Πρόγραμμα σταθεροποίησης της οικονομίας, με άμεση μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος κάτω από το 3% ήδη από το 2009 και μηδενισμό του το 2012 προτείνει ο διοικητής της ΤτΕ κ. Γιώργος Προβόπουλος στην έκθεση νομισματικής πολιτικής 2008-9.

Όπως διαμήνυσε κατά την παρουσίαση της έκθεσης, «δεν υπάρχουν περιθώρια για χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής και είναι απαραίτητο η δημοσιονομική πολιτική να είναι τμήμα ενός ευρύτερου πολυετούς σχεδίου με τρεις άξονες:

1. Περιορισμός του ελλείμματος κάτω του 3% φέτος και μηδενισμός το 2012. Βασικές συνιστώσες ο περιορισμός της φοροδιαφυγής και της σπατάλης.

Η ΤτΕ θεωρεί ότι με ορθή ανακατανομή των δαπανών είναι εφικτό να εξοικονομηθούν πόροι, ώστε να ενισχυθούν οι οικονομικά ασθενέστεροι και οι δημόσιες δαπάνες.

2. Εφαρμογή πλέγματος μεταρρυθμίσεων στον δημόσιο τομέα, με παράλληλες παρεμβάσεις και στο ασφαλιστικό και στην αγορά εργασίας, και ουσιαστική ενίσχυση του ανταγωνισμού, μαζικές επενδύσεις στην πράσινη ενέργεια, εκσυγχρονισμό του προτύπου κατανάλωσης ενέργειας.

3. Μείωση του δημοσίου χρέους σε δεκαετή ορίζοντα στο 60% του ΑΕΠ.

Ειδική αναφορά έκανε ο κ. Προβόπουλος στις μισθολογικές αυξήσεις, αφήνοντας περιθώρια για ερμηνείες επαναδιαπραγμάτευσης της Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας.

Όπως είπε χαρακτηριστικά, η τελευταία διετής σύμβαση προβλέπει αυξήσεις 6% για το 2008 και 6% για το 2009. Με προβλεπόμενο πληθωρισμό 1,8% φέτος, «αφήνω στην κρίση σας να δείτε τα περιθώρια».

Αναφορικά με την εισοδηματική πολιτική στον δημόσιο τομέα, τάχθηκε υπέρ της διαμόρφωσης των αυξήσεων στη βάση του πληθωρισμού και της παραγωγικότητας και συμπλήρωσε: «Χρειάζεται μεγάλη σύνεση και από πλευράς επιχειρήσεων και από πλευράς εργαζομένων, γιατί εάν αποσκοπούν σε πρόσκαιρα κέρδη, τέτοια κέρδη είναι πύρρεια. Στο τέλος, όλοι χάνουν».

Στην έκθεση νομισματικής πολιτικής της ΤτΕ προβλέπεται προσγείωση του ρυθμού ανάπτυξης στο 0,5% για το 2009, ενώ ο κ. Προβόπουλος χαρακτήρισε υποτονική την οικονομική δραστηριότητα στην Ελλάδα.

Σημειώνεται ότι με βάση τα στοιχεία της ΕΣΥΕ που ανακοινώθηκαν την Παρασκευή, ο ρυθμός ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας διαμορφώθηκε στο 3% για το σύνολο του 2008.

Ο κ. Προβόπουλος προβλέπει επίσης αύξηση της ανεργίας και υποχώρηση του πληθωρισμού στο 1,8%, ενώ χαρακτήρισε υψηλό το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών. 

*** Τι προβλέπει - τι ζητά από τις τράπεζες

Ο κ. Προβόπουλος προέβλεψε, μεταξύ άλλων, σημαντική επιβράδυνση στα στεγαστικά δάνεια και περιορισμό στα καταναλωτικά δάνεια.

Ακόμη, εκτιμά ότι υπό ορισμένες προϋποθέσεις η πιστωτική επέκταση μπορεί να διαμορφωθεί γύρω στο 10% φέτος.

Κρίσιμη παράμετρος θεωρείται η υιοθέτηση από πλευράς τραπεζών ρεαλιστικής πολιτικής προβλέψεων και η ενίσχυση της κεφαλαιακής τους βάσης.

«Οι προοπτικές για την ποιότητα χαρτοφυλακίου των ελληνικών τραπεζών το 2009 δεν διαγράφονται ευοίωνες», αναφέρει στην έκθεσή του ο κεντρικός τραπεζίτης.

Όπως αναφέρεται στην έκθεση, η Τράπεζα της Ελλάδος παροτρύνει τις τράπεζες να κάνουν ορθολογική χρήση των πόρων του κυβερνητικού σχεδίου ενίσχυσης της ρευστότητας.

Παράλληλα, έχει ζητήσει από τις τράπεζες να συγκρατήσουν τις παροχές (bonus) προς τα υψηλόβαθμα στελέχη τους και να περιορίσουν σημαντικά τα μερίσματα που διανέμουν, προκειμένου να ενισχύσουν τα κεφάλαιά τους και τις προβλέψεις έναντι επισφαλών απαιτήσεων.

Όπως αναφέρεται στην έκθεση, μέχρι τις αρχές Φεβρουαρίου, έξι τράπεζες άντλησαν περίπου 3,4 δισ. ευρώ από το πακέτο. Δέκα ακόμη τράπεζες έχουν υποβάλει αιτήσεις για την άντληση περίπου 1 δισ. ευρώ.

Δύο τράπεζες έχουν λάβει έγκριση για να κάνουν χρήση του μέτρου για παροχή εγγυήσεων έως 1 δισ. ευρώ και δύο ακόμη έχουν αιτηθεί έγκρισης για λήψη εγγυήσεων ύψους 1,7 δισ. ευρώ.

Σχετικά με την κεφαλαιακή ενίσχυση μέσω της έκδοσης προνομιούχων μετοχών, οι γενικές συνελεύσεις 12 τραπεζών έχουν εγκρίνει την άντληση κεφαλαίων 4 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 3,4 που αφορούν σε οκτώ τράπεζες έχουν ήδη εγκριθεί από το ελληνικό δημόσιο.


*** Στρατηγικής σημασίας οι επενδύσεις στα Βαλκάνια

Απαντώντας σε ερώτηση για το αν τα 28 δισ. ευρώ μπορούν να χρησιμοποιηθούν στις θυγατρικές των τραπεζών στα Βαλκάνια, ο κ. Προβόπουλος απάντησε ότι όσον αφορά στα δύο σκέλη της ρευστότητας (8 και 15 δισ. ευρώ) είναι ρητή η πρόθεση του νομοθέτη ότι αυτά πρέπει να ενισχύσουν την εγχώρια ρευστότητα. 

Επίσης πρόσθεσε πως το σκέλος των 5 δισ. ευρώ με την έκδοση των προνομιούχων μετοχών αφορά στα μεγέθη των ομίλων και καλύπτει το σύνολο των δραστηριοτήτων των ελληνικών τραπεζών.
 
Τούτου σημαίνει, τόνισε ο κ. Προβόπουλος, ότι τα κεφάλαια αυτά που προέρχονται μέσω των αυξήσεων μετοχικού κεφαλαίου αξιοποποιούνται με στόχο την βελτίωση των δεικτών κεφαλαιακής επάρκειας σε επίπεδο ομίλου και δεν αποτελούν ρευστότητα.

Αναφορικά με την πρόθεση του νομοθέτη για τα σκέλη της ρευστότητας, τόνισε ότι αυτό δεν έγινε στο πλαίσιο τιμωρίας των βαλκανικών αγορών και εξέφρασε τη συμφωνία του με την ΕΕΤ ότι οι επενδύσεις στα Βαλκάνια είναι στρατηγικής σημασίας.

Επισήμανε, ωστόσο, πως στην παρούσα συγκυρία υπάρχει αδυναμία όλων των χωρών της περιοχής, καθώς παρατηρείται επιβράδυνση της οικονομικής δραστηριότητας και σε ορισμένες από αυτές πτώση των τοπικών νομισμάτων. Συνεπώς, τόνισε, σε ένα τέτοιο περιβάλλον απαιτείται το συμμάζεμα όλων των τραπεζών της περιοχής.

Παράλληλα, ο διοικητής της ΤτΕ εξέφρασε τη βεβαιότητά του ότι οι ελληνικές τράπεζες μπορούν να χρηματοδοτήσουν τις επενδύσεις στα Βαλκάνια από εναλλακτικές πηγές ρευστότητας και ήδη έχουν αντλήσει 35 δισ. ευρώ από το ευρωσύστημα.

Ωστόσο, πρέπει να είναι προσεκτικές γιατί υπάρχει ενδεχόμενο περαιτέρω υποτίμησης των νομισμάτων.

Κλείνοντας το θέμα των Βαλκανίων υπογράμμισε ότι αυτή η εντεινόμενη φημολογία ενισχύει την κακή εικόνα της χώρας στο εξωτερικό, καθώς ούτε η ελληνική κυβέρνηση, ούτε η κοινωνία, ούτε η ΤτΕ επιδιώκουν να δημιουργήσουν πρόβλημα σε αυτές τις χώρες.


*** «Υπάρχουν περιθώρια για συγχωνεύσεις»

Για τις συγχωνεύσεις ο κ. Προβόπουλος υποστήριξε πως υπάρχουν περιθώρια συγχωνεύσεων και συμμαχιών τόσο στις μικρές όσο και στις μεγάλες, με φιλικό όμως τρόπο.

«Είχαμε πει στο παρελθόν ότι οι ελληνικές τράπεζες κατά μέσο όρο είναι μικρές σε σχέση με τις αντίστοιχες ευρωπαϊκές και οι αγορές θα τις οδηγήσουν σε συγχωνεύσεις», πρόσθεσε.

Αναφορικά με τη δημιουργία bad bank τόνισε ότι με τα σημερινά δεδομένα δεν υπάρχει ανάγκη, ενώ για τις επισφάλειες προέβλεψε ότι θα υπάρχει επιδείνωση, αλλά τα κακά δάνεια δεν μπορεί για μία ακόμη φορά να τα αντιμετωπίσει ο φορολογούμενος.

Πρέπει οι βασικοί μέτοχοι να αναλάβουν τις ευθύνες τους, υπογράμμισε.