Σε περίοδο έντονων εξελίξεων αναμένεται να εξελιχθεί το τελευταίο τετράμηνο του 2012 για τις σχέσεις μεταξύ τραπεζών και επιχειρήσεων, καθώς η υφιστάμενη κατάσταση του «δεν πληρώνω και... συζητάμε για πολλούς μήνες για το τι μέλλει γενέσθαι» δεν φαίνεται να πηγαίνει άλλο.

Η αλήθεια είναι ότι πολλές επιχειρήσεις δεν πληρούν πλέον τους όρους των δανείων που έχουν συνάψει, δεν έχουν τη δυνατότητα να πληρώσουν τις τράπεζες και βρίσκονται επί σειρά μηνών σε συζητήσεις με τα στελέχη των χρηματοπιστωτικών oμίλων, με στόχο την αναχρηματοδότηση των δανείων τους.

Το μόνο σίγουρο είναι πως η διατήρηση αυτής της κατάστασης προκαλεί έντονες παρενέργειες στην οικονομία γιατί:

• Οι επιχειρήσεις δεν μπορούν να δουλέψουν συστηματικά σε περιβάλλον τέτοιας αβεβαιότητας και χωρίς τα απαιτούμενα κεφάλαια κίνησης.
• Οι εταιρείες συνεχίζουν να φορτώνονται με τόσο υψηλά επιτόκια ώστε είναι ιδιαίτερα αμφίβολο αν τελικά θα μπορέσουν να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους προς τις τράπεζες, ακόμη και στην περίπτωση όπου η οικονομία ανακάμψει.
• Επίσης, οι τράπεζες όχι μόνο δεν εισπράττουν μέρος έστω των απαιτήσεών τους, αλλά παράλληλα βλέπουν και τις εταιρείες-πελάτες τους να βουλιάζουν ολοένα και βαθύτερα στις ζημίες και στα χρέη.

«Θα πρέπει να καθίσουμε σε ένα τραπέζι για να δούμε πόσα χρήματα οι τράπεζες μπορούν τελικά να εισπράξουν, κατά πόσον οι μέτοχοι θα πρέπει να βάλουν το χέρι στην τσέπη και πόσες από τις εταιρείες είναι τελικά βιώσιμες υπό τις σημερινές διοικήσεις. Για όσες εταιρείες προκύψει ότι δεν είναι βιώσιμες τότε η μόνη λύση είναι το πωλητήριο», δήλωσε πρόεδρος εισηγμένης.

Αντίθετα, η επιμήκυνση της σημερινής κατάστασης απλώς μεταθέτει χρονικά τα προβλήματα στο μέλλον κι οι προβληματικές εταιρείες μεταδίδουν τα δικά τους προβλήματα και σε όσες υγιείς έχουν απομείνει…

Οι τέσσερις καταλύτες

Ένας από τους παράγοντες που αναμένεται να επιδράσει τους επόμενους μήνες στο συγκεκριμένο ζήτημα είναι η μείωση του αριθμού των τραπεζών, η οποία φαίνεται πως θα προκύψει σε σύντομο χρονικό διάστημα μέσα από συγχωνεύσεις και εξαγορές (η αρχή έγινε με την ΑΤΕbank και την Εμπορική).

Συνήθως, τα δάνεια των επιχειρήσεων είναι περισσότερα του ενός και κοινοπρακτικά, δηλαδή το καθένα από αυτά έχει συναφθεί με περισσότερες τράπεζες. Αυτό σημαίνει πως αν μια εταιρεία θελήσει να αναχρηματοδοτήσει το σύνολο των δανείων της τότε, ως συνήθως, θα πρέπει να συμφωνήσουν πάνω από πέντε τράπεζες, κάθε μία εκ των οποίων έχει τις δικές της διαδικασίες, τις δικές της προτεραιότητες, τον δικό της τρόπο αντίληψης για το τι τελικά θα πρέπει να γίνει κ.λπ.

Κάτω λοιπόν από αυτές τις συνθήκες, παρατηρούνται καθυστερήσεις πολλών μηνών στη σύναψη συμφωνιών αναχρηματοδότησης, ακόμη και από τη στιγμή όπου οι διοικήσεις των τραπεζών έχουν δώσει το προφορικό O.K. για την αναχρηματοδότηση της επιχείρησης. Το βέβαιο είναι πως η αναμενόμενη μείωση του αριθμού των εμπλεκόμενων τραπεζών θα περιορίσει σημαντικά το πρόβλημα.

Ένας δεύτερος παράγοντας που θα μπορούσε να επιδράσει θετικά στη ρύθμιση των δανειοδοτήσεων των επιχειρήσεων είναι η αναμενόμενη -περιορισμένη έστω- βελτίωση της ρευστότητας των τραπεζών.

Οι τραπεζικές καταθέσεις, για παράδειγμα, έχουν ενισχυθεί κατά αρκετά δισ. ευρώ μετά την τελευταία εκλογική αναμέτρηση του Ιουνίου και ελπίζεται ότι θα ενισχυθούν περισσότερο αν δοθεί και η περιβόητη δόση των δανειστών μας προς το ελληνικό δημόσιο μέσα στον Σεπτέμβριο ή τον Οκτώβριο.

Επιπλέον, από τη συγκεκριμένη δόση, ένα ποσό γύρω στα 3-6 δισ. ευρώ θα κατευθυνθεί για την αποπληρωμή των υποχρεώσεων του Δημοσίου προς τους προμηθευτές του και στην πράξη θα καταλήξει σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα και αυτό στις τράπεζες.

Με άλλα λόγια, για τις τράπεζες δημιουργούνται κάποιες προϋποθέσεις για μια περιορισμένη ενίσχυση της ρευστότητάς τους, την οποία θα μπορούσαν να διαθέσουν για να στηρίξουν και να αναχρηματοδοτήσουν όσες επιχειρήσεις έχουν τη δυνατότητα να πατήσουν στα πόδια τους.

Οι άλλοι δύο παράγοντες βασίζονται στο (θετικό) σενάριο που θέλει η αβεβαιότητα γύρω από την παραμονή της χώρας στη ζώνη του ευρώ να μειώνεται από τον Σεπτέμβριο και μετά.

Σύμφωνα με το θετικό αυτό σενάριο, σύντομα θα υπάρξει ένα σταθερότερο περιβάλλον, μέσα στο οποίο οι ιδιοκτήτες των εταιρειών θα μπορέσουν τελικά να ξεκαθαρίσουν τις προθέσεις τους. Έχουν τη βούληση να βάλουν (πέρα από τις τράπεζες) και αυτοί το χέρι στην τσέπη ώστε να ενισχυθούν κεφαλαιακά οι εταιρείες τους ή όχι; Το περιεχόμενο της απάντησης αυτής θα φέρει και την ανάλογη αντίδραση των πιστωτριών τραπεζών.

Σε περίπτωση επίσης όπου ο κίνδυνος εξόδου της χώρας από το ευρώ αρχίσει να υποχωρεί, τότε θα υπάρξει και σημαντική αποκλιμάκωση στο μέτωπο των επιτοκίων. Η μειωμένη αβεβαιότητα, σε συνδυασμό με μικρότερο αριθμό τραπεζών, θα μπορούσε να ρίξει τα επιτόκια των προθεσμιακών καταθέσεων τουλάχιστον κατά δύο ποσοστιαίες μονάδες, υποστηρίζουν στελέχη του κλάδου,

Μια τέτοια μείωση των επιτοκίων θα εξοικονομούσε ετησίως γύρω στο 1,5 δισ. ευρώ από τους τόκους που καταβάλλουν οι ελληνικές τράπεζες, ή γύρω στα 6 δισ. ευρώ μέσα σε μία τετραετία. Παράλληλα, μια τέτοια εξέλιξη θα διευκόλυνε το τραπεζικό σύστημα να ψαλιδίσει με τη σειρά του τα πολύ υψηλά επιτόκια με τα οποία επιβαρύνει τις επιχειρήσεις. Άρα, το πρόγραμμα αναχρηματοδότησης των επιχειρήσεων, σε μια τέτοια περίπτωση, θα γινόταν σαφώς πιο εύκολο και με μεγαλύτερες πιθανότητες επιτυχίας.

Φαίνεται λοιπόν πως μέσα στους επόμενους μήνες η πολιτική των συνεχών παρατάσεων στα μη εξυπηρετούμενα δάνεια θα σταματήσει και θα αντικατασταθεί από μια ουσιαστική συμφωνία αναχρηματοδότησης, που δεν θα αφορά όμως όλες τις εταιρείες. Στις εταιρείες που θα αξιολογηθούν ως βιώσιμες οι επιχειρηματίες θα κληθούν πολλές φορές να συμβάλουν και αυτοί βάζοντας το χέρι στην τσέπη. Διαφορετικά, πιθανόν να δούμε κάμποσες αναγκαστικές πωλήσεις εταιρειών σε τρίτους, ή ακόμη και λουκέτα…


* To Εuro2day.gr ενθαρρύνει τον διάλογο και την έκφραση απόψεων από τους αναγνώστες. Σχολιάστε το άρθρο και πείτε την άποψή σας δημόσια για όσα συμβαίνουν και μας αφορούν όλους. Αν θεωρείτε το άρθρο σημαντικό, διαδώστε το με τα εργαλεία κοινωνικής δικτύωσης.