Σε περίπτωση που επιβεβαιωθούν οι πιο δυσμενείς προβλέψεις για τη σοβαρότητα της μετάλλαξης Όμικρον, σε ό,τι αφορά τη δυνατότητά της για υπερμετάδοση και την ικανότητά της να «προσπερνά» σε μεγάλο βαθμό τα υπάρχοντα εμβόλια, αναδύεται μια σειρά κινδύνων.
Όχι διότι η επιστήμη δεν θα καταφέρει να την αντιμετωπίσει και αυτή, αλλά εξαιτίας των αμυντικών κενών που δημιουργούν οι πολιτικές και κοινωνικές διαστάσεις της διαχείρισης της κρίσης, έναντι ενός κυριολεκτικά ύπουλου εχθρού.
Η περιορισμένη θνησιμότητα, σε σχέση με τον αριθμό των κρουσμάτων, έχει ήδη εξελιχθεί σε μεγάλο σύμμαχο της πανδημίας, καθώς συχνά δημιουργεί όχι μόνο ψευδαισθήσεις «ανοσίας» απέναντι στις σοβαρές μορφές της Covid-19, αλλά συντηρεί και συνωμοσιολογίες περί πλαστών στοιχείων για τους θανάτους κι άλλων μορφών παραπληροφόρησης από το «σύστημα».
Ομοίως, οι -όπως αποδείχτηκαν- υπερβολικές υποσχέσεις, σε σχέση με την εμβολιακή ανοσία, όπως και το ενδεχόμενο όχι απλά νέων δόσεων αλλά και τροποποιημένης μορφής «νέων» εμβολίων, είναι πιθανό ότι θα εντείνει τη διάσταση μεταξύ εμβολιασμένων - αντιεμβολιαστών, αλλά και τη σύγχυση μεταξύ εκείνων που άλλα άκουγαν και πίστεψαν, κι άλλα διαπιστώνουν για τα περί «ελευθερίας».
Εν ολίγοις, σταδιακά κυοφορείται σημαντικός κίνδυνος περαιτέρω διαταραχής στη σχέση εμπιστοσύνης, η οποία πρέπει να υπάρχει στο τρίπτυχο επιστήμη-πολιτική-κοινωνία. Γεγονός που μπορεί να δυσκολέψει εντυπωσιακά τον χειρισμό της κατάστασης.
Ολοένα και περισσότερο, με άξονα είτε την υποχρεωτικότητα των εμβολιασμών είτε τη μακροχρόνια στέρηση των έως πρότινος συνηθισμένων «ελευθεριών» πρόσβασης και συναναστροφής, για ανεμβολίαστους αλλά και εμβολιασμένους, την κόπωση που έχει επέλθει, η διαχείριση της πανδημίας αποκτά έντονα πολιτική διάσταση. Τόσο που, σε πολλές περιπτώσεις, σε συνδυασμό και με τις οικονομικές συνθήκες, καθιστά προβληματική την αντιμετώπιση της πανδημίας με καθαρά επιστημονικούς όρους, όπως θα ήταν το βέλτιστο, από υγειονομικής πλευράς. Κι αυτό δεν συμβαίνει μόνο στην Ελλάδα. Συμβαίνει διεθνώς.
Χαρακτηριστικές σε ό,τι αφορά τη χώρα μας είναι και οι αντιδράσεις που καταγράφηκαν χθες Τρίτη, μετά την απόφαση της κυβέρνησης να προχωρήσει σε υποχρεωτικό εμβολιασμό των άνω των 60, επιβάλλοντας πρόστιμο. Το ΚΙΝΑΛ είπε «ναι μεν αλλά», ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ θεώρησε το μέτρο εντελώς λανθασμένο. Ομοίως δύο γνωστοί συνταγματολόγοι βρέθηκαν να διαφωνούν μεταξύ τους για τη συνταγματικότητά του.
Από την άλλη πλευρά, ευρεία ήταν η κριτική στην κυβέρνηση ότι άργησε χαρακτηριστικά (με αποτέλεσμα να καταγράφονται εκατόμβες νεκρών) σε μέτρα που θα έπρεπε να έχει λάβει εδώ και καιρό, είτε αφορούσαν την επέκταση της υποχρεωτικότητας, είτε τον έλεγχο των εμβολιασμένων, έστω με self-test, είτε την ενίσχυση του ΕΣΥ και λοιπά μέτρα.
Για να δούμε το πρόβλημα λίγο πιο παραστατικά, σκεφτείτε πώς θα είχε εξελιχθεί η πανδημία, αν στην αρχή της, τότε που η χώρα μπήκε σε σκληρό λοκντάουν διαρκείας, υπήρχε το ίδιο κλίμα κοινωνικού και πολιτικού διχασμού, η ίδια ατμόσφαιρα έντασης και αμφισβήτησης.
Ανεξάρτητα από τα λάθη που έγιναν στην πορεία, είτε αποδειχθεί σοβαρό πρόβλημα η νέα μετάλλαξη είτε όχι, η περαιτέρω αντιμετώπιση της πανδημίας απαιτεί περισσότερη ομοψυχία, περισσότερη συνεργασία -και σε πολιτικό επίπεδο. Ιδίως σε χώρες όπου υπάρχει ισχυρή παρουσία αντιεμβολιαστών και αρνητών της πανδημίας. Ο κίνδυνος δεν είναι μόνον υγειονομικός ή οικονομικός, παρότι στο κακό σενάριο, αμφότεροι ίσως αποδειχτούν σοβαρότατοι. Υπάρχει και σημαντικός κίνδυνος μονιμότερης διάρρηξης σε κοινωνικό επίπεδο, η οποία εάν αφεθεί στη τύχη της, ενδέχεται να έχει απρόβλεπτα αποτελέσματα, εις βάρος όλων των «συστημικών» κομμάτων.