Ολα όσα πρέπει να ξέρετε για τη μετεξέλιξη του Ethereum 

Πέρα από τα μακροοικονομικά σενάρια που αναμφίβολα επηρεάζουν τις τιμές των κρυπτονομισμάτων, το γεγονός που θα κρίνει αποφασιστικά στην πορεία της αγοράς των crypto είναι η ολοκλήρωση του merge (συγχώνευση) του Ethereum. Ίσως το μεγαλύτερο γεγονός στο οικοσύστημα των crypto για το 2022.  

Τι αφορά το Ethereum 2.0, όπως ήταν η παλαιότερη ονομασία του; Την μετάβαση από τον μηχανισμό συναίνεσης proof of work (απόδειξη της εργασίας ή PoW) που χρησιμοποιεί και το Bitcoin, στο Proof of Stake (απόδειξη συμμετοχής ή PoS). Στο PoS απαιτείται από τους συμμετέχοντες να συνεισφέρουν δεσμεύοντας κεφάλαια.

Ποια είναι η διαφορά των δύο συστημάτων; Στο PoW απαιτείται δαπάνη σε ενέργεια και εξοπλισμό. Χρησιμοποιούνται ισχυροί υπολογιστές για την επίλυση σύνθετων μαθηματικών προβλημάτων προκειμένου να επαληθεύσουν και να επικυρώσουν τις συναλλαγές. Με αυτό τον τρόπο οι miners ασφαλίζουν το δίκτυο και ως ανταμοιβή για τον χρόνο και το κόστος τους λαμβάνουν Bitcoin.

Κάτι αντίστοιχο γίνεται τώρα και στο Ethereum, αλλά αυτό πρόκειται να αλλάξει. Η μετάβαση στο νέο σχέδιο δεν περιλαμβάνει εξορύκτες. Στον μηχανισμό συναίνεσης PoS οι validators (επικυρωτές), για να λάβουν την άδεια να επικυρώνουν τις συναλλαγές και να διατηρούν το δίκτυο σε λειτουργία, δεσμεύουν ένα συμφωνημένο ποσό. Αυτό συμβαίνει προκειμένου να καταστεί το δίκτυο φθηνότερο στη χρήση, αποδοτικότερο, ταχύτερο.

Μηχανισμός συναίνεσης με απλά λόγια είναι ο μηχανισμός με τον οποίο το δίκτυο επιτυγχάνει καθολική συμφωνία για το τι είναι αληθές. Στο Ethereum, η «αλήθεια» μπορεί να είναι από μια απλή συναλλαγή έως πολύπλοκες ρήτρες ενός έξυπνου συμβολαίου. Για να αποφευχθεί η εξαπάτηση, η δολιοφθορά ή η ακούσια καταγραφή και μεταφορά λάθος δεδομένων, απαιτείται από τους συμμετέχοντες κάποιο εχέγγυο. Ακριβώς όπως ένα παιχνίδι. Για να συμπεριφέρονται έντιμα όλοι οι συμμετέχοντες σε ένα δίκτυο, θεσπίζονται κανόνες. Ένα σύστημα ανταμοιβών και ποινών. 

Ο λόγος της μετάβασης

Το PoS ήταν κάτι που είχε αναφέρει από την αρχή ο Vitalik Buterin όταν εξέδωσε τη Λευκή Βίβλο. Το έργο της μετάβασης έχει ξεκινήσει από το 2016, αλλά άρχισε να υλοποιείται τον Δεκέμβριο του 2020 με την αλυσίδα Beacon. Πρόκειται για ένα παράλληλο δίκτυο που χρησιμεύει ως καταγραφέας όλων των συναλλαγών του κύριου δικτύου του Ethereum (Ethereum mainnet).  

Η αλλαγή είναι σημαντική για δύο βασικά λόγους. Ο πρώτος αφορά την επεκτασιμότητα. Το Ethereum έχει υπάρξει θύμα της ίδιας του της επιτυχίας. Η μεγάλη ζήτηση για τις υπηρεσίες του έχει δημιουργήσει συμφόρηση του δικτύου, η οποία με τη σειρά της έχει προκαλέσει καθυστέρηση στους χρόνους διακανονισμού και αύξηση των τελών συναλλαγής. Είναι σαν να έχεις μια λεωφόρο με 4 λωρίδες και να πρέπει να περάσουν ένα εκατομμύριο αυτοκίνητα όσο πιο σύντομα γίνεται. Απλά δεν χωράνε. 

Παρόλο που το Ethereum διαθέτει το πλεονέκτημα του network effect σε σχέση με άλλα ανταγωνιστικά δίκτυα, καθώς και μια τεράστια κοινότητα που το υποστηρίζει, κινδυνεύει να ξεπεραστεί από τις εξελίξεις. Όπως έχει παραδεχτεί ο ιδρυτής του Vitalik Buterin «Εάν το Ethereum δεν τα καταφέρει στο επόμενο βήμα προς την παγκόσμια επεκτασιμότητα, τότε θα έχει αποτύχει». 

Ο δεύτερος σχετίζεται με τις περιβαλλοντικές ανησυχίες των νομοθετών και των κυβερνητικών οργανισμών. Το PoS είναι ένα ενεργειακά αποδοτικό πρωτόκολλο, πολύ πιο φιλικό προς το περιβάλλον, καθώς μειώνει στο ελάχιστο τη χρήση ενέργειας. 

Εδώ θα πρέπει να επισημάνουμε πως οι επικριτές θεωρούν πως αυτός ο μηχανισμός οδηγεί σε λιγότερη  αποκέντρωση και επομένως σε μικρότερη ασφάλεια. Φοβούνται πως αν ένας παίκτης γίνει πολύ ισχυρός, μπορεί να καταλάβει το απαιτούμενο 66% του δικτύου και να αλλάξει τα ποσά ανταμοιβής προς όφελός του. Και αυτό γιατί κάθε 32 ethereum υπολογίζεται ως ένας επικυρωτής. Συνεπώς αν διαθέτει κάποιος 3.200 δεσμευμένα νομίσματα θεωρείται πως διαθέτει 100 επικυρωτές, όχι έναν.   

Το χρονοδιάγραμμα

Η μετάβαση δεν γίνεται με ένα πάτημα ενός διακόπτη. Πρόκειται για μια πολύ σύνθετη διαδικασία. Αν πιεστούν οι προγραμματιστές να κινηθούν πολύ γρήγορα, αυξάνονται οι πιθανότητες λάθους. Η ομάδα ανάπτυξης έχει δοκιμάσει μέχρι τώρα τη συγχώνευση σε δύο δημόσια testnets, τα Ropsten και Sepolia, χωρίς να έχουν αναφερθεί σημαντικές δυσλειτουργίες. 

Το testnet είναι μια συντομογραφία για το Test Network. Σημαίνει πως δοκιμάστηκε σε ένα blockchain η νέα τεχνολογία πριν συγχωνευτεί με το κύριο δίκτυό του (mainnet) ή υποβληθεί σε αναβάθμιση. Κάτι απαραίτητο για ένα δημόσιο και πολύπλοκο δίκτυο όπως το Ethereum. Με αυτόν τον τρόπο οι προγραμματιστές να μπορούν να διασφαλίσουν ότι οι αναβαθμίσεις λειτουργούν ομαλά σε χαμηλότερης πολυπλοκότητας συστήματα που προσομοιώνουν το Ethereum mainnet. 

Η επόμενη και τελική δοκιμή ονομάζεται Goerli, με πιθανότερη ημερομηνία τις 11 Αυγούστου. Η νέα αλυσίδα θα λειτουργήσει σαν αθλητής σε σκυταλοδρομία. Περιμένει τη σειρά της να πάρει τη σκυτάλη, αλλά πρέπει να τρέχει με την ίδια ταχύτητα πριν από την επίσημη παράδοση. 

Μόλις υπάρξουν αρκετές επιτυχημένες συγχωνεύσεις testnet, θα επιχειρηθεί η συγχώνευση του Ethereum mainnet και της αλυσίδας Beacon. Το Ίδρυμα Ethereum δεν έχει δεσμευτεί σε συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα, αν και με βάση τις τρέχουσες εκτιμήσεις, η συγχώνευση είναι πιθανό να συμβεί στις 19 Σεπτέμβρη ή λίγο αργότερα. 

Με την πραγματοποίηση του merge ο χρήστης δεν θα αντιληφθεί τίποτα. Δεν θα μειωθούν τα fees, ούτε θα απελευθερωθούν τα νομίσματα που βρίσκονται σε staking, όπως εσφαλμένα νομίζουν πολλοί. Τα πάνω από 10 εκατομμύρια ETH που βρίσκονται δεσμευμένα δεν θα μπορούν να ξεκλειδώσουν παρά πολλούς μήνες μετά. Ωστόσο στο παρασκήνιο η αλλαγές θα είναι μεγάλες. Για παράδειγμα τα blocks θα βγαίνουν λίγο πιο γρήγορα. Από κάθε 13 δευτερόλεπτα ο χρόνος θα πέσει στα 12.  

Το Merge αφορά μόνο το αρχικό 55% της όλης διαδικασίας, έχει αναφέρει ο Vitalik. Ακολουθούν τα Surge, Verge, Purge, Splurge. Το πρόβλημα των υψηλών τελών θα επιλυθεί στην επόμενη φάση, την προγραμματισμένη μετάβαση στο sharding. Με το sharding αντί οι συναλλαγές να γίνονται σε ένα ενιαίο blockchain προκαλώντας συμφόρηση στο δίκτυο, ο μηχανισμός συναίνεσης θα διαχειρίζεται 64 blockchains, τα shards (θραύσματα). Αργότερα, το κύριο blockchain Ethereum που χρησιμοποιούμε σήμερα θα αποτελεί ένα από τα 64 shards. Στην τελική φάση του έργου, θα υπάρχει η δυνατότητα να γίνονται μέχρι και 100.000 συναλλαγές το δευτερόλεπτο (TPS). 

Το σοκ της προσφοράς

Η συγχώνευση, αν και εφόσον είναι επιτυχημένη, δημιουργεί μια παράπλευρη ωφέλεια στους επενδυτές του Ethereum. 

Η διαδικασία της συγχώνευση έχει αποπληθωριστικό αντίκτυπο, δηλαδή «καίγονται» περισσότερα Ethereum από αυτά που θα δημιουργούνται. Πριν το merge υπολογίζεται ότι δημιουργούνται 5,4 εκατομμύρια νέα Ethereum ετησίως. Κάθε χρόνο, χωρίς να υπάρχει ανώτατο όριο, όπως συμβαίνει στο Bitcoin. Μετά το merge η παραγωγή τους υπολογίζεται να πέσει στο μισό εκατομμύριο. Μια αύξηση κατά περίπου 0,4% επί της  υφιστάμενης ποσότητας. Στο Bitcoin η αύξηση της νομισματικής βάσης είναι 1,7% αυτή την περίοδο και για τα επόμενα 2 χρόνια, ενώ θα γίνει 0,8% την επόμενη τετραετία. Λιγότερο από τον χρυσό που είναι 1,8% και σίγουρα πολύ λιγότερο από τα κρατικά νομίσματα. 

Ωστόσο πρέπει να υπολογίσουμε πως μπορεί να «καίγονται» ακόμα και ένα εκατομμύριο νομίσματα εξαιτίας της αναβάθμισης EIP-1559, με την οποία εγκαταλείφθηκε η διαδικασία της δημοπρασίας. Αυτό σημαίνει πως τα Ethereum όχι μόνο δεν θα αυξάνονται έστω και με χαμηλό ρυθμό, αλλά θα μειώνονται ίσως και κατά 1% περίπου κάθε χρόνο. Με μια προϋπόθεση: η ζήτηση για ETH να εξακολουθήσει να είναι μεγάλη.

Η προσφερόμενη ποσότητα όταν σπανίζει είναι αυτονόητο ότι ανεβάζει την τιμή, αρκεί να αυξηθεί ή έστω να διατηρηθεί σταθερή η ζήτηση. Γνωρίζοντας τις επιπτώσεις μέχρι τώρα του halving του Bitcoin, δηλαδή την επίδραση που έχει το σοκ της προσφοράς στην τιμή, η οποία λειτουργεί ως ανοδικός καταλύτη, δεν είναι απίθανο να δούμε λίγους μήνες μετά νέο ιστορικό υψηλό και για το Ethereum.

Επίσης επειδή δεν θα υπάρχουν λειτουργικά κόστη, όπως συμβαίνει με το mining, δεν θα υπάρξει πίεση από τους validators (όσους κάνουν staking) να πουλάνε. Συνεπώς η πίεση από πλευράς πωλητών θα είναι χαμηλότερη, καθώς ουσιαστικά δεν σχετίζεται με το κόστος λειτουργίας ενός επικυρωτή.

Το επενδυτικό σκέλος

Σύμφωνα με υπολογισμούς, εάν ο όγκος των συναλλαγών παραμείνει υψηλός, το Ethereum αναμένεται να προσφέρει καλύτερη ετήσια αμοιβή σε σχέση με τους ανταγωνιστές του, αλλά και σε σύγκριση με οποιαδήποτε τεχνολογική εταιρία. Καθώς τα έσοδα από τα τέλη συναλλαγών θα κατευθυνθούν από τους miners στους stakers του Ethereum, θα είναι σαν να δίνει μέρισμα που θα κυμαίνεται μεταξύ 8% και 12%. Ένα ισχυρό κίνητρο να κρατήσεις τα νομίσματα σου με μακροχρόνιο ορίζοντα. 

Πέρα από το άμεσο οικονομικό όφελος, η αναβάθμιση των δυνατοτήτων του Ethereum θα παρασύρει όλη τη βιομηχανία του blockchain και της αποκεντρωμένης οικονομίας, των οποίων αποτελεί την κινητήριο δύναμη. Πρόκειται για μια δομική αλλαγή που επηρεάζει όλο τον κλάδο. Ένα κρίσιμο στοιχείο σε μια σειρά μετασχηματισμών. 

Το Ethereum ήταν το πρώτο δίκτυο blockchain που εισήγαγε έξυπνες συμβάσεις (smart contracts), επιτρέποντας την ανάπτυξη αξιόπιστων, αποκεντρωμένων εφαρμογών (dApps). Από ένα σημείο και μετά θα προστεθούν και άλλες γλώσσες προγραμματισμού για την δημιουργία των έξυπνων συμβολαίων. Κάτι που φυσικά θα ευνοήσει ακόμα μεγαλύτερη ανάπτυξη στο δίκτυο.  

Όλα αυτά δείχνουν αισιόδοξα, ως πολύ αισιόδοξα, αλλά υπάρχουν και κίνδυνοι. Η προσπάθεια της αναβάθμισης πέρα από φιλόδοξη, είναι πρωτοφανής όσο και καινοτόμα. Δεν υπάρχει καμία εγγύηση ότι θα λειτουργήσει χωρίς προβλήματα, αν και κάθε επιτυχημένο Testnet απομακρύνει την αβεβαιότητα. 

Παρόλα αυτά, και αν πραγματοποιηθεί επιτυχημένα η μετάβαση, δεν είναι εγγυημένη η επενδυτική επιτυχία. Εκείνη την περίοδο να δημιουργηθεί αναστάτωση στις αγορές που να επιβαρύνει το χρηματιστηριακό κλίμα. Σε βάθος χρόνου όμως, αν δεν συμβεί κάτι πραγματικά απρόοπτο, οι προοπτικές είναι αναμφίβολα ευοίωνες. 

Σεμινάρια και βιβλίο για τα κρυπτονομίσματα

Τα σεμινάρια θα συνεχίσουν ξανά από Σεπτέμβρη. Μπορείτε όμως να προμηθευτείτε το βιβλίο «Το επενδυτικό εγχειρίδιο του Bitcoin» από το https://www.media2day.gr/seminars και στα βιβλιοπωλεία. Οι κάτοικοι του εξωτερικού μπορούν να το παραγγείλουν από το Amazon.

* Το άρθρο δεν αποτελεί προτροπή για αγορά ή πώληση των αναφερόμενων τίτλων. Παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς