των Στ. Κοτζαμάνη, Αθ. Καλαϊτζόγλου

** Οι πίνακες με τις αποδόσεις των συμμετοχών του ελληνικού δημοσίου δημοσιεύονται στη δεξιά στήλη ”Συνοδευτικό Υλικό”

H χρηματιστηριακή αγορά υποδέχτηκε το εκλογικό αποτέλεσμα με σαφή ικανοποίηση, γεγονός που αποτυπώθηκε και κατά τη διάρκεια των πρώτων μετεκλογικών συνεδριάσεων στο ταμπλό της Σοφοκλέους:

* Ορισμένοι τώρα ποντάρουν στην επαλήθευση των ξένων οίκων που σε περίπτωση επικράτησης της Νέας Δημοκρατίας έδιναν για τα ”κρατικόχαρτα” τιμές-στόχους 20% ή και 25% υψηλότερες από τις τρέχουσες αποτιμήσεις.

* Πολλοί είναι εκείνοι που προβλέπουν επιτάχυνση του κυβερνητικού έργου όσον αφορά στις μεταρρυθμίσεις, κατά τέτοιο τρόπο ώστε να ευνοηθεί το χρηματιστήριο.

* Άλλοι πιστεύουν ότι πολλά από τα επιχειρηματικά deals που είχαν ”κολλήσει” το καλοκαίρι που μας πέρασε τώρα θα αρχίσουν σταδιακά να βγαίνουν από το συρτάρι, καθώς το πολιτικό και το επιχειρηματικό τοπίο είναι περισσότερο ξεκάθαρα απ’ ό,τι στο παρελθόν.

* Κι όλα αυτά ύστερα από μια αξιοσημείωτη ”διόρθωση” στο ταμπλό, όχι μόνο σε επίπεδο Γενικού Δείκτη, αλλά κυρίως σε επίπεδο μετοχών, με πολλές εισηγμένες να έχουν απολέσει γύρω ή και πάνω από το 30% σε σχέση με τη φετινή τους μέγιστη τιμή.

Υπό αυτές τις συνθήκες, η νέα κυβέρνηση καλείται να κερδίσει πολλά επιμέρους στοιχήματα: α) αντιμετωπίζοντας καίρια θέματα όπως το Ασφαλιστικό, β) κρατώντας σε τάξη τα μακροοικονομικά, μετά την ομοβροντία των προεκλογικών παροχών της, γ) επιλύοντας δομικά προβλήματα σε ελεγχόμενες από το Δημόσιο εταιρείες όπως ο ΟΤΕ, η ΔΕΗ, η ΕΥΔΑΠ, η ΕΥΑΘ, ο ΟΛΠ, ο ΟΛΘ κ.ά., δ) προχωρώντας στο μέτωπο των μετοχοποιήσεων - αποκρατικοποιήσεων, ε) λύνοντας τον γόρδιο δεσμό προκειμένου να προχωρήσουν με ταχύτητα τόσο οι επενδύσεις στην ενέργεια όσο και η προώθηση των μεγάλων έργων σε κατασκευές και πληροφορική, στ) δίνοντας λύση σε θεσμικά προβλήματα σε πολλούς κλάδους της αγοράς, τα οποία αναζητούν λύσεις εδώ και πολλά χρόνια.

Επί του παρόντος, τουλάχιστον, η χρηματιστηριακή αγορά βλέπει το ποτήρι μισογεμάτο και φαίνεται να αισιοδοξεί για την πορεία του κυβερνητικού έργου. Δεν είναι τυχαία άλλωστε η ανοδική κίνηση των πρώτων μετεκλογικών συνεδριάσεων. Ωστόσο, το στοίχημα της επιτυχούς διακυβέρνησης δεν θα πρέπει να κερδηθεί μόνο στο μέτωπο των προσδοκιών αλλά και στην πράξη...

Κι επίσης, θα πρέπει να υπενθυμίσουμε αυτό που πολλές φορές έχουμε επισημάνει στον ”Μ”, ότι ο μεγαλύτερος παράγοντας αστάθειας στη Σοφοκλέους δεν είναι οι πολιτικές εξελίξεις στη χώρα, αλλά η γενικότερη αβεβαιότητα στο διεθνές οικονομικό περιβάλλον.

Η κυβέρνηση φαίνεται να έλαβε το μήνυμα των εκλογών της 16ης Σεπτεμβρίου και γνωρίζει πλέον ότι θα πρέπει να δράσει πολύ πιο αποτελεσματικά σε σχέση με την προηγούμενη τετραετία, παρά το γεγονός ότι:

* Η κοινοβουλευτική της αυτοδυναμία (152) περιορίζεται μόλις στις δύο έδρες.

* Καλείται να καταπιαστεί με δισεπίλυτα -ή καλύτερα με άλυτα- προβλήματα, με κυρίαρχο αυτό του Ασφαλιστικού.

* Η προεκλογική της παροχολογία ανεβάζει τον πήχη των δυσκολιών, καθώς το κόστος των εξαγγελιών υπολογίζεται μεταξύ 3% - 6% του ΑΕΠ.

Στο μέτωπο του χρηματιστηρίου, η κυβέρνηση γνωρίζει ότι επίσης θα πρέπει να κάνει πολλά. Το γεγονός ότι οι ξένοι θεσμικοί επενδυτές άνοιξαν προεκλογικά τα χαρτιά τους, δείχνοντας τη σαφή προτίμησή τους προς το κόμμα της Νέας Δημοκρατίας, δεν είναι τυχαίο. Φαίνεται πως είχαν λάβει τις σχετικές διαβεβαιώσεις από το οικονομικό επιτελείο ότι οι τομές στις δημόσιες επιχειρήσεις όχι μόνο δεν θα σταματήσουν, αλλά μάλιστα θα επιταχυνθούν.

Γεγονός είναι ότι οι διεθνείς αναλυτές ανακοίνωσαν υψηλές τιμές-στόχους για τα ”κρατικόχαρτα”, τα οποία βέβαια είναι σε θέση -λόγω του μεγέθους τους- να δώσουν τον τόνο και στην υπόλοιπη χρηματιστηριακή αγορά. Πέρα όμως από τις παρεμβάσεις στα ”κρατικά χαρτιά”, η χρηματιστηριακή αγορά προσδοκά οφέλη και από άλλες κινήσεις:

* Ενδεικτικό είναι το προχθεσινό δελτίο Τύπου του ΣΕΛΠΕ στο οποίο χαιρετίζεται η εκλογή της νέας αυτοδύναμης κυβέρνησης. Αυτό το γεγονός ”δημιουργεί αισιοδοξία στο οικονομικό και επιχειρηματικό περιβάλλον όσον αφορά στη δυνατότητα επίλυσης των διαχρονικών προβλημάτων της χώρας μας”.

Και τα αιτήματα των λιανεμπόρων είναι πολλά, όπως για παράδειγμα η απελευθέρωση των ωραρίων και μια σειρά από άλλα θέματα προκειμένου να τονωθούν οι επενδύσεις στον κλάδο και, φυσικά, να αυξηθεί δραστικά η κερδοφορία των αλυσίδων λιανικής, πολλές εκ των οποίων είναι εισηγμένες στο χρηματιστήριο.

* Οι ασφαλιστικές εταιρείες το τελευταίο έτος θέτουν με πιο έντονο τρόπο το αίτημα να παίξουν τον δικό τους ρόλο στην αντιμετώπιση του Ασφαλιστικού. Ζητούν, μεταξύ άλλων, φοροαπαλλαγή των ποσών που καταβάλλονται για συνταξιοδοτικά προγράμματα, καθώς και κατάργηση ορισμένων άδικων, όπως τους θεωρούν, φόρων που επιβαρύνουν σήμερα τα ασφαλιστικά συμβόλαια.

Κατά την προηγούμενη τετραετία, ο υπουργός Οικονομίας και Οικονομικών, κ. Αλογοσκούφης, εμφανίστηκε να υποστηρίζει την πολιτική σταδιακής μείωσης των φορολογικών επιβαρύνσεων στον κλάδο...

* Οι εκπρόσωποι των ακτοπλοϊκών επιχειρήσεων έχουν ζητήσει τις δραστικές μειώσεις των έμμεσων επιβαρύνσεων στους ναύλους των εισιτηρίων, που φτάνουν το 12% του συνολικού κόστους για τον πελάτη. Προεκλογικά, οι ακτοπλόοι ”είχαν φάει πόρτα”, ωστόσο στην πολιτική πολλές φορές το μετεκλογικό τοπίο είναι διαφορετικό. Επιπλέον, τώρα στο τιμόνι του ΥΕΝ τη θέση του κ. Μ. Κεφαλογιάννη έχει πάρει ο κ. Γ. Βουλγαράκης.

Οι προκλήσεις σε ΔΕΗ και ΟΤΕ

Προεκλογικά, ο πρώην υπουργός Ανάπτυξης κ. Δημήτρης Σιούφας είχε δηλώσει ότι τις πρώτες εβδομάδες μετά τις εκλογές θα ξεκινούσε ένας έλεγχος προκειμένου να διερευνηθεί πόσες είναι οι ”κοινωνικές δαπάνες” της ΔΕΗ (π.χ. παροχή ρεύματος στα νησιά με το ίδιο τιμολόγιο κ.ά.) και στη συνέχεια θα γινόταν προσπάθεια να βρεθεί τρόπος ανταπόδοσης προς την Επιχείρηση.

Η ουσία βέβαια είναι ότι η αντιστάθμιση αυτή του κόστους θα σήμαινε άνοδο των τιμολογίων ίσως και κατά 8%, κάτι τέτοιο όμως φαίνεται απίθανο να γίνει, οπότε οι προσδοκίες για ολική ανταπόδοση δεν αναμένεται να πραγματοποιηθούν. Ωστόσο, ο κ. Σιούφας δεν είναι πλέον υπουργός Ανάπτυξης και μένει να δούμε αν ο διάδοχός του κ. Φώλιας θα εφαρμόσει στην πράξη τις υποσχέσεις του προκατόχου του.

Πέραν αυτού, η διοίκηση της ΔΕΗ πιστεύει ότι αυτή τη φορά θα προχωρήσουν κινήσεις που είχαν σχεδιαστεί κατά την προηγούμενη τετραετία, ωστόσο δεν προχώρησαν, όπως είναι η εφαρμογή ενός προγράμματος περικοπής δαπανών, η αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας κ.ά.

O κ. Σιούφας, επίσης, είχε υποσχεθεί την ανάληψη σχετικής νομοθετικής πρωτοβουλίας με σκοπό τη δημιουργία μονάδων σύγχρονης τεχνολογίας μέσω επιστολής του προς τον πρόεδρο της ΔΕΗ, κ. Τ. Αθανασόπουλο.

Η επιστολή Σιούφα είχε έρθει σε συνέχεια αιτήματος της ΔΕΗ και μετά τη γνώμη της ΡΑΕ και θέτει ως προϋπόθεση την πλήρη αντικατάσταση παλαιών, ρυπογόνων και χαμηλής απόδοσης μονάδων ίσης ισχύος, δίχως περιορισμό και ανώτατο όριο.

Όπως για τη ΔΕΗ, έτσι και για τον ΟΤΕ όλα δείχνουν ότι οι σημερινές διοικήσεις των δύο εισηγμένων θα παραμείνουν στις θέσεις τους. Ειδικότερα για τον ΟΤΕ, αναμένεται τώρα δεύτερο κύμα αλλαγών, το οποίο θα περιλαμβάνει νέο πρόγραμμα περικοπών κόστους με εθελουσία έξοδο, ενώ τίθενται σε νέα βάση θέματα όπως η περαιτέρω μείωση του ποσοστού που κατέχει το Δημόσιο στον ΟΤΕ και η εξαγορά των μετοχών μειοψηφίας της Cosmote. Και μέσα σε όλα αυτά η MIG ελέγχει πλέον κάτι περισσότερο από το 10% του Οργανισμού.

Σε κυβερνητικό επίπεδο στο μέλλον δεν θα έχουμε τις τριβές μεταξύ των υπουργών Εθνικής Οικονομίας, κ. Γιώργου Αλογοσκούφη, και Συγκοινωνιών, κ. Μιχάλη Λιάπη (αποκαλούνταν από ορισμένους ”κρατιστής”), καθώς ο τελευταίος ανέλαβε πλέον το υπουργείο Πολιτισμού.

H επανατοποθέτηση του κ. Γιώργου Σουφλιά στο ΥΠΕΧΩΔΕ μειώνει τις ενδεχόμενες καθυστερήσεις στις προωθήσεις και στις αναθέσεις των μεγάλων έργων, για τις οποίες φοβούνταν οι παράγοντες του κλάδου.

Ωστόσο, οι αλλαγές στα υπουργεία Ανάπτυξης και Μακεδονίας - Θράκης ενδέχεται να έχουν επιδράσεις στις διοικήσεις εισηγμένων εταιρειών, όπως στα ”λιμάνια” και στα ”νερά”, ιδίως σε περιπτώσεις όπου είχαν παρατηρηθεί έντονες τριβές κατά την προηγούμενη τετραετία.

Η επόμενη μέρα στα λιμάνια

Η παραχώρηση του Σταθμού Εμπορευματοκιβωτίων (ΣΕΜΠΟ) των δύο μεγάλων λιμένων της χώρας, του Πειραιά και της Θεσσαλονίκης, σε ιδιώτες θα είναι ένα από τα μεγάλα ζητήματα με τα οποία θα κληθεί να ασχοληθεί άμεσα ο νέος υπουργός Εμπορικής Ναυτιλίας, κ. Γ. Βουλγαράκης, που αντικατέστησε στη νέα κυβέρνηση τον κ. Μ. Κεφαλογιάννη.

Το θέμα αυτό, που ξεκίνησε ως αναγκαιότητα υπαγορευμένη από τις διεθνείς εξελίξεις από τις διοικήσεις των δύο λιμένων και υιοθετήθηκε από τον κ. Κεφαλογιάννη, για να ”ευλογηθεί” στη συνέχεια και σε επίπεδο κεντρικής κυβέρνησης, συνάντησε τη σφοδρή αντίδραση των εργαζομένων, οι οποίοι κατάφεραν λόγω των αστοχιών του απερχόμενου υπουργού, σε συνδυασμό με τη μακρά άτυπη προεκλογική περίοδο, να το ”παγώσουν”.

Τώρα τίθεται εκ νέου στο τραπέζι και αυτή τη φορά, όπως επισημαίνουν καλά ενημερωμένες πηγές, δεν υφίσταται ο λόγος του πολιτικού κόστους για την όποια αναβολή ή καθυστέρησή του. Το ερώτημα που διατυπώνεται, ωστόσο, έχει να κάνει με δύο παράγοντες. Πρώτον, με το εάν ο κ. Βουλγαράκης θα προχωρήσει σε αλλαγές προσώπων στον ΟΛΠ και στον ΟΛΘ, γεγονός που ίσως ερμηνευτεί ως αλλαγή πολιτικής στο θέμα αυτό.

Δεύτερον, με το εάν θα γίνουν μεν αλλαγές, χωρίς να συνδεθούν αυτομάτως με αλλαγή πολιτικής, αλλά με την ανάγκη να βγουν μπροστά άλλα πρόσωπα που δεν έχουν υποστεί φθορά λόγω της σύγκρουσης με το συνδικαλιστικό κατεστημένο.

Σε κάθε περίπτωση, αρμόδιες πηγές που μίλησαν στον ”Μ” εκτιμούν ότι ανεξάρτητα με τις όποιες αλλαγές προσώπων, είτε υπάρξουν είτε όχι, η πολιτική για την εκχώρηση των ΣΕΜΠΟ σε ιδιώτες παραμένει σταθερή, καθώς εξακολουθεί να είναι αμετακίνητος στη θέση του ένας από τους πλέον ένθερμους υποστηρικτές της, ο κ. Γ. Αλογοσκούφης, και επιπλέον γιατί η βιωσιμότητα των λιμένων του Πειραιά και της Θεσσαλονίκης συνδέεται άρρηκτα με τον συγκεκριμένο στρατηγικό στόχο, και μάλιστα χωρίς άλλη αναβολή.

** Οι πίνακες με τις αποδόσεις των συμμετοχών του ελληνικού δημοσίου δημοσιεύονται στη δεξιά στήλη ”Συνοδευτικό Υλικό”

* Αναδημοσίευση από το φύλλο 496 της εφημερίδας ”ΜΕΤΟΧΟΣ & ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ”, 21/09 - 25/09/2007.