Πόσο απειλείται από την Κίνα η παγκόσμια οικονομία

Τα τελευταία 2,5 χρόνια τα «έχουμε δει όλα» στην παγκόσμια οικονομία. Από την εμφάνιση της Covid-19 και τα lockdowns μέχρι την εισβολή στην Ουκρανία και τις κυρώσεις. Δεν υπάρχει κράτος που να μην έχει επηρεαστεί από τις εξελίξεις. Ενώ, όμως, γνωρίζουμε με λεπτομέρειες τι συμβαίνει στη Δύση, στις αμερικανικές και ευρωπαϊκές οικονομίες, τις ασιατικές χώρες καλύπτει ένα πέπλο μυστηρίου. Κάτι που αφήνει χώρο στην φαντασία.

Το τελευταίο διάστημα, πληθαίνουν τα δημοσιεύματα περί σοβαρού προβλήματος που υπάρχει στην Κίνα. Αρκετοί αναλυτές εικάζουν πως τελικά η μεγάλη απειλή για τη σταθερότητα της παγκόσμιας οικονομίας θα προέλθει από εκεί και συγκεκριμένα από την αγορά των ακινήτων.

Φοβούνται πως η πρόσφατη χρεοκοπία του ομίλου Evergrande, ενός από τους μεγαλύτερους κατασκευαστές, ίσως είναι η κορυφή ενός γιγάντιου παγόβουνου.

Ορισμένοι μάλιστα δεν διστάζουν να την παρομοιάζουν με τη Lehman Brothers, της οποίας η κατάρρευση όλοι θυμόμαστε πού οδήγησε.

Τα επίσημα στατιστικά αναφέρουν πως το real estate στην Κίνα αντιπροσωπεύει το 30% του ΑΕΠ της και το 70% του πλούτου των κατοίκων της. Οι Κινέζοι διαθέτουν ιδιόκτητο σπίτι σε ποσοστό πάνω από 90%, έστω και αν πολλοί ακόμα το χρωστάνε στην τράπεζα. Ίσως να πρόκειται για το μεγαλύτερο ποσοστό ιδιοκατοίκησης ανάμεσα σε όλες τις χώρες του πλανήτη. Οι λόγοι που είναι τόσο υψηλό, είναι τόσο οικονομικοί-επενδυτικοί όσο και πολιτισμικοί.

Στην Κίνα είναι ζωντανός ο θεσμός της προίκας, αλλά από την... ανάποδη από ό,τι ισχύει στην Ελλάδα. Ο γαμπρός υποχρεούται να προσφέρει στη νύφη σπίτι και αυτοκίνητο. Αλλιώς δύσκολα θα καταφέρει να παντρευτεί την καλή του. Οι λόγοι είναι και πρακτικοί. Το παιδί που θα κάνουν, για να το γράψουν σε ένα καλό σχολείο, απαραίτητη προϋπόθεση είναι να διαθέτουν ιδιόκτητη κατοικία!

Πού στο καλό βρίσκουν τα χρήματα οι Κινέζοι για να αποκτήσουν σπίτι, με δεδομένο πως όντως οι τιμές είναι στη στρατόσφαιρα; Τα διαμερίσματα σε αρκετές πόλεις κοστίζουν περισσότερο από τις ακριβότερες περιοχές της Δύσης. Ένας λόγος είναι πως διαθέτουν οικονομίες. Είναι στην κουλτούρα τους ένα μέρος του μισθού τους να μην ξοδεύεται, να μένει στην άκρη. Αυτή η νοοτροπία τούς βοήθησε στην περίοδο των lockdowns όταν έμεναν άνεργοι, στην περίπτωση που έκλεινε η επιχείρηση που εργάζονταν, καθώς η κυβέρνηση δεν δίνει ούτε ένα γουάν σε επίδομα!

Ένας άλλος λόγος είναι ότι συνηθίζουν οι τράπεζες να παρέχουν δάνεια ακόμα και 40-50 φορές πολλαπλάσιας αξίας από το ετήσιο εισόδημα. Κάποιος που αμείβεται με 500 ευρώ τον μήνα, μπορεί να πάρει δάνειο 2-3 εκατομμυρίων. Επιπλέον θα πρέπει να υπολογίσουμε πως το κράτος, ως μοναδικός ιδιοκτήτης γης, πουλάει πανάκριβα, ανεβάζοντας το κόστος απόκτησης κατοικίας.

Οι άνθρωποι αγόραζαν σπίτια, έστω και αν δεν έμεναν σε αυτά, επειδή ήταν σίγουροι πως θα μπορέσουν να τα πουλήσουν ακριβότερα. Το πρόβλημα με τους κατασκευαστές είναι πως εκμεταλλευόμενοι την τεράστια ζήτηση, η οποία δεν μπορούσε να καλυφθεί από την προσφορά, προπωλούσαν τα σπίτια -πριν ακόμα φτιαχτούν. Αρκετοί Κινέζοι πληρώνουν δόσεις επί χρόνια, για σπίτια που δεν έχουν καν παραλάβει!

Φούσκα

Κατόπιν, με τις προκαταβολές και με ενέχυρο τις προς παράδοση κατοικίες, οι κατασκευαστικές ελάμβαναν δάνεια και εξέδιδαν ομόλογα για να φτιάξουν τις επόμενες. Κι αυτό συνεχίζονταν χρόνια. Γι' αυτό η Evergrande έφτασε να κατασκευάζει εκατοντάδες έργα σε δεκάδες διαφορετικές πόλεις.

Όμως αυτή η κατάσταση δεν μπορούσε να συνεχίσει να υφίσταται. Και πράγματι, από ό,τι φαίνεται, έχουμε φτάσει στη φάση του κορεσμού. Οι κατασκευαστές από εκεί που διενεργούσαν κλήρωση για να διαθέσουν ένα σπίτι ανάμεσα σε πολλούς ενδιαφερόμενους, τώρα κάνουν κλήρωση ακριβά αυτοκίνητα για να τους παρακινήσουν να αγοράσουν τα δικά τους διαμερίσματα και όχι των ανταγωνιστών.

Ίσως η καρφίτσα που θα σκάσει τη φούσκα είναι πως οι ιδιοκτήτες κινδυνεύουν να μην παραλάβουν τα σπίτια τους τελειωμένα, εξαιτίας των οικονομικών προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι κατασκευαστικές. Σύμφωνα με το Bloomberg, οι αγοραστές έχουν αρχίσει να μην πληρώνουν τις δόσεις, σε μια οργανωμένη κίνηση διαμαρτυρίας προς τους κατασκευαστές!

Όμως εδώ θα πρέπει να συνυπολογίσουμε άλλη μια κινεζική ιδιαιτερότητα. Αν αργήσεις να πληρώσεις δύο δόσεις, τότε μπαίνεις στον κινεζικό «Τειρεσία», με αποτέλεσμα να αντιμετωπίσεις σοβαρά προβλήματα. Για παράδειγμα δεν μπορείς να μετακινηθείς με αεροπλάνο -μόνο με τρένο μπορείς να ταξιδέψεις, αλλά όχι το γρήγορο. Όχι με αυτά που βλέπουμε με δέος στα βίντεο να τρέχουν με ασύλληπτες ταχύτητες, αλλά μόνο με εκείνα που πηγαίνουν αργά! Αυτά που σταματάνε βασανιστικά σε κάθε στάση. Για να βγεις από τη μαύρη λίστα σε ένα εξάμηνο, θα πρέπει πρώτα να πληρώσεις ό,τι χρωστάς.

Στην πραγματικότητα, οι πιθανότητες να έχει κανείς τη συνολική εικόνα για το τι συμβαίνει στην Κίνα, με τόσο μεγάλες αλλαγές να λαμβάνουν χώρα, είναι ισχνές ή ανύπαρκτες. Δεν είναι καθόλου εύκολο για έναν Δυτικό να ερμηνεύσει τα τεκταινόμενα. Χάνονται στη μετάφραση, στη διαφορά νοοτροπίας, στα κρυμμένα στατιστικά δεδομένα. Για αυτό και η κατάρρευση της αγοράς των ακινήτων θεωρείται σίγουρη κάθε χρόνο από το 2015, σύμφωνα με τους Δυτικούς αναλυτές. Παρ' όλα αυτά πάντα έπαιρνε αναβολή, διαψεύδοντας τα πρωτοσέλιδα του οικονομικού Τύπου.

Ωστόσο, όσες ιδιαιτερότητες και να έχει η κινεζική οικονομία, δεν μπορεί να διαφέρει από τις υπόλοιπες σε ένα σημείο: τυχόν αναταραχή στην αγορά ακινήτων θα προκαλέσει αναστάτωση στον τραπεζικό τομέα. Οι τράπεζες είναι εκτεθειμένες καθώς τα δάνεια στον τομέα των ακινήτων διογκώθηκαν με την πάροδο των ετών.

Σύμφωνα με κεντρική τράπεζα (People's Bank of China) και τον πίνακα που δημοσίευσε το Bloomberg, πενταπλασιάστηκαν την τελευταία δεκαετία. Τα ποσά αυξήθηκαν κυρίως σε ιδιώτες δανειολήπτες, αλλά και σε κατασκευαστικές.

Προφανώς, αυτός ήταν ο λόγος που οι Κινέζοι αξιωματούχοι έκαναν την έκπληξη αυτές τις ημέρες μειώνοντας τα επιτόκια, πράττοντας το αντίθετο από ό,τι οι υπόλοιπες μεγάλες κεντρικές τράπεζες.

Το ερώτημα είναι πόσα κόκκινα δάνεια αντέχει το τραπεζικό σύστημα. Γιατί η ανάπτυξη από τις παραγωγικές μονάδες και τις εξαγωγές ίσως δεν είναι αρκετή για να καλύψει τις ζημιές. Η πολιτική μηδενικής ανοχής στο ζήτημα των ασθενειών, οι αναταράξεις στην εφοδιαστική αλυσίδα, η μείωση της ζήτησης από τις δυτικές χώρες λόγω ύφεσης και η άνοδος του κόστους ενέργειας είναι μερικά μόνο από τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η κινεζική οικονομία. Κάτι που αντικατοπτρίζεται στη δραστική υποχώρηση της καταναλωτικής εμπιστοσύνης στην εσωτερική αγορά.

Ακόμα όμως και να μην υπήρχαν αυτά τα προβλήματα, θα είναι δύσκολο η Κίνα να συνεχίσει να αναπτύσσεται με τον ρυθμό που εμφάνιζε στο παρελθόν. Αν υπάρξει πρόβλημα και οι Κινέζοι χρειαστούν χρήματα για να καλύψουν τη μαύρη τρύπα, τότε είναι σχεδόν βέβαιο πως θα υπάρξουν ρευστοποιήσεις σε μετοχές σε δυτικά χρηματιστήρια. Όπως και πωλήσεις σε ακίνητα μεγάλων πόλεων σε ΗΠΑ και ΕΕ, των οποίων ο αριθμός που κατέχουν οι Κινέζοι είναι αδιευκρίνιστος αλλά καθόλου αμελητέος. Είναι αδύνατον να υπάρξει εύκολα εκτίμηση της αξίας των περιουσιακών στοιχείων που κατέχουν οι Ασιάτες, καθώς ως ιδιοκτήτες εμφανίζονται offshore εταιρείες ή διάφορα άλλα διεθνή επενδυτικά οχήματα.

Θα αντέξει η κινεζική αγορά ακινήτων ή θα καταρρεύσει; Δεν πρόκειται για το ερώτημα του ενός εκατομμυρίου δολαρίων, αλλά των 10 τρισεκατομμυρίων.

• Ο Σεπτέμβριος έχει αποδειχθεί ο χειρότερος μήνας από πλευράς αποδόσεων. Από τους τελευταίους 9, οι 7 είχαν κλείσει με αρνητικό πρόσημο. Άραγε θα συνεχιστεί η κακή παράδοση;

Σεμινάρια και βιβλίο για τα κρυπτονομίσματα

Τα σεμινάρια θα συνεχίσουν ξανά από Σεπτέμβρη. Μπορείτε όμως να προμηθευτείτε το βιβλίο «Το επενδυτικό εγχειρίδιο του Bitcoin» από το https://www.media2day.gr/seminars και στα βιβλιοπωλεία. Οι κάτοικοι του εξωτερικού μπορούν να το παραγγείλουν από το Amazon.