Σε αυτή τη φάση της πανδημίας, η Ευρώπη έχει πλέον ξεκάθαρες διαχωριστικές γραμμές. Από τη μία πλευρά, βρίσκονται οι περισσότερες χώρες της Δυτικής Ευρώπης, με τα υψηλά ποσοστά εμβολιασμού, που έχουν επιστρέψει σε ένα είδος κανονικότητας κι από την άλλη, οι περισσότερες χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, που έχουν χαμηλά ποσοστά εμβολιασμού. Στις χώρες αυτές, η Covid-19 εξακολουθεί να θερίζει ανθρώπινες ζωές, όπως συμβαίνει για παράδειγμα στις γειτονικές μας Βουλγαρία και Ρουμανία, με εκατόμβες νεκρών καθημερινά.
Η Ελλάδα, δυστυχώς, βρίσκεται κάπου στη μέση. Με ποσοστά εμβολιασμού χαμηλά για τη Δυτική Ευρώπη και περιοχές της χώρας να βρίσκονται ξεκάθαρα σε ποσοστά Ανατολικής Ευρώπης.
Εντούτοις, η κυβέρνηση «καμώνεται» ότι έχει επιστρέψει στην κανονικότητα, την ίδια ώρα που ολόκληρες περιοχές, κυρίως από τη Θεσσαλία και πάνω, είναι πολύ πιθανό ότι βρίσκονται σε φάση εξαιρετικά επικίνδυνη για τη δημόσια υγεία, με επίκεντρο τη Θεσσαλονίκη, όπως συνέβη και πέρυσι τον τραγικό Νοέμβριο.
Φέτος, οι αριθμοί έχουν ξεφύγει πριν ακόμη μπει ο Νοέμβριος και πριν δούμε τις επιπτώσεις από τις ημέρες των εορτασμών στη συμπρωτεύουσα και τη γύρω περιοχή. Οι διασωληνωμένοι είναι ήδη πάνω από 400, όταν πέρυσι έφτασαν σε αυτό τον αριθμό 17 μέρες αργότερα, στα μέσα Νοεμβρίου του 2020. Οι εντατικές όλης της χώρας για Covid είναι ήδη γεμάτες σε ποσοστό πάνω από 80% και στη Θεσσαλονίκη έχουν ήδη φτάσει το 96%. Ο μέσος όρος των νεκρών κινείται πλέον στους 44 καθημερινά, όταν πέρυσι έφτασαν σε αυτό τον αριθμό στα μέσα Νοεμβρίου.
Από τις 09/10, οπότε και άρχισε να εφαρμόζεται η εξαγγελία του υπουργού Υγείας κ. Πλεύρη για «πλήρη ελευθερία» των εμβολιασμένων και κατάργηση των μίνι λοκντάουν στις κόκκινες περιοχές, ο μέσος όρος 7 ημερών στα κρούσματα άρχισε να ανεβαίνει σχεδόν καθημερινά, με αποτέλεσμα από 2.180 να έχει φτάσει σχεδόν τις 3.700, αύξηση περίπου 70% μέσα σε 20 ημέρες.
Οφείλεται αυτό στα ανεπαρκή μέτρα ελέγχου στους κλειστούς χώρους ψυχαγωγίας και εστίασης; Γίνεται ζημιά στα μέσα μεταφοράς; Έπαιξε ρόλο και ο καιρός, που συνέχεια γίνεται πιο κρύος; Πιθανότατα αυτά, αλλά μικρή σημασία έχει στο αποτέλεσμα.
Παρά τη δύσκολη κατάσταση που αναγνωρίζεται καθημερινά από πληθώρα ειδικών, η κυβέρνηση έως στιγμής αρνείται να λάβει αποφάσεις που θα προστατεύσουν τη δημόσια υγεία, όχι δηλαδή απλώς την υγεία των ανεμβολίαστων αλλά και των εμβολιασμένων, που κινδυνεύουν έμμεσα, καθώς ο συνωστισμός στις ΜΕΘ των ασθενών από Covid προφανέστατα μειώνει την παροχή υπηρεσιών υγείας σε ασθενείς άλλων αιτίων.
Μεταξύ των μέτρων που έχουν προταθεί από ειδικούς, είναι η επέκταση του υποχρεωτικού εμβολιασμού, αρχής γενομένης από υπηρεσίες του δημόσιου τομέα, πιθανώς και από την εστίαση, η επέκταση των υποχρεωτικών self-tests και σε εμβολιασμένους (για τυχόν ασυμπτωματική νόσηση και μετάδοση), ακόμη και η επιβολή περαιτέρω περιορισμών κινητικότητας στους ανεμβολίαστους.
Σχεδόν όλοι τονίζουν μάλιστα ότι αντί να αντιμετωπίζουμε ως «χαμένο παιχνίδι» τον εμβολιασμό όσων τον έχουν ως τώρα αρνηθεί, η πολιτεία θα έπρεπε να εντείνει την προσπάθειά της να προσεγγίσει συγκεκριμένα τμήματα αυτής της ομάδας και κυρίως όσους ανήκουν σε ευπαθείς κατηγορίες λόγω ηλικίας ή υποκείμενων νοσημάτων, με κάθε πρόσφορο τρόπο.
Το βέβαιο είναι ότι παραμένοντας άπρακτη ή προχωρώντας σε αποσπασματικά ημίμετρα, η κυβέρνηση αναλαμβάνει σημαντικό ρίσκο κόντρα στη διατυπωμένη άποψη διαφόρων ειδικών, έχοντας μάλιστα αναλάβει την πλήρη ευθύνη, αφού κατάργησε στην πράξη την επιστημονική επιτροπή που γνωμοδοτούσε σε όλη τη διάρκεια των προηγούμενων φάσεων, έχοντας και πρωταγωνιστικό επικοινωνιακό ρόλο.
Αν ξεφύγει πάλι από τον έλεγχο η κατάσταση στη Βόρεια Ελλάδα (κάτι που ήδη φαίνεται να συμβαίνει), όπου έγινε και το περίφημο «λάθος» του προηγούμενου χρόνου, οι πολιτικές επιπτώσεις θα είναι ενδεχομένως πολύ βαριές.
Στη Λετονία, σημειώνουμε, όπου τα ποσοστά ανεμβολίαστων κινούνται σε επίπεδα Βόρειας Ελλάδας, ο πρωθυπουργός αναγκάστηκε πρόσφατα να επιβάλει κανονικό λοκντάουν, διάρκειας ενός μηνός, ζητώντας συγγνώμη από τους εμβολιασμένους. Διότι το σύστημα υγείας κινδύνευε να καταρρεύσει.
Ασφαλώς θα είναι κρίμα να φτάσουμε κι εμείς σε αυτό το σημείο, όπως κρίμα είναι να χάνουμε πάνω από 40 ζωές την ημέρα, κάθε μέρα!
Για αυτό και η κυβέρνηση θα πρέπει να επιλέξει άμεσα ένα νέο μίγμα αποτελεσματικών μέτρων για την αντιμετώπιση της έκρυθμης κατάστασης. Όσο περισσότερο χρόνο χάνει, όσο περισσότερο διστάζει, τόσο μεγαλύτερη μπορεί να είναι η ζημιά.
Update: Χθες Τρίτη, ο υπουργός Υγείας, Θάνος Πλεύρης, σε απόλυτη συνεννόηση με τoν πρωθυπουργό, ανήγγειλε μια σειρά μέτρων, που όμως χαρακτηρίζονται από ειδικούς και μη, ως «δειλά», στην καλύτερη των περιπτώσεων. Προφανώς για λόγους πολιτικού και οικονομικού κόστους.
Καμία σκέψη για επέκταση των υποχρεωτικών εμβολιασμών, καμία σκέψη για μινι-λοκντάουν στη νύχτα όπως το καλοκαίρι στις κόκκινες περιοχές, απόλυτη εξαίρεση της… Εκκλησίας από την υποχρέωση για rapid τεστ.
Αυξάνεται η υποχρέωση για rapid τεστ στους ανεμβολίαστους, δεν προβλέπεται όμως καμία εξέταση έστω με self test για τους εμβολιασμένους, παρότι ανάμεσα τους μπορεί να κρύβονται ασυμπτωματικοί φορείς.
Αυξάνονται επίσης τα ήδη υψηλά πρόστιμα για τους ιδιοκτήτες καταστημάτων, όταν το πρόβλημα μάλλον είναι στις δυνατότητες ελέγχου, ιδίως στην επαρχία που όλοι γνωρίζονται μεταξύ τους;
Τις λεπτομέρειες θα τις μάθουμε την Παρασκευή, που θα εκδοθεί η σχετική απόφαση οπότε η εφαρμογή των νέων μέτρων, θα ξεκινήσει από το ΣΚ. Μια ακόμη εβδομάδα έχει χαθεί.
Θα αποδειχτούν αρκετά αυτά τα μέτρα; Το εύχομαι, αλλά όντας μη ειδικός, διατηρώ ζωηρές αμφιβολίες