Τα μεγαλύτερα λάθη μου ως επενδυτής

Το να είσαι υπερβολικά ανυπόμονος. Πρόκειται για ένα κοινό λάθος στο οποίο υπέπεσα κατ’ επανάληψη στα πρώτα μου βήματα ως επενδυτής και θα έλεγα ότι είναι και μια αρνητική πτυχή της κοινωνίας μας γενικότερα με αυξητικές τάσεις.

Τα θέλουμε όλα και γρήγορα -και με τις επενδύσεις δεν δουλεύει έτσι ακριβώς. Με τον ίδιο τρόπο που όταν φυτέψεις ένα δέντρο δε θα μπορέσεις να πάρεις τον καρπό του την επόμενη ημέρα, έτσι και με τις επενδύσεις όταν ανοίγεις μια συναλλαγή θα πρέπει ιδεατά (και ενίοτε ανάλογα με το προϊόν) να την αφήσεις να ωριμάσει για να σου αποφέρει τα μέγιστα.

Οι περισσότεροι λένε “μακάρι να είχα την τάδε μετοχή η οποία ανέβηκε 20 ή 30 φορές σε βάθος χρόνου”, χωρίς όμως να αντιλαμβάνονται ότι για κάτι τέτοιο απαιτείται ένα μέγεθος υπομονής που δεν απαντάται εύκολα. Μόνο με την υπομονή μπορούμε να ελπίζουμε σε τέτοιες μεγάλες αποδόσεις ή σε τέτοια 'ten baggers’, για να δανειστώ τη διάσημη φράση του τεράστιου Πήτερ Λιντς.

Το να είσαι αρκετά βραχυπρόθεσμος/πραγματοποιώντας πολυάριθμες συναλλαγές και, σε μικρότερο βαθμό, να χρησιμοποιείς υπερβολικά τα προϊόντα με μόχλευση. Αυτό το λάθος σχετίζεται με το πρώτο. Εάν βιάζεσαι να βγάλεις χρήματα από τις επενδύσεις, καταλήγεις στο να υποεκτιμάς τις “αργές και βαρετές” μετοχές.

Όταν είσαι νέος θέλεις να κατακτήσεις τον κόσμο και στις επενδύσεις πλέον έχεις στη διάθεσή σου ένα επικίνδυνο εργαλείο το οποίο δεν είναι άλλο από τη μόχλευση. Δηλαδή μπορείς να πάρεις τεράστιες θέσεις σ’ ενα προϊόν με μόνο ένα πολύ μικρό διαθέσιμο κεφάλαιο. Δεν βάλλω προφανώς κατά των μοχλευμένων προϊόντων, εξάλλου για αυτούς που με γνωρίζουν είμαι ένθερμος θιασώτης και υποστηρικτής τους -αλλά με τη σωστή χρήση και γνώση. Αλλά θα πρέπει να αποτελούν μέρος της επένδυσής σας και μάλιστα με σκοπό, τουλάχιστον αρχικά, προστασίας του μετοχικού σας χαρτοφυλακίου και όχι για κερδοσκοπία αυτή καθεαυτή.

Ευτυχώς ανέκαθεν είχα σε προτεραιότητα τη σημασία της διαχείρισης του ρίσκου και ποτέ δεν ρίσκαρα χρήματα τα οποία δεν είχα την “πολυτέλεια” να χάσω. Αλλά σίγουρα δεν έδινα τότε την πρέπουσα σημασία στη δύναμη του ανατοκισμού και τη μακροπρόθεσμη δυναμική του καθώς και το πως μπορεί κάποιος να πετυχαίνει υπεραποδόσεις αποκτώντας μια καλή μέση ετήσια απόδοση με ένα φίλτρο χρήσης παραγώγων για τις βραχυπρόθεσμες “αναταράξεις”, αφήνοντας το χαρτοφυλάκιο να ωριμάσει. Έχει μετοχές, όπως προανέφερα, οι οποίες σημείωσαν 20 ή και 30 φορές άνοδο αλλά αυτό πήρε χρόνια ολόκληρα και δυστυχώς οι περισσότεροι από εμάς δεν έχουμε την υπομονή να περιμένουμε τόσο.

Το να επενδύεις σε πολύ μικρές επιχειρήσεις. Στα πρώτα μου χρόνια, και λόγω της ανυπομονησίας που ανέφερα πρωτύτερα, έψαχνα αγορές σε μικρές εταιρείες πολύ κερδοσκοπικού χαρακτήρα και με μεγάλη μεταβλητότητα, έτσι ώστε να κερδίσω χρήματα το συντομότερο (βλέπε 1999). Τη σήμερον ημέρα προτιμώ τίτλους οι οποίοι ιστορικά έχουν δείξει συνετότερη συμπεριφορά στις διάφορες εξάρσεις της μεταβλητότητας.

Το να επικεντρώνεσαι υπερβολικά στο ελληνικό χρηματιστήριο. Αυτό είναι κάτι σύνηθες, για πολλά χρόνια εστιάστηκα στην ελληνική αγορά ενώ ο κόσμος μας είναι πολύ μεγαλύτερος. Έτσι, παρά το γεγονός ότι κατά περιόδους η ελληνική αγορά έχει να υπερηφανευθεί για κάποιες εταιρείες διαμάντια, το να εστιάζω μόνο στην εγχώρια αγορά σήμαινε ότι έχανα τη δυνατότητα να επενδύσω σε κάποιους από τους παγκόσμιους κολοσσούς. Αλλά αυτό πάλι είναι ίδιον όλων των επενδυτών παγκοσμίως και αφορά μια συγκεκριμένη συμπεριφορική προκατάληψη για την οποία μπορούμε να μιλήσουμε εκτενέστερα σε άλλη ανάρτηση.

Το να έχεις έλλειψη πειθαρχίας. Στα πρώτα μας βήματα είναι εύκολο η μέθοδός μας να μην είναι εντελώς ξεκάθαρη και να είναι έρμαιο των αποφάσεών μας και του αυτοσχεδιασμού και, ως εκ τούτου, να επιτρέπουμε να μας επηρεάζει ο ψυχολογικός παράγοντας στις πράξεις μας

Το να μην ερευνάς και να μη μαθαίνεις από τους καλύτερους στην ιστορία. Είναι βέβαιο ότι είχα το μεγάλο πλεονέκτημα να επικεντρωθώ στα πρώτα μου χρόνια στις στρατηγικές παραγώγων, αλλά και στην τεχνική ανάλυση εν μέρει, και δεν ξεκίνησα να αγοράζω βιβλία του χώρου μέχρι που μπορούσα να ξεχωρίσω ποιο πραγματικά θα μου χρησίμευε. Είναι αλήθεια ότι στο παρελθόν ήταν πιο εύκολο απ’ ότι τώρα, μιας και ο αριθμός αυτών των επιδέξιων που πουλούσαν “μούρη” προσπαθώντας να ξεγελάσουν τους επίδοξους επενδυτές προσφέροντας και υποσχόμενοι αστρονομικές αποδόσεις, ήταν πολύ μικρότερος απ' ότι σήμερα. Εάν είχα εστιάσει νωρίτερα σε όλα αυτά που κατάφεραν οι μεγάλοι του κλάδου, θα ήμουν σίγουρα σε πλεονεκτικότερη θέση πολύ νωρίτερα.

Το να πέφτεις στην παγίδα της προκατάληψης της επιβεβαίωσης και να μην εξετάζεις και άλλες μεθόδους, συστήματα και επενδυτικές φιλοσοφίες στην αρχή της ενασχόλησής σου

Εχω μάθει πολλά (από τα τόσα άπειρα ακόμη που μου μένουν να μάθω) από διαφορετικές μεθόδους και φιλοσοφίες τα τελευταία χρόνια που αν και σίγουρα μένω σταθερός στις μακροπρόθεσμες επενδύσεις, χρησιμοποιώντας ευρέως τα παράγωγα προϊόντα για τις βραχυπρόθεσμες κινήσεις, έχω ανοίξει τους ορίζοντές μου και την προοπτική μου, δημιουργώντας κατ’ αυτόν τον τρόπο μια άποψη πιο γενική για τις εναλλακτικές των επενδύσεων.

Εν τέλει, κανείς δεν είναι αλάθητος, αλλά το σημαντικό είναι να μαθαίνεις από τα λάθη σου. Όπως έχει πει και ο Νιελς Χένρικ: “Ο έμπειρος είναι εκείνος ο οποίος έχει υποπέσει σε όλα τα λάθη που μπορεί να υποπέσει κάποιος στον τομέα του". Ακόμα καλύτερα, βέβαια, είναι να μαθαίνουμε από τα λάθη των άλλων. Με αυτήν την ανάρτηση ελπίζω ότι θα βοηθήσω στο να αποφύγετε κάποιοι από εσάς τα ίδια λάθη στην αρχή του επενδυτικού σας ταξιδιού.

* Ο κ. Γιάννης Κανταρτζής είναι Οικονομολόγος, Εκδότης του περιοδικού TRADERS', Options strategist.