Σε ομόλογα λήξης έως τον Ιούλιο του 2020 περιορίστηκε, τελικά, το πρόγραμμα εθελοντικής συμμετοχής ιδιωτών στο roll over ελληνικών ομολόγων, κατόπιν απροθυμίας και αντιδράσεων γαλλικών και βελγικών τραπεζών.

Η εξέλιξη αυτή, σε συνδυασμό με τα ήδη βαριά σύννεφα όσον αφορά στη συμμετοχή ιδιωτών (πληροφορίες αναφέρουν ότι ως τώρα δεν έχει ξεπεράσει το 60% - 65%), εντείνει την ανησυχία για το αν το roll over θα φτάσει στο ποσό των 135 δισ. ευρώ, που έχει προϋπολογιστεί ως μέρος του συνολικού νέου πακέτου για την αναχρηματοδότηση της Ελλάδας.

Είναι δε εύλογο ότι σε διαφορετική περίπτωση ελλοχεύει ο κίνδυνος νέου κύκλου διαπραγματεύσεων στους κόλπους της ευρωζώνης, αφού το πακέτο στηρίζεται στην ιδιωτική συμμετοχή και θα απαιτηθεί πρόσθετη αύξηση της χρηματοδότησης από το EFSF.

Ήδη, έγκυρες πηγές από το εξωτερικό υποστηρίζουν ότι η προσπάθεια εστιάζεται πλέον στο να συγκεντρωθεί όσο το δυνατόν μεγαλύτερο ποσό συμμετοχής από τους ιδιώτες στα ομόλογα που λήγουν έως το 2014, κι όχι στην κάλυψη του συνολικού στόχου.

Ο περιορισμός των λήξεων στο 2020 αντί του 2024 έχει ιδιαίτερη σημασία, καθώς, όπως αποκάλυψε το Euro2day.gr στις 10 Αυγούστου (Βόμβα με το roll over των ομολόγων), η επέκταση του PSI έως το 2024 σχεδιάστηκε (και για μεγάλο διάστημα θεωρήθηκε δεδομένη) προκειμένου να συγκεντρωθούν τα 135 δισ. ευρώ.

Η αποκάλυψη αυτή είχε τότε επιβεβαιωθεί από τον κ. Βενιζέλο με δηλώσεις του ότι «ομόλογα που λήγουν λίγο μετά το 2020 θα ενταχθούν στη διαδικασία της ανταλλαγής».

Η αιτία της επέκτασης έως τα ομόλογα λήξεως το 2024, όπως έγραφε τότε το Euro2day.gr, είχε ως εξής:

«Η ανάγκη τροποποιήσεων του αρχικού σχεδίου, που προέβλεπε ανταλλαγή ελληνικών ομολόγων που λήγουν έως το 2020 με τέσσερις εναλλακτικούς ή συνδυαστικούς τύπους ομολόγων 15ετούς ή 30ετούς διάρκειας, προέκυψε κατά τη διάρκεια της επεξεργασίας των λεπτομερειών της πρότασης του IIF, όπου, σύμφωνα με παράγοντα κοντά στη διαδικασία, διαπιστώθηκε πως τα ομόλογα στην αγορά δεν… έφταναν για να επιτευχθεί ο στόχος roll over ύψους 135 δισ. ευρώ».

Σήμερα είναι πλέον δεδομένο ότι στο roll over συμμετέχουν ομόλογα με λήξη έως τον Ιούλιο του 2020. Με αυτήν την προϋπόθεση προσδιορίστηκαν οι απομειώσεις των ελληνικών τραπεζών που ήδη έβγαλαν αποτελέσματα, ενώ αυτήν την προδιαγραφή θέτει και το σχετικό μνημόνιο προς τις τράπεζες.

Το ερώτημα τώρα είναι αν υπάρχουν εναλλακτικές οδοί.

Υψηλόβαθμο τραπεζικό στέλεχος, με το οποίο επικοινώνησε σχετικά το Euro2day, δήλωσε ότι εκτιμά πως οι πιθανότητες είναι ακόμη υπέρ του να συγκεντρωθεί το ποσό, ενώ κύκλοι του κρατικού μηχανισμού αρνήθηκαν να σχολιάσουν οτιδήποτε περί της μέχρι τώρα συμμετοχής των ιδιωτών.

Ωστόσο συνεχώς προκύπτουν προβλήματα. Σήμερα η αντιπολίτευση της Γερμανίας δήλωσε πως δεν επιθυμεί να συμμετέχουν οι "bad bank" της χώρας στο PSI γιατί αυτό θα σημαίνει την επιβάρυνση των φορολογούμενων.

Το γεγονός ότι η κυβέρνηση αναγκάστηκε να «απειλήσει» επισήμως (εντάσσοντάς το στο επίσημο κείμενο του PSI) ότι, αν δεν υπάρξει συμμετοχή 90%, όχι μόνο στο σύνολο των λήξεων αλλά και ιδιαίτερα στο διάστημα λήξεων από το 2011 ως το 2014 (που είναι και η κρισιμότερη παράμετρος για την κυβέρνηση), διατηρεί το δικαίωμα να μην προχωρήσει τη διαδικασία, προφανώς δείχνει την κρισιμότητα που έχει ο βαθμός συμμετοχής.

Κατά ένα μέρος, πάντως, η σχετική «απροθυμία» συμμετοχής συσχετίζεται άμεσα με την επιμονή των Φινλανδών να ζητούν εγγυήσεις για να δανείσουν την Ελλάδα.

Έως στιγμής, δεν έχει βρεθεί τρόπος να δοθεί τέτοια εγγύηση, χωρίς να ενεργοποιηθούν οι «ρήτρες ίσης μεταχείρισης» (negative pledge clause) που είναι ενσωματωμένες σε ελληνικά ομόλογα παλαιότερης έκδοσης, με βάση το βρετανικό δίκαιο, ύψους 18 δισ. ευρώ. Κι αν... χτυπήσουν αυτές οι ρήτρες είναι πιθανό ότι θα θεωρηθεί default, ενδεχομένως ενεργοποιώντας CDSs που έχουν ως κάλυψη και άλλοι κάτοχοι ελληνικών ομολόγων. Ο Ε. Βενιζέλος, πάντως, δήλωσε, σήμερα πως συζητά μόνο την παροχή κάποιων χρηματικών εγγυήσεων.

Οι Φινλανδοί, από την πλευρά τους, επιμένοντας ότι αν δεν λάβουν εγγυήσεις δεν μετέχουν στη βοήθεια, θέτουν σε κίνδυνο το όλο πακέτο -άρα και το PSI-, οπότε αρκετοί κάτοχοι ελληνικών ομολόγων περιμένουν να δουν σε ποια κατεύθυνση θα οδηγηθούν τα πράγματα.

Πάντως, πηγές προσκείμενες στην κυβέρνηση και με γνώση του θέματος σημείωναν ότι «υπάρχει ακόμη αρκετός χρόνος έως τη λήξη της διαδικασίας, στις 9 Σεπτεμβρίου, και δύο διαφορετικοί τρόποι χειρισμού του θέματος, που δημιουργούν αισιοδοξία», χωρίς ωστόσο να αποκαλύψουν αυτούς τους τρόπους.

Εκτιμήσεις της αγοράς κάνουν λόγο για το ενδεχόμενο αύξησης του κονδυλίου επαναγοράς ομολόγων μέσω EFSF, ενώ δεν μπορεί να αποκλειστεί και το ενδεχόμενο απόπειρας εκ των υστέρων επέκτασης έως το 2024.