Το πρώτο τρίμηνο της πανδημίας, την εποχή του ολοκληρωτικού λοκντάουν, η Ελλάδα κατάφερε να ξεφύγει από την εκατόμβη θανάτων, χάρη στην άμεση, έγκαιρη και πλήρη χρήση αυστηρών μέτρων απομόνωσης, που σε μεγάλο βαθμό είχαν ως αιτία την απλή παρατήρηση των τραγικών εξελίξεων σε γειτονικές χώρες όπως η Ιταλία και η Ισπανία, τις οποίες χτύπησε νωρίτερα η Covid-19.
Είναι χαρακτηριστικό ότι την 1η Ιουνίου του 2020, η χώρα μας είχε μόλις 179 νεκρούς, όταν οι απώλειες στην Ιταλία πέρασαν τις 34.000 νεκρούς, στην Ισπανία τις 29.000 και στη Μεγάλη Βρετανία τις 37.000 νεκρούς!
Σε αριθμό απωλειών ανά εκατομμύριο πληθυσμού, η Ελλάδα βρέθηκε στην 23η θέση μεταξύ των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (σύμφωνα με στοιχεία του ECDC) και στην 42η θέση μεταξύ των 55 χωρών και περιοχών που περιλαμβάνει ο ECDC στη λίστα της Ευρώπης.
Fast Forward στον Ιανουάριο του 2022 κι όπως φαίνεται από το παρακάτω γράφημα:
Η Ελλάδα ξεπερνά στις 7 Ιανουαρίου 2022 τον μέσο όρο της ΕΕ σε συνολικό αριθμό νεκρών ανά εκατομμύριο πληθυσμού από την αρχή της πανδημίας, ενώ λίγες μέρες αργότερα, στις 13 Ιανουαρίου, περνά και τον μέσο όρο όλης της Ευρώπης, περιλαμβανομένων δηλαδή και των χωρών που βρίσκονται εκτός ΕΕ!
Το ερώτημα είναι εύλογο και βασανιστικό. Πώς φτάσαμε ως εδώ, έχοντας αποφύγει το πρώτο -και πολύ βαρύ σε θανάτους, κύμα;
Ένα μέρος της απάντησης βρίσκεται στο παρακάτω γράφημα, που απεικονίζει τον κυλιόμενο μέσο όρο θανάτων των τελευταίων επτά ημερών, για κάθε μέρα, τόσο για την Ελλάδα όσο και για την ΕΕ.
Όπως προκύπτει από το γράφημα αυτό, η Ελλάδα ξεκινά μεν σε πολύ χαμηλά επίπεδα, ανεβαίνει απότομα μετά το Νοέμβριο του 2020 και καταλήγει να κινείται πλέον σταθερά πάνω από τους μέσους όρους της ΕΕ ήδη από τον Μάρτιο του 2021.
Εκείνο τον Μάρτιο, η Ελλάδα βρίσκεται στο δεύτερο κύμα της πανδημίας, σταδιακά εξέρχεται από αυτό, οι μαζικοί εμβολιασμοί υλοποιούνται με γρήγορους ρυθμούς, ενώ το μακροχρόνιο λοκντάουν είναι ήπιο, χωρίς την αποτελεσματικότητα του παρελθόντος. Ωστόσο η πορεία είναι πτωτική και σταδιακά μπαίνουμε στην αποδεδειγμένα πλέον ηπιότερη περίοδο των «ζεστών» θερμοκρασιών.
Η θερινή περίοδος του 2021, όμως, μάλλον αποδείχτηκε κρίσιμη και για τη συνέχεια, καθώς ακόμη και στην κορύφωση της «σεζόν», δηλαδή στην περίοδο Ιουλίου-Σεπτεμβρίου, η πανδημία είναι παρούσα στην Ελλάδα με πολύ μεγαλύτερο αριθμό νεκρών σε σχέση με το 2020. Με απώλειες που ξεφεύγουν αισθητά ακόμη και σε σχέση με τις υπόλοιπες τουριστικές χώρες της Νότιας Ευρώπης, που είναι σημειωμένες με bold στον ακόλουθο πίνακα, βάσει των στοιχείων του ECDC που εκδίδονται σε εβδομαδιαία βάση.
Όπως φαίνεται, εκείνη την περίοδο η Ελλάδα καταγράφει περίπου διπλάσιο έως και έντονα πολλαπλάσιο αριθμό απωλειών ανά εκατομμύριο πληθυσμού, σε σχέση με τις υπόλοιπες τουριστικές χώρες της Νότιας Ευρώπης, με μόνη εξαίρεση την Κύπρο.
Εντούτοις, λίγες μέρες αργότερα, στις 06/10/2021, κι ενώ είναι γνωστό ότι η χώρα μας δεν είναι σε καλή θέση σε επίπεδο εμβολιασμών σε σχέση με τον μέσο όρο της ΕΕ, ο υπουργός Υγείας Θάνος Πλεύρης ανακοινώνει άρση των περιοριστικών μέτρων για τους εμβολιασμένους σε εστίαση-ψυχαγωγία, κατάργηση των μίνι λοκντάουν στις κόκκινες περιοχές και επανεξέταση των μέτρων μετά από 15 ημέρες. Εκείνη την ημέρα, ο μέσος όρος κρουσμάτων των τελευταίων επτά ημερών είναι 2.171. Μετά από 15 ημέρες έχει φτάσει τις 3.028 και μετά από ένα μήνα, τις 5.876 κρούσματα!
Στο ίδιο διάστημα, με έμφαση από τον Σεπτέμβρη και μετά, έως και περίπου τα μέσα Νοεμβρίου, οι ρυθμοί εμβολιασμών πρώτης δόσης πέφτουν εντυπωσιακά, όχι επειδή δεν υπάρχουν τα εμβόλια και η εμβολιαστική υποδομή, αλλά επειδή δεν προσέρχονται οι πολίτες. Κι αυτός ο παράγοντας, σε συνδυασμό με τα επίπεδα διάδοσης της πανδημίας στην κοινότητα και τη συνεχή πίεση στο ΕΣΥ, θα παίξει μεγάλο ρόλο στον πολύ υψηλό αριθμό απωλειών που καταγράφει η Ελλάδα σε σχέση με τον μέσο όρο της ΕΕ, από το Νοέμβριο έως και σήμερα.
Το πώς θα κινηθούμε το επόμενο διάστημα, σε σχέση και με τη νέα παραλλαγή Όμικρον, είναι δύσκολο να προβλεφθεί. Ωστόσο τα στοιχεία του Ιανουαρίου σίγουρα δημιουργούν προβληματισμό για τη συνέχεια.
Στο διάστημα 28/12/2021 με 17/01/2022, η χώρα μας είναι 6η ανάμεσα στις 27 χώρες της ΕΕ, πίσω από Πολωνία, Βουλγαρία, Κροατία, Ουγγαρία και Σλοβακία. Τις τελευταίες επτά ημέρες, σύμφωνα με τα στοιχεία του worldometers.org (o ECDC δεν έχει ακόμη στοιχεία), βρίσκεται στην 4η θέση ως προς τον αριθμό νεκρών ανά εκατομμύριο, πίσω από τη Βουλγαρία, την Κροατία και τη Σλοβακία!