Στα 64 δισ. φούσκωσαν τα επισφαλή δάνεια

Σύμφωνα με πληροφορίες, στο τέλος του Ιουνίου (πρώτο εξάμηνο) τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια αναμένεται να διαμορφωθούν στο 28% του συνόλου των 228 δισ. ευρώ, δηλαδή χορηγήσεις ύψους περίπου 64 δισ. ευρώ δεν θα εξυπηρετούνται μερικά ή ολικά.

Με βάση, λοιπόν, τις εκτιμήσεις τραπεζικών στελεχών, κάθε τρίμηνο ύφεσης ο δείκτης των μη εξυπηρετούμενων δανείων αυξάνεται κατά 1,5 (κατ' ανώτερο) ποσοστιαία μονάδα. Έτσι:

· Το πρώτο εξάμηνο αναμένεται να κλείσει με το 24% των στεγαστικών δανείων, δηλαδή 17-18 δισ. ευρώ από το σύνολο των 73,5 δισ. ευρώ, να τελεί σε καθυστέρηση.

· Στα καταναλωτικά ο δείκτης εκτιμάται ότι θα ανέλθει στο 40% του συνόλου, δηλαδή σε 12 δισ. ευρώ από τα 29,5 δισ. θα παρουσιάζουν καθυστέρηση (μερική ή ολική). Πάντως, η καταναλωτική πίστη είναι, σύμφωνα με τα αρμόδια τραπεζικά στελέχη, η μόνη κατηγορία χορηγήσεων η οποία δεν παράγει νέες επισφάλειες καθώς εξάντλησε όλα τα περιθώρια.

· Στα επιχειρηματικά τα μη εξυπηρετούμενα εκτιμώνται ότι την ίδια περίοδο θα ανέλθουν στο 27,5%, δηλαδή 33,9 δισ. ευρώ από τα 123,5 δισ. ευρώ.

Η ίδια τάση, αν και πιθανόν επιβραδυνόμενη, αναμένεται να συνεχισθεί τουλάχιστον για ένα ακόμη έτος, μέχρι τα μέσα του 2014. Τα τραπεζικά στελέχη αναφέρουν πως «για να υπάρξει αναστροφή και μείωση των επισφαλών δανείων πρέπει η οικονομία να καταγράψει τουλάχιστον δύο συνεχόμενα τρίμηνα θετικό ρυθμό ανάπτυξης καθώς το όποιο θετικό αποτέλεσμα αποτυπώνεται στην πραγματική οικονομία, δηλαδή στις επιχειρήσεις κυρίως και στα νοικοκυριά, μετά από έξι μήνες».

Την ανησυχία τους για την πορεία των κόκκινων δανείων επισημαίνουν στις εκθέσεις τους τόσο το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο όσο και η Τράπεζα της Ελλάδος. Η τελευταία στην έκθεση για τη νομισματική πολιτική σημειώνει ότι «τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια πληθαίνουν και απαιτείται η διερεύνηση μεθόδων για τη διαχείρισή τους».

Σε ό,τι αφορά τις ρυθμίσεις, αξίζει να αναφερθεί ότι έως σήμερα έχουν ρυθμισθεί δάνεια συνολικής αξίας περίπου 20 δισ. ευρώ, χωρίς να είναι βέβαιο ότι το σύνολο των δανειοληπτών που έχει κάνει ρύθμιση είναι σε θέση να επανέλθει σε κανονικούς ρυθμούς αποπληρωμής μετά το πέρας της περιόδου της ρύθμισης.

Μέτρα ασφαλείας

Στο πλαίσιο της αυστηρής παρακολούθησης της εξέλιξης των μη εξυπηρετούμενων δανείων και με στόχο την αποφυγή του εκτροχιασμού τους, καθώς οι όποιες ζημίες θα χρηματοδοτηθούν με ίδια μέσα (ακόμη και με bail in) η τρόικα, το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας και η Τράπεζα της Ελλάδος έχουν ορίσει μία σειρά κινήσεις θωρακισμού.

Κάθε τρίμηνο οι τράπεζες θα ενημερώνουν γραπτώς και εξειδικευμένα την ΤτΕ σχετικά με το πού και πώς θα βρίσκουν ρευστότητα (funding plan) για να αντιμετωπίσουν μεταξύ άλλων και τις επισφάλειες.

Επίσης, λίαν συντόμως, αμέσως μετά την ανακεφαλαιοποίηση και την απορρόφηση των μικρών τραπεζών, η Τράπεζα της Ελλάδος, υπό την επίβλεψη πάντα των δανειστών, θα ξεκινήσει αυστηρό έλεγχο διεξάγοντας stress test ανά τράπεζα, σε ακραίες συνθήκες της οικονομίας, προκειμένου να μετρήσει το ύψος των νέων επισφαλειών που δημιουργήθηκαν τους τελευταίους μήνες.

Όσο για το ΤΧΣ, η εμπλοκή του περιγράφεται με σαφή τρόπο στο Μνημόνιο Οικονομικής και Χρηματοπιστωτικής Πολιτικής του Δεκεμβρίου 2012, στο οποίο αναφέρεται: «Σε ό,τι αφορά τη διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας θα ζητήσει από τις βασικές τράπεζες που θα συμμετάσχουν στην ανακεφαλαιοποίηση να αξιολογήσουν, σε συνεργασία και με ειδικούς εμπειρογνώμονες (work-out specialists) που θα προσκληθούν για τον σκοπό αυτό, εάν το υπάρχον πλαίσιο και οι πολιτικές για την αντιμετώπιση των προβληματικών στοιχείων του ενεργητικού τους είναι αποτελεσματικές».

Δημιουργία bad bank

Οι ίδιες πηγές υποστηρίζουν ότι η τελευταία πράξη του σχεδίου της τρόικας για την αντιμετώπιση των επισφαλειών είναι η δημιουργία μιας bad bank, υπό τον έλεγχο της οποίας θα περάσουν όλα τα «τοξικά» δάνεια.

Ήδη, μελέτη της Bain& Co που διενεργήθηκε για λογαριασμό της Τράπεζα της Ελλάδος καταδεικνύει την ανάγκη της σύστασης «κακής τράπεζας», αρχικά για τα τοξικά δάνεια των μικρών τραπεζών που έχουν σπάσει σε δύο μέρη, ωστόσο τραπεζικές πηγές υποστηρίζουν ότι η τράπεζα αυτή θα μπορούσε σε βάθος χρόνου να απορροφήσει όλο το «άρρωστο κομμάτι» του ελληνικού τραπεζικού συστήματος.