Η τρόικα φεύγει, το «ownership» έρχεται

Με την Ελλάδα να παραμένει ουσιαστικά το τελευταίο μέλος της ευρωζώνης σε πρόγραμμα διάσωσης, οι σκέψεις στις Βρυξέλλες, που βιάζονται να δείξουν ότι η ευρωζώνη ανέκαμψε, θέλουν το μνημονιακό πρόγραμμα να μετατραπεί σε «πρόγραμμα ownership».

Σύμφωνα με διασταυρωμένες πληροφορίες, το εγχείρημα «ιδιοκτησίας» των προγραμμάτων στήριξης έχει ήδη δρομολογηθεί στην Κύπρο, όπου η κυβέρνηση έχει πάρει πάνω της τις αποφάσεις για τα μέτρα και τη συνέχιση της εφαρμογής τους (πάντα με την έγκριση της τρόικας).

Με τη μόνη διαφορά ότι η κυπριακή οικονομία δείχνει να ανακάμπτει γρηγορότερα από το αναμενόμενο και συνεπώς το ownership του προγράμματος... επιτρέπεται.

Στην περίπτωση της Ελλάδος το εγχείρημα είναι λίγο διαφορετικό και έχει περισσότερο πολιτική χροιά που εξυπηρετεί όχι μόνο την κυβέρνηση, αλλά και την ηγεσία της ευρωζώνης, τουλάχιστον σε επικοινωνιακό επίπεδο.

Είναι πλέον κοινό μυστικό ότι θα έρθουν και νέες αλλαγές στο ασφαλιστικό (περικοπές σε εφάπαξ και στοχευμένα σε μισθούς - συντάξεις), αλλά και στο εργασιακό (με σύστημα που θα προβλέπει απολύσεις στο Δημόσιο και κλείσιμο οργανισμών) οι οποίες θα μπουν σε εφαρμογή στις αρχές του 2015.

Μαζί με την επικαιροποίηση του μνημονίου που έρχεται τον Σεπτέμβριο θα πρέπει να εφαρμοστούν εναπομείνασες μεταρρυθμίσεις από την εργαλειοθήκη του ΟΟΣΑ και να αποσαφηνιστούν τα δημοσιονομικά και τα χρηματοδοτικά κενά μέχρι το τέλος του 2016.

Όλα αυτά θα προκαλούσαν τριγμούς στην εύθραυστη συγκυβέρνηση και στους δανειστές, συνεπώς η λογική να το πάρει πάνω της η κυβέρνηση φαίνεται ιδανική λύση.

Βέβαια οι πονοκέφαλοι στις Βρυξέλλες και στη Φρανκφούρτη παραμένουν αναφορικά με το ελληνικό πρόγραμμα:

1. Όπως έχει γράψει επανειλημμένα το Euro2day.gr, το ΔΝΤ έχει λάβει μεν την υπόσχεση από την Ε.Ε. ότι τυχόν χρηματοδοτικό κενό θα καλυφθεί από την ίδια εάν χρειαστεί, όμως η συμφωνία κρύβει γκρίζες ζώνες και πολλά «ναι μεν, αλλά».

Για παράδειγμα, ο πρόεδρος τη ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι δεν είναι πεπεισμένος ότι νέα έξοδος της χώρας μας στις αγορές θα οδηγήσει σε εξίσου χαμηλά επιτόκια με αυτά που δανείστηκε πρόσφατα (4,95% για 5ετή ομόλογα). Με δεδομένο ότι κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει την κατάσταση που θα επικρατεί στις διεθνείς αγορές, δεν μπορεί να προεξοφληθεί η χρηματοδότηση από αυτές σε τέτοιον βαθμό ώστε να μπουν συγκεκριμένα ποσά στο πρόγραμμα κάλυψής της.

2. Η ΕΚΤ, σύμφωνα με ακριβείς πληροφορίες, θεωρεί ότι οι ελληνικές τράπεζες ίσως χρειαστούν περισσότερα κεφάλαια όταν θα διεξαχθούν τα ευρωπαϊκά στρες τεστ. Συνεπώς τα χρήματα από το ΤΧΣ παραμένουν «off limits» μέχρι το τέλος του χρόνου.

3. Δεν έχει βρεθεί ακόμα το νομικό πλαίσιο για το ενδοκυβερνητικό πρόγραμμα repos auction. Παρά το γεγονός ότι γράφτηκε στην έκθεση της Κομισιόν, στην ανεπίσημη ενημέρωση που ακολούθησε στις Βρυξέλλες Ευρωπαίος αξιωματούχος ανέφερε ότι η αξιοποίηση του ποσού των 3 -ίσως και παραπάνω- δισ. ευρώ υπάρχει, αλλά με ερωτηματικό μέχρι να βρεθεί η νομική φόρμουλα.

4. Το θέμα του χρέους δεν μπορεί να διευθετηθεί πριν από το τέλος του έτους, κυρίως λόγω του σχηματισμού νέας Κομισιόν προς στα τέλη του φθινοπώρου, όμως τα αποτελέσματα των ευρωεκλογών μπορεί να φέρουν τέτοιες ανακατατάξεις που θα σπρώξουν τις αποφάσεις για το 2015.

5. Η απόφαση του 2012 αναφέρει ρητώς ότι τα πλεονάσματα της χώρας μας όχι μόνο πρέπει να είναι διατηρήσιμα αλλά να έχουν και αυξητική τάση, βασισμένα σε μέτρα μόνιμου χαρακτήρα. Μόνο όταν η τρόικα καταθέσει έκθεση για τη διατηρησιμότητα θα μπορέσει να υπάρξει απόφαση για το χρέος.

6. Το ΔΝΤ επιμένει ότι το χρέος δεν είναι βιώσιμο μακροπρόθεσμα και επιμήκυνση των δανείων δεν φέρνει την... άνοιξη. Υπάρχει επίσης και η θέση ότι το Ταμείο δεν θα συμμετάσχει στο νέο δάνειο καθώς θα επαναδιαπραγματευθεί τη θέση του σε μελλοντικές ευρωπαϊκές στηρίξεις.

7. Η πολιτική ασάφεια και το κλίμα στη χώρα μας καθώς και οι διάφορες διαρροές που, όπως επισημαίνουμε πάντα, αποδελτιώνονται καθημερινώς και φτάνουν σε όλα τα κρίσιμα κέντρα αποφάσεως, ενισχύουν την άποψη ότι η Ελλάδα πρέπει να παραμένει υπό ισχυρή επιτήρηση.

Όλα όσα έχουμε επισημάνει πιο πάνω θα παραμένουν ως ερωτήματα παρά την απόφαση η ελληνική κυβέρνηση να αναλάβει το ownership του προγράμματος. Συνεπώς όποιες αποφάσεις θα λαμβάνονται, όπως μέτρα, μεταρρυθμίσεις, ιδιωτικοποιήσεις και κυρίως το αναπτυξιακό πρόγραμμα, θα «πλασάρονται» μεν ως αποφάσεις και σχεδιασμοί της κυβέρνησης, ώστε να υπάρξει οριστική «απεμπλοκή» από τα λεγόμενα προγράμματα λιτότητας, όμως η βασική εποπτεία παραμένει στα χέρια των δανειστών.