Προτεραιότητα σε επενδύσεις που θα ενισχύσουν τις εξαγωγές της χώρας ή στοχεύουν στο να υποκαταστήσουν εισαγόμενα προϊόντα και υπηρεσίες θα δίνει ο νέος αναπτυξιακός νόμος, ο οποίος θα εισαγάγει για πρώτη φορά στην Ελλάδα τη διαγωνιστική διαδικασία για την έγκριση επενδυτικών σχεδίων.

Το σχέδιο νόμου που προτίθεται να καταθέσει στη Βουλή εντός του μήνα το υπουργείο Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας προβλέπει θεαματικές ανατροπές στη διαδικασία αξιολόγησης, έγκρισης και παρακολούθησης επενδύσεων, ενώ εισάγει φορολογικές απαλλαγές για επενδύσεις μεγάλων επιχειρήσεων.

Η βασική αλλαγή που επιφέρει ο νέος αναπτυξιακός νόμος είναι η εισαγωγή διαγωνιστικής διαδικασίας για τα επενδυτικά σχέδια. Δηλαδή, δεν θα γίνονται αποδεκτές όλες οι αιτήσεις που πληρούν τις προϋποθέσεις, αλλά θα προκρίνονται όσες συγκεντρώνουν τα περισσότερα μόρια.

Ο νόμος θα θεσπίζει, σύμφωνα με πληροφορίες, κριτήρια προτεραιότητας, βάσει των επιθυμητών επενδύσεων. Οι επενδύσεις που προάγουν την καινοτομία, την έρευνα και ανάπτυξη, την πράσινη οικονομία καθώς και οι επενδύσεις σε προϊόντα και υπηρεσίες που θα εξάγονται ή που στοχεύουν στο να υποκαταστήσουν εισαγωγές θα τυγχάνουν επιπλέον μοριοδότησης και επομένως θα προκρίνονται στη διαγωνιστική διαδικασία.

Ταυτόχρονα, ο νέος αναπτυξιακός εισάγει φοροαπαλλαγές για τις μεγάλες επιχειρήσεις ή τα μεγάλα επενδυτικά προγράμματα (άνω των 50 εκατ. ευρώ) αντί επιχορήγηση. Το ύψος των φοροαπαλλαγών θα ισούται με αυτό της επιχορήγησης και θα αποτελεί έκπτωση επί του φορολογικού συντελεστή αδιανέμητων κερδών.

Δεν έχει διευκρινιστεί ακόμη αν θα ακολουθηθεί η διαδικασία σχηματισμού αφορολόγητων αποθεματικών καθώς στον τελευταίο αναπτυξιακό της κυβέρνησης Σημίτη ο σχηματισμός αφορολόγητων αποθεματικών είχε κριθεί από την Κομισιόν πρακτική έμμεσης ενίσχυσης των επιχειρήσεων.

Ο νέος αναπτυξιακός, επιπλέον, θα επιχορηγεί τους τόκους των δανείων και τις συμβάσεις χρηματοδοτικής μίσθωσης για αγορά επαγγελματικού εξοπλισμού εφόσον έχουν διάρκεια τουλάχιστον επτά έτη.

Παράλληλα, το σχέδιο νόμου θα προτείνει την περαιτέρω απλοποίηση της διαδικασίας αξιολόγησης και έγκρισης επενδυτικών προτάσεων, ώστε να ολοκληρώνεται μέσα σε ένα τρίμηνο όπως προβλέπει και ο ισχύων νόμος, που όμως ποτέ δεν εφαρμόζεται καθώς ο χρόνος αξιολόγησης και έγκρισης σήμερα ξεπερνά και τους 18 μήνες!

Το ΥΠΟΙΑΝ θα προκηρύσσει την υποβολή επενδυτικών σχεδίων ανά 6μηνο, με ανακοίνωση συνολικών διαθέσιμων πόρων για επιχορηγήσεις, ηλεκτρονική υποβολή πρότασης και αυτόματη απόρριψη ελλιπών υποβαλλόμενων φακέλων.

Η κατανομή των φακέλων για λόγους διαφάνειας θα γίνεται με τυχαίο τρόπο σε πιστοποιημένους αξιολογητές, ενώ προβλέπεται και νέα διαδικασία συγκριτικής αξιολόγησης των επενδυτικών προτάσεων. Η παρακολούθηση της πορείας αξιολόγησης του φακέλου θα γίνεται μέσα από το Διαδίκτυο, με την ανάρτηση των εγκεκριμένων επενδύσεων σε ειδική σελίδα.

Ποια επενδυτικά σχέδια θα μοριοδοτούνται

Ο νέος αναπτυξιακός στοχεύει στο να ενισχύσει ιδιαίτερα την καινοτομία, την έρευνα και ανάπτυξη, είτε παράγεται από τις επιχειρήσεις είτε αγοράζεται καθώς και την πράσινη οικονομία. Δευτερευόντως, επενδύσεις με επιθυμητά χαρακτηριστικά θα ορίζονται όσες στοχεύουν στην παραγωγή και διάθεση προϊόντων και υπηρεσιών στο εξωτερικό ή επιδιώκουν να υποκαταστήσουν εισαγωγές.

Ειδικότερα, μόρια προτεραιότητας θα παρέχονται σε επενδύσεις με τα εξής χαρακτηριστικά:

- Όταν προάγουν την πράσινη οικονομία, αναπτύσσοντας συνέργιες με τον υφιστάμενο παραγωγικό ιστό ( π.χ. ενεργειακή αυτονομία μονάδων).

- Όταν προάγουν την έρευνα και την τεχνολογία. Για τις επενδύσεις αυτές εξετάζεται η θέσπιση ειδικότερων κριτηρίων και συντελεστών αξιολόγησης ώστε να προκρίνονται στη διαγωνιστική διαδικασία. Για παράδειγμα, στην τεχνολογία εξετάζεται να επιχορηγούνται ή να δίνονται υψηλότερα φορολογικά κίνητρα σε επενδύσεις γενετικής, micro ή σε άλλες επιθυμητές δραστηριότητες. Στην καινοτομία να επιβάλλονται κριτήρια (ποσοτικά και ποιοτικά) για την προώθηση της έρευνας και ανάπτυξης, που είτε αγοράζεται είτε υλοποιείται.

- Όταν προάγουν την εξωστρέφεια, τις εξαγωγές ή την υποκατάσταση εισαγωγών.

- Όταν προβλέπουν τη μετεγκατάσταση επιχειρήσεων σε οργανωμένες βιομηχανικές περιοχές και επιχειρηματικά πάρκα.

Θέσπιση φοροαπαλλαγών

Οι βασικές μορφές ενίσχυσης που θα προβλέπονται από τον νέο αναπτυξιακό νόμο θα είναι: α) η επιχορήγηση κεφαλαίου, β) οι φορολογικές απαλλαγές, γ) η επιχορήγηση χρεολυσίων δανείων και δ) η επιδότηση χρηματοδοτικής μίσθωσης μηχανολογικού εξοπλισμού για συμβάσεις διάρκειας έως 7 έτη.

Για τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις ισχύουν όλες οι παραπάνω μορφές ενίσχυσης, ενώ για τις μεγάλες επιχειρήσεις ή τα μεγάλα επενδυτικά σχέδια (άνω των 50 εκατ. ευρώ) θα ισχύουν μόνο οι φορολογικές απαλλαγές.

Οι επιχειρήσεις θα φορολογούνται με μικρότερο συντελεστή στα αδιανέμητα κέρδη πριν ή μετά την ολοκλήρωση της επένδυσης για τρία χρόνια. Για τις νέες επιχειρήσεις προβλέπεται η έγκριση της ενίσχυσης να παρέχεται πριν από τη συγκέντρωση του κεφαλαίου, ώστε να διευκολύνεται σε μια περίοδο ισχνής ρευστότητας η εξασφάλιση ίδιων και ξένων πόρων για τη χρηματοδότηση της επένδυσης.

Διαδικασίες-"εξπρές" για την αξιολόγηση -  έγκριση

Ο νέος νόμος προβλέπει απλοποίηση των διαδικασιών με κατάργηση του πλήθους ρυθμίσεων για το είδος της κάθε επένδυσης και τη δραστηριότητα της εταιρίας. Ταυτόχρονα, θα επιδιωχθεί η απλοποίηση της διαδικασίας αξιολόγησης. Στόχος του νομοσχεδίου είναι η ολοκλήρωση της διαδικασίας αξιολόγησης - γνωμοδότησης - έγκρισης σε τρεις μήνες, με ανώτατο χρονικό όριο για κάθε στάδιο τον έναν μήνα.

Σημειώνεται ότι με την υφιστάμενη διαδικασία υπάρχουν αιτήσεις επενδυτικών προγραμμάτων που εκκρεμούν εδώ και πάνω από έναν χρόνο. Αιτήσεις που πιθανώς να περάσει και ενάμισης χρόνος μέχρι να εγκριθούν.

Επίσης, εξετάζεται η δυνατότητα αδειοδότησης απευθείας από τις ΒΙ.ΠΕ. για τις επιχειρήσεις βεβαίως που εγκαθίστανται σε οργανωμένες βιομηχανικές περιοχές. Αυτή η δυνατότητα προϋποθέτει να παραχωρηθούν αρμοδιότητες από σειρά υπουργεία στις ΒΙ.ΠΕ. ώστε οι τελευταίες να δίνουν όλες τις απαιτούμενες άδειες.

Ο νέος αναπτυξιακός νόμος αξιοποιεί τον χάρτη περιφερειακών ενισχύσεων, όπως ισχύει από την Ε.Ε., ο οποίος χωρίζει την επικράτεια σε 4 ζώνες ενίσχυσης (Α,Β,Γ και Δ), με συνολικά ποσοστά ενίσχυσης 15%, 20%, 30% και 40%, αντίστοιχα. Τα ποσοστά αυτά επαυξάνονται έως 10 ποσοστιαίες μονάδες για τις μεσαίες επιχειρήσεις και έως 20 ποσοστιαίες μονάδες για τις μικρές.

* Οι βασικοί άξονες του νέου αναπτυξιακού νόμου δημοσιεύονται στη δεξιά στήλη "Συνοδευτικό Υλικό".