Ερχονται deals με το... πιστόλι στον κρόταφο

Χρονιά συγκέντρωσης πολλών επιχειρηματικών κλάδων σε σαφώς λιγότερους «παίκτες» χαρακτηρίζουν το 2014 οι παράγοντες της αγοράς.

«Αυτό που έγινε στις τράπεζες το 2013 θα το δούμε πιθανότατα σε αρκετούς επιχειρηματικούς κλάδους μέσα στη χρονιά που διανύουμε», υποστηρίζει χαρακτηριστικά υψηλόβαθμο στέλεχος εισηγμένης εταιρείας, απηχώντας ωστόσο τις απόψεις πολλών άλλων παραγόντων.

Τρεις είναι οι βασικότεροι παράγοντες που θα επιδράσουν καταλυτικά στη συγκέντρωση επιχειρηματικών δυνάμεων το 2014:

Πρώτον, η ολοένα και μεγαλύτερη εξουθένωση πολλών εταιρειών από την πολυετή οικονομική κρίση, με αποτέλεσμα να μην είναι δυνατή η συνέχιση της αυτόνομης πορείας τους.

Δεύτερον, η σπουδή και η αποφασιστικότητα που δείχνουν πλέον οι τράπεζες για να αντιμετωπίσουν το ζήτημα των καθυστερούμενων επιχειρηματικών δανείων τους (ξεκινώντας από... τα μεγάλα νούμερα) μετά την περυσινή ολοκλήρωση των επανακεφαλαιοποιήσεών τους.

Χαρακτηριστική είναι η θέση του διοικητή της Τραπέζης της Ελλάδος Γιώργου Προβόπουλου, πως είναι ανώφελο να αφεθούν να λειτουργούν υπερχρεωμένες επιχειρήσεις, ή ακόμη πως «εκεί όπου υπάρχουν σοβαρά προβλήματα υποκεφαλαιοποίησης εταιρειών πρέπει να υπάρξουν κινήσεις πρωτίστως από την πλευρά των μετόχων για τη ενίσχυση των ιδίων κεφαλαίων τους»...

Ενδεικτικό στοιχείο επίσης είναι το γεγονός ότι οι τράπεζες ζητούν αλλαγές στο θεσμικό πλαίσιο προκειμένου -υπό προϋποθέσεις- να μπορούν να κεφαλαιοποιούν τα δάνεια που έχουν χορηγήσει σε εταιρείες, ακόμη και χωρίς τη συμφωνία των μετόχων.

Άλλο αίτημα που υποβάλλεται από τραπεζικούς (όπως ο πρόεδρος του ομίλου Πειραιώς Μιχάλης Σάλλας σε πρόσφατη ημερίδα του ΣΕΒ) και επιχειρηματικούς κύκλους είναι η αλλαγή πλαισίου, ώστε να αρθούν φορολογικά αντικίνητρα που σε ορισμένες περιπτώσεις εμποδίζουν τις συγχωνεύσεις (π.χ. φόρος συγκέντρωσης κεφαλαίου).

Και τρίτον, το αυξημένο ενδιαφέρον επενδυτών από το εξωτερικό να τοποθετηθούν επιλεκτικά σε ελληνικά περιουσιακά στοιχεία, όπως μετοχές, εταιρικά ομόλογα, αλλά και ακίνητα.

Το Χρηματιστήριο της Αθήνας θεσμοθέτησε τη δυνατότητα λειτουργίας πολυμετοχικών funds (βλέπε ΕΚΕΣ και ΑΚΕΣ) ώστε να προσελκυσθούν κεφάλαια από το εξωτερικό με στόχο τη χρηματοδότηση ελληνικών -μεγάλων και μικρομεσαίων- επιχειρήσεων. Μάλιστα παράγοντες της αγοράς προτείνουν τη θέσπιση φορολογικών κινήτρων προκειμένου η συγκεκριμένη πρωτοβουλία να πάρει σάρκα και οστά όσο το δυνατόν γρηγορότερα.

Οκτώ κλάδοι-φωτιά

Ο διοικητής του ομίλου Πειραιώς αναφέρθηκε ενδεικτικά σε τρεις κλάδους (ακτοπλοΐα, κλωστοϋφαντουργία, ιχθυοκαλλιέργειες) που χρειάζονται επειγόντως αναδιάρθρωση και οι επιχειρήσεις τους έχουν ανάγκη διοικητική, διαχειριστική ή επιχειρησιακή ανασυγκρότηση και ασφαλώς φρέσκα κεφάλαια!

Έτσι, θέμα λίγων μηνών φαίνεται να είναι η σύμπραξη των τριών μεγάλων ιχθυοκαλλιεργητικών ομίλων (Νηρέας, Σελόντα, Δίας) σε δύο ή ακόμη και σε ένα σχήμα, πιθανότατα με μετοχική συμμετοχή και των πιστωτριών τραπεζών. Όσο και αν το σχετικό εγχείρημα παρουσιάζει δυσκολίες, παράγοντες της αγοράς θεωρούν πως οι τράπεζες «στο τέλος της ημέρας» θα πιέσουν αποτελεσματικά για κάποιου είδους συγκέντρωση του κλάδου, ακόμη και παρά τις όποιες ενστάσεις ενδεχομένως προβάλουν οι διοικήσεις των εισηγμένων σε επιμέρους ζητήματα.

Άλλο παράδειγμα... θερμού κλάδου είναι οι τηλεπικοινωνίες, όπου η Wind και η Vodafone πολιορκούν τη Forthnet. Παράλληλα ανοιχτό πεδίο περαιτέρω σύμπραξης υπάρχει, σύμφωνα με πληροφορίες, μεταξύ της Vodafone, της Hellas On Line και του κυπριακού ομίλου CYTA (βλέπε σχετικό δημοσίευμα). Καταλυτικοί παράγοντες για deals είναι η συνεχιζόμενη πτώση της ζήτησης λόγω της οικονομικής κρίσης, αλλά και το πλεονέκτημα που φαίνεται να έχει στην ανταγωνιστικότητα ενός ομίλου η παρουσία του στην αγορά του triple play.

Έτος σημαντικών κραδασμών αναμένεται να είναι το 2014 και για ορισμένες ασφαλιστικές εταιρείες, καθώς:

α) Η ζήτηση φαίνεται πως θα συνεχίσει την πτωτική της πορεία.

β) Οι παρεμβάσεις της Τραπέζης της Ελλάδος για δραστικό περιορισμό των χρηματοδοτικών ανοιγμάτων που έχουν οι διαμεσολαβούντες προς τις ασφαλιστικές -παρότι μακροπρόθεσμα θα ωφελήσει- θα φέρουν αναστάτωση τουλάχιστον τους πρώτους μήνες του έτους.

γ) Η υποχρέωση των ασφαλιστικών εταιρειών να έχουν προσαρμοστεί έως το τέλος του έτους (έστω έως τους πρώτους μήνες του 2015) με τους κανονισμούς της Solvency II (υιοθετείται από 1/1/2016), αναμένεται να προκαλέσει μεγάλα εμπόδια προσαρμογής στις μικρότερες κυρίως επιχειρήσεις του κλάδου.

Σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, θα υπάρξουν εταιρείες που θα διαπιστώσουν πως δεν μπορούν να ανταποκριθούν στις προαναφερθείσες προκλήσεις και θα επιδιώξουν να ενταχθούν σε ευρύτερα σχήματα.

Πολλοί άλλοι κλάδοι είναι υποψήφιοι για μεγάλες ανακατατάξεις το 2014. Αυτές θα μπορούσαν να προέλθουν είτε από τις ασφυκτικές πιέσεις των τραπεζών, είτε ακόμη και από τα διαφόρων ειδών ξένα funds που αναζητούν στην Ελλάδα επενδυτικές ευκαιρίες.

Ορισμένα από αυτά τα funds αναζητούν να τοποθετηθούν σε συγκεκριμένες εταιρείες, οι οποίες στη συνέχεια θα εξαγοράσουν και θα απορροφήσουν άλλες επιχειρήσεις του κλάδου, που μπορεί μεν να έχουν οικονομικές δυσχέρειες, αλλά διαθέτουν ισχυρό brand name, ή παρουσία σε εκτεταμένα δίκτυα διανομής.

Ο χώρος των τροφίμων -όπως επίσης και οι αλυσίδες λιανικής σε αυτόν- προσφέρονται για συμπράξεις και δεν είναι τυχαία η επεκτατική διάθεση αρκετών super markets. Άλλη δραστηριότητα που παρουσιάζει κινητικότητα είναι η αντιπροσώπευση-εμπορία οχημάτων, όπου οι πωλήσεις δείχνουν να σταθεροποιούνται σε πολύ χαμηλά επίπεδα, που δεν είναι σε θέση να θρέψουν όλα τα υπάρχοντα εταιρικά σχήματα.