Ανασχηματισμός: Τι θέλει, τι φοβάται η αγορά

Έχουν ήδη περάσει μέρες που η κυβέρνηση βρίσκεται σε άτυπη... στάση εργασιών εν όψει του ανασχηματισμού, αλλά ο χρόνος της ανακοίνωσης του νέου κυβερνητικού σχήματος δεν έχει προσδιοριστεί. Ένα σενάριο υποστηρίζει πως θα γίνει σήμερα, προκειμένου τα νέα μέλη του υπουργικού συμβουλίου να ορκιστούν αύριο το πρωί, παρουσία του Κάρολου Παπούλια, πριν αυτός ταξιδέψει για τη Νορμανδία (εκδηλώσεις για τα 70 χρόνια από την ιστορική μάχη).

Από την άλλη, δεν είναι λίγοι αυτοί που υποστηρίζουν ότι οι δυστοκίες μεταξύ των κομμάτων της συγκυβέρνησης δεν θα βγάλουν σήμερα κυβέρνηση, κάτι που ενδεχομένως να γίνει γύρω στη Δευτέρα.

Στο μεταξύ, με έντονο ενδιαφέρον παρακολουθεί η αγορά τις τρέχουσες πολιτικές εξελίξεις και το μπαράζ των -συχνά αντικρουόμενων- πληροφοριών για το περιεχόμενο του επικείμενου ανασχηματισμού.

Σύμφωνα με υψηλόβαθμα στελέχη μεγάλων ομίλων, δύο είναι οι κυριότερες προσδοκίες του επιχειρηματικού κόσμου:

Πρώτον, η επιλογή των προσώπων να είναι τέτοια που δεν θα αλλοιώνει την εικόνα μιας κυβέρνησης που θέλει να προχωρήσει -ή ακόμα και να επισπεύσει μεταρρυθμίσεις. Υπό αυτό το πρίσμα, πιθανές απομακρύνσεις υπουργών όπως οι κ. Στουρνάρας, Χατζηδάκης και Μητσοτάκης, οι οποίοι έχουν τρέξει μεταρρυθμίσεις στους τομείς που ανέλαβαν, θα μπορούσαν να διασκεδαστούν μόνο στην περίπτωση που οι αντικαταστάτες τους θα διαθέτουν πειστικό «βιογραφικό» ότι μπορούν να συνεχίσουν προς την ίδια κατεύθυνση.

Το δεύτερο που ζητά η αγορά είναι να προκύψει ένα λειτουργικό κυβερνητικό σχήμα, που θα αποφύγει τα λάθη, τις παλινωδίες και τις ακρότητες του παρελθόντος. «Θέλουμε πρακτικές και γρήγορες λύσεις και όχι θεωρητικές προσεγγίσεις που αρχικά τρομάζουν την οικονομία και στη συνέχεια αποσύρονται. Θέλουμε να γίνονται ουσιαστικές αλλαγές και όχι κινήσεις που συχνά προκαλούν το κοινό αίσθημα χωρίς λόγο», αναφέρθηκε χαρακτηριστικά.

Ουσιαστικά, ο μεγαλύτερος φόβος της αγοράς είναι ότι η προσπάθεια να καλυφθούν πολλοί στόχοι μέσω του ανασχηματισμού (ανάδειξη ενός περισσότερο κοινωνικού προφίλ, κάλυψη των κομματικών ισορροπιών Ν.Δ.-ΠΑΣΟΚ, άνοιγμα προς όμορους χώρους, διευκόλυνση της εκλογής Προέδρου από την παρούσα Βουλή) μπορεί να δημιουργήσει ένα δυσλειτουργικό σχήμα χωρίς κατεύθυνση. Παράλληλα η ευρεία αλλαγή προσώπων απειλεί να καθυστερήσει τις συζητήσεις με τους δανειστές που βρίσκονται προ των πυλών, αλλά και να ενεργοποιήσει αμυντικά αντανακλαστικά από την πλευρά των Ευρωπαίων, π.χ. σε ό,τι αφορά τις αποφάσεις για ρύθμιση του ελληνικού χρέους.

Το μόνο βέβαιο είναι ότι τις εξελίξεις τις παρακολουθούν εκ του σύνεγγυς και από το εξωτερικό (αναλυτές, επενδυτές, κοινοτικοί παράγοντες). Όλοι αυτοί μπορεί μεν να χάρηκαν διότι από το πρόσφατο εκλογικό αποτέλεσμα δεν προκλήθηκε πολιτική αστάθεια, ωστόσο διαπιστώνουν εδώ και αρκετό καιρό τάσεις χαλάρωσης στο κυβερνητικό έργο σε μια περίοδο όπου η Ελλάδα καλείται να ικανοποιήσει μια σειρά προαπαιτούμενα (ορισμένα από αυτά πολιτικά δύσκολα, όπως το νομοσχέδιο για τη μικρή ΔΕΗ), προκειμένου να πάρει τις δύο επόμενες δόσεις του δανείου.

Ο φόβος των ξένων εστιάζει στο σενάριο που θέλει η νέα κυβέρνηση να αρχίσει να κατεβάζει ρυθμούς στο μεταρρυθμιστικό κομμάτι, σε μια προσπάθειά της να ανεβάσει -ή έστω να διατηρήσει- το ποσοστό της σε περίπτωση διεξαγωγής πρόωρων εκλογών.

Χαρακτηριστική προς αυτό ήταν και η δήλωση Σόιμπλε που πρακτικά προέτρεψε την Ελλάδα να συνεχίσει αταλάντευτα τον δρόμο των μεταρρυθμίσεων, δίνοντας το στίγμα της περιορισμένης ανοχής στο ενδεχόμενο λοξοδρόμησης από τα συμπεφωνημένα.

Οι προσδοκίες για απομάκρυνση των εκλογών

Ωστόσο, παράγοντες της εγχώριας χρηματιστηριακής αγοράς δεν έδειξαν να ανησυχούν ιδιαίτερα για τις εξελίξεις. Ένας εξ αυτών ανέφερε χαρακτηριστικά:

«Δεν είμαι πολιτικός αναλυτής, αλλά νομίζω πως οι δεκάδες ανεξάρτητοι βουλευτές που βρίσκονται σήμερα εκτός των πολιτικών κομμάτων δεν θέλουν τη διεξαγωγή πρόωρων εκλογών, γιατί απλώς δεν θα βγουν. Προτιμούν να αργήσουν οι εκλογές, ώστε να οργανώσουν την ένταξή τους σε ένα ευρύτερο σχήμα. Ούτε όμως και οι βουλευτές της ΔΗΜΑΡ και των Ανεξάρτητων Ελλήνων πιστεύω πως θα ήθελαν πρόωρες εκλογές, λόγω της δύσκολης κατάστασης που αντιμετωπίζουν τα δύο αυτά κόμματα. Δεν βλέπω λοιπόν πρόωρες εκλογές μέσα στο επόμενο εξάμηνο, ενώ δεν αποκλείω και το ενδεχόμενο να ψηφιστεί Πρόεδρος της Δημοκρατίας από την παρούσα Βουλή. Η κυβέρνηση λοιπόν εκτιμώ ότι έχει αρκετό καιρό μπροστά της να υλοποιήσει το έργο της και έτσι θέλω να πιστεύω πως δεν θα θυσιάσει τον πρωτεύοντα στόχο της ανάπτυξης για μικροκομματικές σκοπιμότητες».

Ένα ακόμη θέμα αφορά τις διαφορετικές πολιτικές και προσωπικές επιδιώξεις μέσα στη συγκυβέρνηση. Για παράδειγμα, το ΠΑΣΟΚ φέρεται να θέλει «δικό του» πρόσωπο στο υπουργείο Ανάπτυξης και παράλληλα επιθυμεί να διατηρηθούν στις θέσεις τους τόσο ο κ. Χρυσοχοΐδης, όσο και ο κ. Μανιάτης. Επιδιώκει, με άλλα λόγια, τον έλεγχο των λεγόμενων παραγωγικών υπουργείων. Αντίθετα, μικρό ενδιαφέρον φέρεται να επιδεικνύει για τα λεγόμενα «δύσκολα» υπουργεία, όπως για παράδειγμα Υγείας, Εργασίας και Προστασίας του Πολίτη.

Επιπλέον, πέραν του κ. Λοβέρδου, κυβερνητικές θέσεις πιθανολογείται (σύμφωνα με το ρεπορτάζ) να δοθούν σε άλλα στελέχη της ΕΛΙΑΣ, ή ακόμη και σε άτομα προερχόμενα είτε από τη ΔΗΜΑΡ, είτε από τον ευρύτερο -εκτός Νέας Δημοκρατίας- δεξιό χώρο.

Ποια ονόματα παίζουν για υπουργοποίηση

Στο κομβικό υπουργείο Οικονομικών, εφόσον αποχωρήσει ο Γιάννης Στουρνάρας (με πιθανότατο προορισμό την Τράπεζα της Ελλάδος), τις τελευταίες ώρες ακούγονται δύο ακόμα ονόματα: του υπουργού Προστασίας του Πολίτη Νίκου Δένδια (ο οποίος θέλει να αλλάξει υπουργείο) και του Κοινοβουλευτικού Εκπροσώπου της Ν.Δ. Μάκη Βορίδη, χωρίς πάντως να αποκλείεται η έκπληξη.

Αντίθετα, απομακρύνεται το ενδεχόμενο συμμετοχής στο οικονομικό επιτελείο του στενού συνεργάτη του πρωθυπουργού, Σταύρου Παπασταύρου, καθώς και η ανάληψη του υπουργείου από τον ίδιο τον Αντώνη Σαμαρά.

Το υπουργείο Ανάπτυξης, εάν μετακινηθεί ο Κωστής Χατζηδάκης (δεν θα έλεγε «όχι» στη θέση του Επιτρόπου στην Ε.Ε.), επιθυμεί ο Ανδρέας Λοβέρδος (ακούγεται και για το Αγροτικής Ανάπτυξης ή το Εργασίας, εάν η Ν.Δ. κρατήσει το Ανάπτυξης), ενώ δεν θα ήταν αντίθετος για το συγκεκριμένο υπουργείο και ο Κυριάκος Μητσοτάκης, εάν ο πρωθυπουργός αποφασίσει τη μετακίνησή του από το υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης.

Επίσης, πιθανότατα θα παραμείνουν στο κυβερνητικό σχήμα από τη Ν.Δ. ο Δημήτρης Αβραμόπουλος στο υπουργείο Άμυνας, ο Δημήτρης Σταμάτης (Επικρατείας), η Όλγα Κεφαλογιάννη στο υπουργείο Τουρισμού και από το ΠΑΣΟΚ η Φώφη Γεννηματά (που μπορεί να αλλάξει υπουργείο), ο Μιχάλης Χρυσοχοΐδης (Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων) και ο Γιάννης Μανιάτης (Ενέργειας και Περιβάλλοντος).

Νέα πρόσωπα στο υπουργικό συμβούλιο ίσως αποτελέσουν ο Άρης Σπηλιωτόπουλος (Πολιτισμού ή Παιδείας), η Νίκη Τζαβέλλα, η Άννα Ασημακοπούλου (ίσως στη θέση του κυβερνητικού εκπροσώπου) και η Φεβρωνία Πατριανάκου, καθώς και ο Πάρις Κουκουλόπουλος, ο Οδυσσέας Κωνσταντινόπουλος,η Συλβάνα Ράπτη, ο Γιώργος Κουτρουμάνης και ο Ηλίας Μόσιαλος.

Δεν αναμένεται να συμμετάσχουν στο νέο σχήμα ο Αθανάσιος Τσαυτάρης και ο Κωνσταντίνος Αρβανιτόπουλος, ενώ άγνωστο είναι το μέλλον για τους Άδωνι Γεωργιάδη, Γιάννη Βρούτση, Πάνο Παναγιωτόπουλο και Χαράλαμπο Αθανασίου.

Στον ανασχηματισμό ίσως αξιοποιηθούν για πρώτη φορά οι νέες θέσεις που συστάθηκαν με δημοσίευσή τους σε ΦΕΚ για το υπουργικό συμβούλιο τον Απρίλιο του 2013 και συγκεκριμένα: των αναπληρωτών υπουργών στα υπουργεία Διοικητικής Μεταρρύθμισης, Δικαιοσύνης, Δημόσιας Τάξης, Τουρισμού, Ναυτιλίας και Μακεδονίας-Θράκης, καθώς και μιας νέας θέσης υφυπουργού στο Παιδείας – Πολιτισμού.