«Παραφροσύνη», είχε πει ο Αϊνστάιν, «είναι να κάνεις ξανά και ξανά το ίδιο και να περιμένεις ότι θα αλλάξει το αποτέλεσμα».

Το τσιτάτο φαίνεται δυστυχώς να κολλάει γάντι όχι μόνο σε μεγάλο μέρος του πολιτικού συστήματος αλλά και σε ένα διόλου ευκαταφρόνητο κομμάτι της ελληνικής κοινωνίας.

Ας παρατηρήσουμε κατ αρχάς το δημόσιο τομέα. Οι μισθοί και οι συντάξεις μπορεί να περικόπτονται, οι διαδικασίες όμως παραμένουν σε μεγάλο βαθμό απαράλλακτες Ο τρόπος λειτουργίας του (που επέτρεψε να εκδηλωθούν όλα τα γνωστά φαινόμενα) μέχρι στιγμής ελάχιστα έχει αλλάξει. Είτε πρόκειται για την «κεντρική κυβέρνηση» είτε για τις ΔΕΚΟ είτε, πολύ περισσότερο για την Τοπική Αυτοδιοίκηση.

Κι αυτό δεν είναι παράξενο, διότι δεν έχουν αλλάξει οι νοοτροπίες στην πολιτική σκηνή. Μπορεί η συγκυβέρνηση να έκοψε τους μισθούς σε όλα τα κλιμάκια, ακόμη και στα ανώτατα, πλην όμως συνεχίζει να στελεχώνει δημόσιους θέσεις με πολιτευτές και πρώην βουλευτές.

Με άλλα λόγια, προς το παρόν τουλάχιστον, το πολιτικό κατεστημένο δεν πασχίζει να μεταρρυθμίσει τον τρόπο λειτουργίας της χώρας, αλλά να προσαρμόσει το ίδιο μοντέλο λειτουργίας, αυτό που «ήξερε», σε χαμηλότερα επίπεδα παροχών.

Συνοδοιπόρος σε αυτή τη διαδικασία όμως εμφανίζεται κι ένα μεγάλο μέρος της κοινωνίας. Το οποίο, αντί να αποτινάξει εσφαλμένες πρακτικές και προσδοκίες, ακόμη κι όταν προσαρμόζει τη ζωή του στο μειωμένο διαθέσιμο εισόδημα, κρατά την ίδια νοοτροπία. Εκτιμώντας ότι δεν φέρει την παραμικρή ευθύνη. Του φταίνε μόνον «οι άλλοι». Οποιοιδήποτε άλλοι.

Αυτό υποδηλώνει η προσήλωση σε αδικαιολόγητα δήθεν «κεκτημένα», η συνεχιζόμενη φοροδιαφυγή εκ μέρους διαφόρων «τάξεων» ( αλλά και η αποδοχή της από τους πελάτες), η χαμηλή ποιότητα εξυπηρέτησης σε μεγάλο μέρος του ιδιωτικού τομέα, η έλλειψη συνενώσεων μεταξύ επιχειρήσεων,-παρά τη σφοδρότατη κρίση που προκαλεί αδιέξοδα- και πολλά ακόμη παραδείγματα.

Το ερώτημα που θα πρέπει όλοι να απαντήσουμε, είτε πρόκειται για πολιτικούς ταγούς, είτε για επιχειρηματίες, είτε για απλούς πολίτες κι εργαζόμενους, είναι αν έτσι μπορούμε να ξεπεράσουμε την κρίση.

Ο Αϊνστάιν λέει πως όχι, δεν γίνεται. Αν συνεχίσουμε ατομικά να συμπεριφερόμαστε με τον ίδιο τρόπο ( όσο κι αν αυτό είναι ψυχολογικά περισσότερο ανώδυνο), αν συνεχίσουμε τα ίδια λάθη, το συλλογικό αποτέλεσμα θα είναι τελικά το ίδιο. Μια συνεχής διολίσθηση σε ολοένα χαμηλότερα επίπεδα διαβίωσης.

Αν λοιπόν θέλουμε να βγούμε από την σοβαρότερη κρίση που έχει περάσει η χώρα μας, τουλάχιστον μετά τον εμφύλιο, θα πρέπει να αλλάξουμε.

Όχι απλώς να…φτωχύνουμε!