  από 1ης Μαρτίου του 2015 η ΕΚΤ σταματά να κάνει αποδεκτά ως ενέχυρα τα ομόλογα που εκδίδουν οι τράπεζες με εγγύηση Δημοσίου. Η ελληνική πλευρά ζήτησε να δοθεί παράταση στην περίοδο αποδοχής των παραπάνω τίτλων, με την ΕΚΤ όμως να κρατά αρνητική στάση.

Αν, όπως όλα δείχνουν, η ΕΚΤ επιμείνει στην απόφασή της οι εγχώριες τράπεζες θα αναγκαστούν μέσα στους επόμενους πέντε μήνες να αντικαταστήσουν ενέχυρα ονομαστικής αξίας 42,87 δισ. ευρώ.

Με βάση τα στοιχεία των οικονομικών καταστάσεων της 30ης Ιουνίου οι τέσσερις συστημικές τράπεζες έχουν δώσει στην ΕΚΤ ως εξασφάλιση ομόλογα με εγγύηση Δημοσίου συνολικής ονομαστικής αξίας 42,87 δισ. ευρώ, αντλώντας φθηνή ρευστότητα ύψους περίπου 32 δισ. ευρώ.

Προκειμένου να αντιμετωπισθεί το ζήτημα, η Τράπεζα της Ελλάδος έχει ζητήσει από την ΕΚΤ να προβεί σε κρίσιμες τεχνικές αλλαγές. Σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες του Euro2day η ελληνική πλευρά ζητά να αλλάξουν οι υφιστάμενοι κανόνες ώστε να μπορεί η ΕΚΤ να αποδέχεται ως ενέχυρα assets των εγχώριων τραπεζών με πιστοληπτική διαβάθμιση υψηλότερη αυτής του Δημοσίου.

Οι υφιστάμενοι κανόνες της ΕΚΤ προβλέπουν ότι κανένα περιουσιακό στοιχείο τραπεζών δεν γίνεται αποδεκτό με υψηλότερη πιστοληπτική διαβάθμιση απ αυτή της χώρας στην οποία εδρεύουν.

Εφόσον το αίτημα γίνει αποδεκτό θα ανοίξει ο δρόμος για ομαλή υποκατάσταση μέρους των εγγυήσεων του Δημοσίου που χρησιμοποιούν σήμερα οι τράπεζες ως ενέχυρα στην ΕΚΤ για άντληση φθηνής χρηματοδότησης.

Παράθυρο η έκδοση καλυμμένων ομολογιών

Σύμφωνα με τραπεζικά στελέχη, οι τράπεζες θα στραφούν στην έκδοση καλυμμένων ομολογιών (covered bonds), που σε συνδυασμό με τις υφιστάμενες θα υποκαταστήσουν εν μέρει τα ομόλογα με εγγύηση Δημοσίου.

Το υπόλοιπο χορηγήσεων δανείων για τις εγχώριες τράπεζες ανέρχεται σε περίπου 215 δισ. ευρώ. Αν εξαιρεθούν τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια μένουν, σύμφωνα με τραπεζικό αναλυτή, χορηγήσεις ύψους περίπου 70 δισ. ευρώ, οι οποίες μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως εξασφάλιση για την έκδοση καλυμμένων ομολογιών.

Για να ξεπερασθεί το πρόβλημα της χαμηλής πιστοληπτικής διαβάθμισης οι τράπεζες θα αναγκαστούν να υποστούν «haircut» επί της ονομαστικής αξίας των δανείων. Θα βάλουν δηλαδή περισσότερα δάνεια για να πάρουν έναν τίτλο μικρότερης αξίας.

Κρίσιμοι οι όροι του προγράμματος αγοράς τιτλοποιημένων δανείων

Επιπρόσθετα, αν το αίτημα της ΤτΕ γίνει αποδεκτό δημιουργούνται προυποθέσεις για να ξανανοίξει και η αγορά τιτλοποιήσεων δανείων. Κλειδί για κάτι τέτοιο αποτελούν οι όροι υπό τους οποίους θα τρέξει το πρόγραμμα τιτλοποιημένων δανείων (Asset Backed Securities – ABS) η ΕΚΤ.

"Αν το πρόγραμμα επεκταθεί και στο κομμάτι του equity, θα ανοίξει η αγορά repos για τις εγχώριες τράπεζες» εκτιμά τραπεζικό στέλεχος. Ο ίδιος πάντως σημειώνει ότι οι οποίες αποφάσεις της ΕΚΤ θα ληφθούν σε συνάρτηση με την αξιολόγηση της προόδου που έχουν σημειώσει οι ελληνικές και οι κυπριακές τράπεζες που αντιμετωπίζουν και το μεγαλύτερο πρόβλημα.

Αν η ΕΚΤ αποδεχθεί το αίτημα απεξάρτησης της πιστοληπτικής διαβάθμισης περιουσιακών στοιχείων των τραπεζών από αυτή της χώρας τότε λύνεται και το νομικό κενό που θα προκύψει στην περίπτωση, την οποία η Ελλάδα βγει από το Μνημόνιο αλλά δεν διαθέτει την ελάχιστη αποδεκτή από την Ευρωπαική Κεντρική Τράπεζα πιστοληπτική διαβάθμιση.

Η ακτινογραφία των εγγυήσεων Δημοσίου ανά τράπεζα

Ακόμη πάντως και υπό το καλό σενάριο δύσκολα οι τράπεζες θα μπορέσουν να υποκαταστήσουν τα ομόλογα με εγγύηση Δημοσίου στο σύνολό τους με καλυμμένες ομολογίες ή με τιτλοποιήσεις δανείων. Ως εκ τούτου θα πρέπει να συνεχίσουν την προσπάθεια μείωσης της χρηματοδότησής τους από το ευρωσύστημα.

Η Εθνική μείωσε κατά τη διάρκεια του α' εξαμήνου της τρέχουσας χρήσης την χρηματοδότησή της από το Ευρωσύστημα κατά 9,7 δισ. ευρώ περιορίζοντάς την στα 11 δισ. ευρώ από 20,7 δισ. ευρώ στις 31/12/2013.

Το ύψος των ομολόγων με εγγύηση Δημοσίου που κατείχε στις 30 Ιουνίου και είχε ενεχυριάσει στην ΕΚΤ για άντληση ρευστότητας ανερχόταν σε 12,87 δισ. ευρώ. Επιπρόσθετα είχε δώσει στην ΕΚΤ ειδικά ομόλογα ελληνικού Δημοσίου ύψους 847 εκατ. ευρώ.

Στις 30 Ιουνίου, ο δανεισμός του ομίλου Eurobank από το μηχανισμό χρηματοδότησης του Ευρωσυστήματος ανερχόταν σε 10,6 δις ευρώ. Κατά την ίδια ημερομηνία ο όμιλος είχε ομόλογα με εγγύηση Δημοσίου ονομαστικής αξίας 15,24 δισ. ευρώ, μειωμένα κατά 2,2 δισ. ευρώ σε σχέση με το τέλος του α΄ τριμήνου.

Η Alpha μείωσε κατά τη διάρκεια του β τριμήνου του 2014 τη χρηματοδότησή της από το Ευρωσύστημα κατά 2,6 δισ. ευρώ και στο τέλος Ιουνίου το ύψος του δανεισμού της από τις κεντρικές τράπεζες διαμορφώθηκε στα 9,4 δισ. ευρώ. Ίσης αξίας ήταν και τα ομόλογα με εγγύηση Δημοσίου που είχε ενεχυριασμένα η Alpha στην ΕΚΤ, στις 30/6/2014. Επιπρόσθετα είχε παράσχει στην ΕΚΤ ως εξασφάλιση ειδικά ομόλογα Δημοσίου ποσού 1,6 δισ. ευρώ.

Τέλος η Πειραιώς μείωσε τη χρηματοδότησή της από το Ευρωσύστημα κατά 2,1 δισ. ευρώ στη διάρκεια του β τριμήνου (σ.σ από 8 σε 5,9 δισ. ευρώ) ενώ οι εγγυήσεις του Δημοσίου μειώθηκαν σε 5,36 δισ. ευρώ καθώς κατά τη διάρκεια των πρώτων έξι μηνών του έτους έληξαν χωρίς να ανανεωθούν εκδόσεις ονομαστικής αξίας 4,57 δισ. ευρώ.