Καυτό παζάρι μεταξύ της κυβέρνησης και των τραπεζιτών, υπό την εποπτεία της τρόικας, αναμένεται να διεξαχθεί το επόμενο διάστημα με αντικείμενο τις κρίσιμες λεπτομέρειες που θα διέπουν τον τρόπο με τον οποίο θα ανακεφαλαιοποιηθούν οι τράπεζες από το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας.

Μετά την οριστικοποίηση του PSI, οι τράπεζες έχουν πια στο χαρτί όλες τις βασικές παραμέτρους για τον υπολογισμό των κεφαλαιακών τους αναγκών. Γνωρίζουν, δηλαδή, τα εξής:

- Τις πρόσθετες προβλέψεις για μη εξυπηρετούμενα δάνεια, που πρέπει να σχηματίσουν την τριετία 2011-13.
- Τη ζημία από την απομείωση και επιμήκυνση των κρατικών ομολόγων στο πλαίσιο του PSI. 
- Την πρόσθετη ζημία από το κούρεμα των δανείων ύψους περίπου 11 δισ. ευρώ, που έχουν χορηγήσει σε προβληματικές ΔΕΚΟ (ΟΣΕ, ΟΑΣΑ, ΕΑΣ, ΕΑΒ) και θα απομειωθούν με όρους αντίστοιχους του PSI.

Επιπρόσθετα, οι μέτοχοι γνωρίζουν ότι θα πρέπει να βάλουν το χέρι στην τσέπη για να καλύψουν, όπως έχει γράψει το Euro2day (Τράπεζες: Σκόντο στις ζημίες, 23 δισ. για ΤΧΣ), τουλάχιστον το 10% των συνολικών κεφαλαιακών αναγκών των τραπεζών ή να βρουν νέους μετόχους για να το καλύψουν.

Ο νόμος που ψήφισε την προπερασμένη Κυριακή το κοινοβούλιο προβλέπει ρητώς ότι ένα ελάχιστο ποσό, το ύψος του οποίου δεν έχει ακόμη προσδιοριστεί αλλά υπολογίζεται τουλάχιστον στο 10%, θα καλυφθεί από τους μετόχους με έκδοση κοινών μετοχών.

Αν συμβεί αυτό, τότε το υπόλοιπο ποσό καλύπτεται από το Τ.Χ.Σ. με κοινές μετοχές, το δικαίωμα ψήφου των οποίων θα βρίσκεται σε αναστολή με εξαίρεση στρατηγικού χαρακτήρα αποφάσεις. Αν οι μέτοχοι (παλαιοί ή νέοι) δεν καλύψουν το ελάχιστο ποσοστό, τότε το σύνολο της αύξησης καλύπτεται από το Τ.Χ.Σ. με κοινές μετά ψήφου μετοχές.

Πρακτικά, το ταμείο λειτουργεί ως σκληρός ανάδοχος της αύξησης κεφαλαίου, η οποία, ως εκ τούτου, θα προβλέπει ίδια τιμή διάθεσης για τους ιδιώτες μετόχους και το Τ.Χ.Σ. Ο πρώτος πονοκέφαλος για τους τραπεζίτες έχει να κάνει με τον προσδιορισμό της τιμής της αύξησης υπό τη σκληρή αναδοχή του Τ.Χ.Σ.

Με βάση το υφιστάμενο καταστατικό του ταμείου, ο προσδιορισμός της τιμής προκύπτει ως εξής:

- Ανάθεση από το Τ.Χ.Σ. σε ελεγκτική εταιρεία διενέργειας οικονομικού ελέγχου στην τράπεζα και ανάθεση έκθεσης αποτίμησης για τον προσδιορισμό της δίκαιης τιμής.
- Ανάθεση από την τράπεζα σε δική της ελεγκτική εταιρεία έκθεσης αποτίμησης.
- Αν οι δύο εκθέσεις έχουν διαφορά μικρότερη του 15%, συνυπολογίζονται στον προσδιορισμό της δίκαιης τιμής. Διαφορετικά ανατίθεται νέα έκθεση αποτίμησης από την Τράπεζα της Ελλάδος σε τρίτη εταιρεία, η οποία και ισχύει.

Αγκάθι η κοινοτική οδηγία για βαθύ discount

Με δεδομένο ότι στο θεσμικό πλαίσιο που διέπει τη λειτουργία του Τ.Χ.Σ. θα πρέπει να υπάρξει αλλαγή, όπως έχει δεσμευθεί η κυβέρνηση, απέναντι στην τρόικα, είναι πιθανόν κάποιες από τις παραπάνω διαδικασίες να τροποποιηθούν.

Αγκάθι για τους νυν μετόχους των τραπεζών είναι κοινοτική οδηγία που εκδόθηκε τον περασμένο Δεκέμβριο και προβλέπει, σε επίπεδο καλής πρακτικής, μεγάλο discount στις περιπτώσεις ανακεφαλαιοποίησης τραπεζών, με έκδοση μετοχών υπέρ του δημοσίου. Το αν θα προσμετρηθεί η παραπάνω οδηγία παραμένει ανοιχτό.

Ερωτήματα υπάρχουν επίσης και για το αν θα δοθεί και η δυνατότητα έκδοσης μετατρέψιμων δανείων, που να συνυπολογίζονται όμως στο Core Tier I. Με βάση το υφιστάμενο καθεστώς, τα μετατρέψιμα δάνεια δεν προσμετρώνται στο Core Tier I, παρά μόνο εφόσον μετατρέπονται υποχρεωτικά σε μετοχές.

Κόντρα για το δικαίωμα επαναγοράς

Ο μεγαλύτερος, όμως, πονοκέφαλος για τις τράπεζες έγκειται στο αν το δικαίωμα επαναγοράς των κοινών μετοχών με αναστολή δικαιώματος ψήφου ή των μετατρέψιμων ομολογιών θα το έχουν οι τράπεζες ή οι μέτοχοι.

Με βάση τη ρύθμιση, που φέρεται να προωθεί η κυβέρνηση, το δικαίωμα επαναγοράς θα το έχουν οι μέτοχοι (παλαιοί και νέοι). Θα μπορούν δηλαδή να επαναγοράσουν σε προσδιορισμένη τιμή και με προκαθορισμένη αναλογία τις μετοχές του Τ.Χ.Σ.

Στον αντίποδα, οι διοικήσεις των τραπεζών προτείνουν το δικαίωμα επαναγοράς να δοθεί στις τράπεζες και όχι στους μετόχους. Εφόσον το αίτημά τους γίνει αποδεκτό, οι τράπεζες θα μπορούν να αποτιμούν το δικαίωμα και να εξοφλήσουν το ποσό ακόμη και με τα κέρδη της πενταετίας.

Ο σκόπελος στην προκειμένη περίπτωση έχει να κάνει με τη στάση του ΠΑΣΟΚ.

Υπενθυμίζεται ότι ο απερχόμενος πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ αλλά και μεγάλο μέρος της κοινοβουλευτικής ομάδας είχαν ταχθεί υπέρ της ανακεφαλαιοποίησης με κοινές μετά ψήφου μετοχές. Ο μεν Παπανδρέου δέχθηκε την πολιτική φόρμουλα των κοινών με αναστολή ψήφου, αλλά δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι θα δεχθεί το δικαίωμα επαναγοράς να δοθεί στις τράπεζες.

Και ο υπουργός Οικονομικών και φαβορί για τη θέση του προέδρου του ΠΑΣΟΚ Ευάγγ. Βενιζέλος αναφέρθηκε στη συνέντευξη τύπου της περασμένης Τρίτης σε μεγαλομετόχους τραπεζών που πρέπει να ξαναβρούν κεφάλαια για να επαναγοράσουν τις τράπεζές τους από το Τ.Χ.Σ. Τέλος, βουλευτές του ΠΑΣΟΚ θέτουν και συνολικά θέμα αν πρέπει να δοθεί δικαίωμα επαναγοράς, γεγονός που προοιωνίζεται θρίλερ του σχετικού νόμου όταν θα έρθει στη βουλή.

Τα ερωτήματα για την τιμή επαναγοράς

Ανοιχτό ακόμη είναι και το ζήτημα του προσδιορισμού της τιμής στην οποία θα επαναγοράσουν τις μετοχές του Τ.Χ.Σ. οι τράπεζες ή οι μέτοχοί τους. Το μόνο που έχει προς το παρόν οριστικοποιηθεί είναι ότι οι κοινές μετοχές, με αναστολή δικαιώματος ψήφου, θα έχουν διάρκεια 5ετίας.

Ο υπουργός Οικονομικών, θέτοντας θέμα υψηλότερης σταθερής απόδοσης για το δημόσιο, πρακτικά περιέγραψε ότι η τιμή επαναγοράς θα προσαυξάνεται από μια ετήσια σταθερή απόδοση. Αν όσα δήλωσε στη διαρκή επιτροπή οικονομικών της Βουλής ο Ευάγγ. Βενιζέλος είναι «οδηγός», τότε η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών θα είναι ανάλογη της μετοχοποίησης δανείων σε προβληματικές εταιρείες.

Το δημόσιο, σύμφωνα με τις δηλώσεις Βενιζέλου, θέλει η ετήσια προσαύξηση να είναι υψηλότερη του 5% και να φθάνει έως το 10%, ποσοστό που θεωρούν δυσβάστακτο οι τραπεζίτες.

Ακόμη και αν ισχύσει η παραπάνω «φόρμουλα», θα πρέπει να διευκρινιστεί αν υπάρχουν και ρήτρες που να σχετίζονται με την τρέχουσα αποτίμηση των μετοχών. Δηλαδή αν το δημόσιο επιχειρήσει να κατοχυρώσει την υψηλότερη τιμή επαναγοράς.

Δεν τελούν υπό διαπραγμάτευση οι κοινές με αναστολή δικαιώματος ψήφου

Κρίσιμο επίσης για την αγορά είναι ότι, όπως όλα δείχνουν, οι μετοχές με αναστολή δικαιώματος ψήφου που θα αποκτήσει το ταμείο δεν θα τελούν υπό διαπραγμάτευση και επομένως για τους μετόχους δεν προκύπτει σύντομα dilution, όμως θα επικρέμαται στη διάρκεια της 5ετίας.

Ταυτόχρονα, εφόσον το Core Tier I της τράπεζας υποχωρήσει μετά την ανακεφαλαιοποίηση κάτω από ένα προσδιορισμένο από την Τράπεζα της Ελλάδος (Τ.τ.Ε.) όριο, θα αρθεί αυτόματα η αναστολή του δικαιώματος ψήφου και οι μετοχές θα μετατραπούν σε κοινές μετά ψήφου.


***To Εuro2day.gr ενθαρρύνει τον διάλογο και την έκφραση απόψεων από τους αναγνώστες. Σχολιάστε το άρθρο και πείτε την άποψή σας δημόσια για όσα συμβαίνουν και μας αφορούν όλους. Αν θεωρείτε το άρθρο σημαντικό, διαδώστε το με τα εργαλεία κοινωνικής δικτύωσης.