Ο προϋπολογισμός... πίσω από τις γραμμές

Η γενική εικόνα του προϋπολογισμού, μετά από τρία και κάτι χρόνια βαθιάς μιζέριας σε οικονομικό και κοινωνικό επίπεδο, θα μπορούσε να δώσει μια προοπτική έστω και μικρής αισιοδοξίας.

Το 2014, αν επιβεβαιωθούν οι προβλέψεις του προσχεδίου, το πρωτογενές πλεόνασμα θα δώσει βροντερό "παρών" 2,8 δισ. ευρώ, η ανεργία θα έχει... λαβωθεί από το 27% στο 26% και μετά από έξι χρόνια βαθιάς ύφεσης το πέρασμα στην ανάπτυξη θα έχει συντελεστεί έστω με αναιμική αύξηση 0,6%. Άσε δε που αν πιάσουμε τα πλεονάσματα βάζουμε τις βάσεις για ουσιαστική και βιώσιμη διαχείριση του δημοσίου χρέους...

Το πρόβλημα είναι ότι το πλεόνασμα δεν τρώγεται από το 1,3 εκατ. ανέργους, οι φίλοι μας στην ευρωζώνη "βγάζουν σπυράκια" με τη διαγραφή χρέους και μετά από σωρευτική ύφεση κοντά στο 25% ανάπτυξη 0,6% δεν σημαίνει σε καμία περίπτωση ότι θα αρχίσουν να φυτρώνουν σαν τα μανιτάρια νέες επιχειρήσεις και θέσεις εργασίας.

Πόσο μάλλον που πολλοί οικονομικοί αναλυτές εκφράζουν σαφείς επιφυλάξεις για το πέρασμα στην ανάπτυξη (η Nomura για παράδειγμα βλέπει ύφεση 0,9% για το 2014) και η τρόικα δεν έχει πει ακόμα την τελευταία της λέξη για να ξέρουμε αν το 2014 θα συνεχίσει να ισχύει η διαβεβαίωση του οικονομικού επιτελείου ότι δεν θα υπάρξουν νέα μέτρα.

Διότι αν αυτές οι δύο παράμετροι ανατραπούν, η «ψυχολογική ανάταση» από την οποία θα μπορούσε να πιαστεί όποιος πραγματικά έχει την ανάγκη να τη νιώσει, κυρίως εντός της κυβέρνησης, μπορεί να ξεφτίσει πριν καν ψηφιστεί ο νέος προϋπολογισμός, ο οποίος συγκεντρώνει τουλάχιστον πολλές πιθανότητες να μην έχει ουδεμία σχέση με το προσχέδιο που παρουσιάστηκε χθες.

Οι γκρίζες ζώνες

Το πλέον αδύναμο σημείο του προσχεδίου του προϋπολογισμού εντοπίζεται στον πίνακα της σελίδας 24 «Πρωτογενές αποτέλεσμα γενικής κυβέρνησης σύμφωνα με τη μεθοδολογία του Προγράμματος Οικονομικής Πολιτικής». Εκεί, στην τελευταία-τελευταία αράδα φιγουράρει η πρόβλεψη για το δημοσιονομικό κενό του 2014. Το υπουργείο Οικονομικών λέει 0%. Και έτσι υποστηρίζει ότι δεν χρειάζεται να ληφθούν νέα μέτρα πέραν των ήδη ψηφισμένων.

Το πρόβλημα είναι ότι δεν συμμερίζεται την ίδια άποψη και η τρόικα και όταν με το .. καλό γυρίσει, είναι απορίας άξιον αν το μηδενικό στα χαρτιά θα παραμείνει.

Οι πολιτικές εξελίξεις θα βαρύνουν σημαντικά, αλλά εκτιμάται ότι είναι δύσκολο η τρόικα να αποδεχθεί μηδενικό δημοσιονομικό κενό. Οι αισιόδοξοι βλέπουν τη ζυγαριά να κλείνει στα 500 εκατ. ευρώ, οι απαισιόδοξοι μιλούν για έως και μία μονάδα και κάτι του ΑΕΠ (ή κοντά στα 2 δισ. ευρώ)...

Κι αν το παζάρι για το πόσο είναι το δημοσιονομικό κενό κλείσει σχετικά εύκολα, πιο δύσκολο θα είναι το παζάρι για το πώς θα καλυφθεί. Η τρόικα δύσκολα θα «χάψει» -αν πολιτικά δεν το θέλουν οι προϊσταμένοι της-δεσμεύσεις περί διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων που θα κλείσουν το κενό και το μπαλάκι έρχεται και πάλι στην εξέδρα της κυβέρνησης με μεγάλη πολιτική ορμή, ειδικά αν οι πιστωτές απαιτήσουν οριζόντιες παρεμβάσεις.

Όλα αυτά βέβαια για τις επόμενες 10-15 μέρες, μέχρι να επανέλθει η τρόικα, είναι εικασίες και η κυβέρνηση μπορεί να υποστηρίζει με ειλικρίνεια ότι κατέθεσε στη Βουλή προσχέδιο προϋπολογισμού χωρίς νέα μέτρα, πέραν των ήδη ψηφισμένων.

Κρατηθείτε, έρχεται κοινωνικό μέρισμα

Φέτος πάντως θα έχουμε πρωτογενές πλεόνασμα, το οποίο ενεργοποιεί τη ρήτρα κοινωνικού μερίσματος που προβλέπεται στο μνημόνιο και ορίζει ότι σε περίπτωση καλύτερων αποτελεσμάτων στο μέτωπο του πλεονάσματος τότε 7 στα 10 ευρώ της υπέρβασης θα... διανέμονται στην κοινωνία.

Με αυτά τα δεδομένα, φέτος το μνημόνιο έλεγε 0% πρωτογενές πλεόνασμα και εμείς (θα) έχουμε 344 εκατ. ευρώ. Άρα μπαίνει στη σειρά για κοινωνικό μέρισμα ποσό 240,8 εκατ. ευρώ (το 70%). Του χρόνου, το μνημόνιο θέλει πρωτογενές πλεόνασμα 1,5% του ΑΕΠ ή 2,751 δισ. ευρώ και εμείς θα πάμε για 1,6% ή 2,840 δισ. ευρώ. Το 70% των 89 εκατ. ευρώ παραπάνω βγάζει κοινωνικό μέρισμα 62,3 εκατ. ευρώ. Να το το 300άρι...