Saxo Bank: Το αντίστροφο τείχος του Βερολίνου

Η κλιμάκωση των εντάσεων μεταξύ της Ρωσίας και της Ουκρανίας, καθώς και η επιθετική αύξηση του επιτοκίου της Κεντρικής Τράπεζας είναι μέρος, μόνον, της κατάστασης στη Ρωσία, καθώς ο Δείκτης Τιμών Υπευθύνων Προμηθειών βρίσκεται κάτω από τις 50 μονάδες για τέταρτο συνεχή μήνα.

Επισκέφτηκα τη Ρωσία πριν περίπου ένα μήνα και έφυγα ανήσυχος: Οι επενδυτές, οι πελάτες και τα μέσα ενημέρωσης είχαν να μου κάνουν τόσες πολλές ερωτήσεις σχετικά με την «κρίση» από την περίοδο 2007/2008. Οι ερωτήσεις αφορούσαν το αδύναμο Ρούβλι, την κρίση των Αναδυόμενων Αγορών και την κακή κατάσταση στην οποία βρίσκεται η Ρωσία.

Για εμένα, η Ρωσία είναι πολιτικά, οικονομικά και στρατηγικά περιορισμένη. Δεν πρόκειται να κάνω κάποια βαρυσήμαντη πολιτική δήλωση σχετικά με τα τεκταινόμενα στην Ουκρανία, καθώς πιστεύω πως η κατάσταση μιλά από μόνη της, επιτρέψτε μου όμως να σας θυμίσω τη Γεωργία, καθώς τα σχετικά γεγονότα οδήγησαν στη μεγαλύτερη ρευστοποίηση στην ιστορία της ρωσικής κεφαλαιαγοράς (που συνέπεσε με τη χρηματοοικονομική κρίση), αλλά και το γεγονός ότι, σύμφωνα με πολλούς αναλυτές, οι Ολυμπιακοί Αγώνες συνέπεσαν περίπου την ίδια περίοδο και στις δύο περιπτώσεις. Το 2008, ο Πούτιν βρισκόταν εκτός της χώρας για να παρακολουθήσει την έναρξη των Ολυμπιακών Αγώνων του Πεκίνου. Φέτος χρησιμοποίησε τους Αγώνες του Sochi για την κλιμάκωση της κατάστασης. Ουσιαστικά εκμεταλλεύτηκε το γεγονός ότι τα παγκόσμια μέσα ενημέρωσης εστίασαν στη διεξαγωγή των Αγώνων, ώστε να «προσπεραστεί η σκληρή πραγματικότητα»…

Η οικονομία της Ρωσίας, από ένα πλεόνασμα τρεχουσών συναλλαγών της τάξης του 6-8% προ κρίσης, αναμένεται να παρουσιάσει έλλειμμα αυτή τη χρονιά ή την επόμενη, παρά τις υψηλές τιμές των ενεργειακών πόρων. Ο ρυθμός ανάπτυξης για το 2013 ανήλθε σε λιγότερο από 1,3%, παρά τις εκτιμήσεις της κυβέρνησης για 3% - εάν το μοντέλο μου επαληθευθεί, αυτή τη χρονιά η Ρωσία θα εισέλθει σε καθεστώς ύφεσης, εκτός και αν υλοποιηθούν πραγματικές μεταρρυθμίσεις.

Ο νέος κυβερνήτης της Κεντρικής Τράπεζας της χώρας υπήρξε γενναίος και ηγήθηκε μίας σφιχτής νομισματικής πολιτικής, την οποία και ερμηνεύω ως εξής: «καλύτερα μία μικρή κρίση τώρα, παρά μία μεγαλύτερη αργότερα». Οι μη εξασφαλισμένες πιστώσεις άρχισαν να ξεφεύγουν από τον έλεγχο, καθώς οι 83 επαρχίες παρουσιάζουν έλλειμμα 100 δις USD, χωρίς η Μόσχα να μπορεί να επιβάλει τον έλεγχο των δαπανών, τη στιγμή που η πολιτική ηγεσία ξοδεύει περισσότερα χρήματα από όσα κερδίζει.

Το μοντέλο της ρωσικής οικονομίας δέχεται πιέσεις – η χώρα έχει όλα τα εχέγγυα να γίνει υπερδύναμη (πλουτοπαραγωγικοί πόροι, ανθρώπινο δυναμικό κλπ), αλλά από οικονομικής απόψεως οι μεταρρυθμίσεις πρέπει να ξεκινήσουν άμεσα.

Όπως το 1989, έτσι και τώρα, η Ρωσική Αρκούδα δείχνει καταπονημένη, με αποτέλεσμα να είναι αισθητός ο κίνδυνος η Ουκρανία να μετατραπεί σε ένα νέο Τοίχος του Βερολίνου, με τη διαφορά ότι τώρα το τοίχος υψώνεται αντί να καταρρέει. Ας έχουμε υπόψιν ότι όλοι μας θα είμαστε χαμένοι σε ένα τέτοιο παιχνίδι! Η Ευρώπη χρειάζεται τους ενεργειακού πόρους της Ρωσίας, η Ρωσία χρειάζεται τους μηχανικούς και τα στελέχη της Ευρώπης, αλλά αυτή τη στιγμή βρισκόμαστε απέναντι, όπως και το 1989 – ειρωνικό αν σκεφτείτε ότι φέτος είναι η επέτειος των 25 ετών από την πτώση του Τοίχους.

Συμπέρασμα:

Η Ρωσία και η Ουκρανία μετατρέπονται γρήγορα σε ένα «αντίστροφο» Τείχος του Βερολίνου. Οικονομικά και πολιτικά όλοι θα χάσουμε. Η περεταίρω κλιμάκωση της υφιστάμενης κατάστασης θα οδηγήσει σε αύξηση της μεταβλητότητας και η κεφαλαιαγορά θα δεχθεί έντονες πιέσεις, όπως έγινε και στην περίπτωση της υποτίμησης του 1998.

Όλες οι μεγάλες κρίσεις έχουν κάποιον καταλύτη – πιστεύω η κατάσταση μεταξύ Ρωσίας/Ουκρανίας μπορεί να έχει τέτοιο ρόλο. Παρόλα αυτά, αντιμετωπίζουμε μία ακόμη μεγαλύτερη κρίση – αυτή της πολιτικής ηγεσίας και αυτό είναι κάτι που με ανησυχεί ιδιαιτέρως. Το Ρούβλι θα συνεχίσει να διολισθαίνει, ενώ οι αγορές μετοχών, παγκοσμίως, ίσως εισέλθουν σε ένα καθεστώς απομόχλευσης.