Η περίφημη ιστορία της επαναγοράς ομολόγων φέρνει και πάλι στο προσκήνιο την αδυναμία της Ελλάδας να επιβάλει οποιουσδήποτε όρους στην υπόθεση της διάσωσής της.

Δικαίως οι τραπεζίτες ξεσπάθωσαν υποστηρίζοντας ότι η συγκεκριμένη λύση προκαλεί ζημία στην ελληνική οικονομία, χωρίς χειροπιαστά οφέλη. Ωστόσο, αυτό που ήθελαν προτάθηκε, κι όχι μόνο μία φορά, από την ελληνική κυβέρνηση, χωρίς κανένα αποτέλεσμα. Ακόμη και στο τελευταίο Eurogroup.

«Beggars cannot be choosers», λένε οι Αγγλοσάξονες. Οι ζητιάνοι δεν επιλέγουν. Δυστυχώς, η ρήση φαίνεται να κολλάει γάντι στην περίπτωσή μας.

Ας δούμε τα πράγματα ρεαλιστικά. Παρά την επίφαση «αλληλεγγύης» και συμπάθειας που συνοδεύει σχεδόν πάντα τις διεθνείς σχέσεις, η πραγματικότητα των διακρατικών συσχετισμών σπανίως καθορίζεται από τέτοιες έννοιες.

Αυτό που κυριαρχεί είναι το συμφέρον. Πολιτικό και οικονομικό.

Η Ευρώπη έχει κάθε συμφέρον να κρατήσει την Ελλάδα στην ευρωζώνη για πολλούς και διάφορους λόγους. Έχει όμως και κάθε συμφέρον να το πράξει με το μικρότερο δυνατό κόστος, για τα ισχυρά της μέλη, ασχέτως αν έτσι ζημιώνεται η ελληνική κοινωνία.

Εάν μάλιστα βάλουμε στην εξίσωση και το πολιτικό συμφέρον, ήτοι την τάση των πολιτικών διεθνώς να μεταθέτουν δύσκολες αποφάσεις, τότε όσα παρατηρούμε να συμβαίνουν (με χαρακτηριστικό παράδειγμα τη στάση των Γερμανών) αποκτούν ξεκάθαρο νόημα.

Το αποτέλεσμα όλων αυτών είναι ότι η Ελλάδα εμφανίζεται σήμερα να κερδίζει χρόνο, να μένει μέσα στο παιχνίδι, όπως θα έλεγε και ο Αντώνης Σαμαράς, αλλά με τεράστιο κόστος για την κοινωνία της. Κόστος τόσο μεγάλο που να δημιουργεί αμφιβολίες για το αν ο χρόνος κυλάει τελικά προς όφελος ή εις βάρος μας!

Για τον λόγο αυτόν, έστω και μετά την αποδοχή των πρόσφατων τετελεσμένων, είναι βέβαιο ότι η Ελλάδα πρέπει να πάρει επιτέλους κάποιες πρωτοβουλίες. Και κυρίως να παρουσιάσει ένα δικό της σχέδιο «ανασυγκρότησης», ένα Εθνικό Σχέδιο εξόδου από την κρίση.

Η έλλειψη ενός τέτοιου σχεδίου στερεί σήμερα από τη χώρα επικοινωνιακά αλλά και ουσιαστικά πλεονεκτήματα. Πρώτον, διότι την εμποδίζει να αρθρώσει ουσιαστικό δημιουργικό αντίλογο στα σχέδια της τρόικας.

Δεύτερον, διότι δημιουργεί (και όχι άδικα) την αίσθηση ότι εξαρτάται απόλυτα από τα κελεύσματα και τον έλεγχο της τρόικας, δίκην τροφίμου ψυχιατρικού ιδρύματος.

Τρίτον -και σημαντικότερο-, διότι η ύπαρξη Εθνικού Σχεδίου αποτελεί μοναδική «ικανή» συνθήκη για την ανάπτυξη. Η αναπτυξιακή διάσταση των μνημονίων κινείται σχεδόν μονοδιάστατα στις ράγες της εσωτερικής υποτίμησης, με ολίγες πινελιές διαρθρωτικών αλλαγών, που κι αυτές ελάχιστη σχέση έχουν με τις πραγματικές ανάγκες της ελληνικής κοινωνίας.

Κατά συνέπεια, εάν τα «ξενόφερτα» μνημόνια δεν συμπληρωθούν από ένα εγχώριο ρεαλιστικό σχέδιο, που θα γίνει αποδεκτό κι από τους δανειστές μας, είναι δύσκολο έως και αδύνατον να ορθοποδήσει η χώρα.

Οι ζητιάνοι ασφαλώς δεν επιλέγουν. Οι κυρίαρχες χώρες, όμως, είναι σε θέση να κάνουν επιλογές, μέσα στο πλαίσιο των διεθνών συσχετισμών. Αρκεί να έχουν σχέδιο, προτάσεις, ρεαλιστικές λύσεις.

Αν δεν τις έχουν, τότε περιορίζονται υποχρεωτικά στον ρόλο του άφρονος ζητιάνου.