Η σπανιότητα ενός περιουσιακού στοιχείου δεν είναι πάντα σταθερή στον χρόνο. Είναι θέμα τεχνολογικών δυνατοτήτων και ζήτησης. Μεταβάλλεται όσο οι τεχνολογικές δυνατότητες εξελίσσονται. Τα κοχύλια χρησίμευαν ως χρήμα όσο ήταν δύσκολο να συγκεντρωθούν σε μαζική κλίμακα. Όταν φτιάχτηκαν πιο μεγάλα πλοία και βρέθηκαν περισσότερα, έχασαν την αξία τους. Μόλις ένα εμπόρευμα χάσει τη σπανιότητά του, γίνεται πολύ πιο αδύναμο και λιγότερο αξιόπιστο. Το χρήμα που είναι εύκολο να φτιαχτεί, δεν είναι χρήμα.
Αντίθετα, ο χρυσός έμεινε ως κορυφαία νομισματική αξία τόσο καιρό, επειδή ήταν δύσκολο να παραχθεί. Ακόμα και όταν αυξάνεται πολύ η τιμή του, η ετήσια παραγωγή του δεν θα αυξηθεί ανάλογα. Το μεγαλύτερο ποσοστό που έχει εξορυχτεί στη σύγχρονη ιστορία, σε σχέση με την υφιστάμενη ποσότητα, ήταν το 1940, με 2,6%. Από το 1942 μέχρι σήμερα, ποτέ δεν έχει ξεπεράσει το 2%.
Ο χρυσός, ένα από τα σπανιότερα μέταλλα στη γη, έχει τον μεγαλύτερο λόγο αποθέματος προς ροή. Σύμφωνα με τη US Geological Survey, έχουν εξορυχθεί λίγο περισσότεροι από 190.000 τόνοι. Τα τελευταία χρόνια, περίπου 3.100 τόνοι χρυσού εξορύσσονται ετησίως. Χρησιμοποιώντας τους παραπάνω αριθμούς, μπορούμε εύκολα να υπολογίσουμε τον λόγο αποθέματος προς ροή του χρυσού: 190.000 τόνοι / 3.100 τόνοι= 61. Σε 61 χρόνια, η ποσότητά του θα έχει διπλασιαστεί.
Για αυτό ο χαλκός δεν πρόκειται να πάρει ποτέ τη θέση του χρυσού. Αν ανέβει πολύ η τιμή του, τότε θα δοθεί το κίνητρο να εξαχθεί μεγαλύτερη ποσότητα, κάτι σχετικά εύκολο και άμεσο να επιτευχθεί, καθώς τα αποθέματα είναι τεράστια. Έτσι η αυξημένη προσφορά θα οδηγήσει αναπόφευκτα τις τιμές προς τα κάτω. Κάθε χρόνο βγαίνει όση περίπου ποσότητα απαιτείται για βιομηχανικούς σκοπούς.
Για να υπάρξει κάτι που να χρησιμεύσει ως διαφύλαξη αξίας, θα πρέπει να αντιμετωπίσει αυτή την παγίδα. Να μην αυξηθεί η προσφορά, αν οι τιμές ανέβουν αρκετά. Το μόνο εμπόρευμα που το κατάφερε στην ιστορία είναι ο χρυσός, ο οποίος έχει δύο βασικά πλεονεκτήματα: πρώτον, είναι ανθεκτικός στον χρόνο και στις κακουχίες, δεύτερον, δεν μπορεί να φτιαχτεί από μείγμα άλλων φτηνότερων υλικών, ενώ είναι δαπανηρό να εξορυχτεί. Ωστόσο ο χρυσός εξορύσσεται εδώ και χιλιάδες χρόνια, χωρίς να έχει εξαντληθεί.
Σε όλη την ανθρώπινη ιστορία δεν έχουμε μείνει ποτέ ούτε από μια πρώτη ύλη, όσο σπάνια και αν φαινόταν. Όσο προχωράει η τεχνολογία και υπάρχει ζήτηση, πάντα βρίσκεται τρόπος. Για παράδειγμα το πετρέλαιο. Όσο ανέβαινε η ανάγκη γι' αυτό τόσο ανέβαινε και ο ρυθμός παραγωγής. Ποτέ δεν μείναμε από πετρέλαιο ή χρυσό ή οποιοδήποτε άλλο φυσικό πόρο. Μέχρι τώρα, πάντοτε υπήρχαν τεχνολογικές λύσεις στο ζήτημα της σπανιότητας.
Όταν η κατανάλωση αυξανόταν, τότε συνέβαιναν δύο πράγματα:
- Η τιμή ανέβαινε έτσι ώστε να δοθεί κίνητρο να βρουν ή να παράγουν περισσότερα.
- Οι άνθρωποι είτε έφτιαχναν νέα εργαλεία είτε εξέλισσαν τις τεχνικές ανεύρεσης, με την αρωγή της επιστήμης.
Στο παρακάτω διάγραμμα, όπου απεικονίζεται η παραγωγή χρυσού τα τελευταία 500 χρόνια, αποδεικνύεται πως ο ανθρώπινος χρόνος, η προσπάθεια και η εφευρετικότητα είναι τα μόνα πεπερασμένα. Οτιδήποτε άλλο είναι πρακτικά απεριόριστο, θα μπορεί να παραχθεί αν ξοδευτούν αρκετοί πόροι.
Αυτό αναδεικνύει μια εκπληκτική πτυχή, ένα μοναδικό επίτευγμα του bitcoin. Για πρώτη φορά, η ανθρωπότητα έρχεται σε επαφή με ένα αντικείμενο, του οποίου η προσφορά είναι αυστηρά περιορισμένη. Ανεξάρτητα από το πόσοι άνθρωποι χρησιμοποιούν το δίκτυο, πόσο αυξάνεται η αξία του και πόσο προηγμένος ο εξοπλισμός που χρησιμοποιείται ή πρόκειται να χρησιμοποιηθεί στο μέλλον, θα υπάρξουν μόνο 21 εκατομμύρια bitcoin. Δεν εξαρτάται ο αριθμός της παραγωγής νομισμάτων από καμία τεχνολογική καινοτομία, καμία κυβέρνηση και καμία νομοθετική ρύθμιση. Γιατί; Επειδή πρόκειται για μαθηματικούς αλγόριθμους. Καμία ανθρώπινη παρέμβαση δεν μπορεί να αλλάξει τους αθάνατους νόμους των μαθηματικών.
Ενώ όσον αφορά τον χρυσό, αγνοούμε την ποσότητα που υπάρχει ακόμα στον πλανήτη. Κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει. Άραγε δεν αποτελεί αυτό ένα βασικό δεδομένο για να βάλουμε τα χρήματά μας;
Το bitcoin είναι έτσι σχεδιασμένο, ώστε όσο και να ενδυναμώνει το κίνητρο από την άνοδο της τιμής του, δεν μπορούν να παραχθεί παραπάνω ποσότητα από την αυστηρά καθορισμένη. Το μόνο που αυξάνεται, είναι η ασφάλεια του δικτύου από τις κακόβουλες ενέργειες. Όσο μεγαλώνει η ζήτηση τόσο αυξάνεται η αξία του, άρα και η ανταμοιβή των εξορυκτών. Τους συμφέρει να προστατέψουν το δίκτυο.
Όταν υπάρχει μεγάλη αύξηση της ζήτησης για bitcoin, οι ανθρακωρύχοι δεν μπορούν να αυξήσουν την παραγωγή πέρα από το καθορισμένο χρονοδιάγραμμα. Ο μόνος τρόπος για να ανταποκριθεί στην αγορά η αυξανόμενη ζήτηση είναι η τιμή να αυξηθεί αρκετά, έτσι ώστε να δοθεί κίνητρο στους κατόχους να πουλήσουν μερικά από τα νομίσματά τους.
Το bitcoin μπορεί να μην αστράφτει όπως ο χρυσός, αλλά όσο και αν ακούγεται παράδοξο, επειδή πρόκειται για ψηφιακό αντικείμενο, είναι πιο σπάνιο. Είναι προγραμματισμένο να αυξηθεί κατά 15% τα επόμενα 25 χρόνια, σε σχέση με την υφιστάμενη ποσότητα, ενώ ο χρυσός υπολογίζεται να αυξηθεί κατά 52%.
Ο χρυσός έχει ένα ακόμα μειονέκτημα όσον αφορά τη φερεγγυότητα και την σπανιότητά του. Οι ποσότητες που διακινούνται, είτε ψηφιακά είτε με χάρτινα πιστοποιητικά κατοχής, είναι πολλές φορές πολλαπλάσια από την πραγματική φυσική ποσότητα. Υπάρχουν πολλά πιστοποιητικά χρυσού που δεν αντιστοιχούν αναγκαστικά σε πραγματικό χρυσό. Αν δεν το κατέχεις, είναι σαν να μην το έχεις, υποστηρίζουν πολλοί.
Εάν η τιμή ανεβαίνει στα ύψη για οποιονδήποτε λόγο, ορισμένοι τίτλοι με βάση τον χρυσό δεν είναι σίγουρο ότι θα πληρωθούν. Μπορεί να μη διαθέτουν στην πραγματικότητα τον υποκείμενο χρυσό που νομίζετε ότι κατέχουν. Τα πιστοποιητικά είναι έγκυρα όσο υπάρχει εμπιστοσύνη στο τραπεζικό ίδρυμα που τα εκδίδει. Αν δεν τον κατέχουν, ενέχουν κίνδυνο ακύρωσης.
Αν αποφασίσουν αρκετοί να αποκτήσουν σε φυσική μορφή τις ποσότητες χρυσού που διαθέτουν στα χαρτιά, θα δημιουργηθεί τεράστιο ζήτημα κάλυψης της ζήτησης. Είτε κάποιοι θα μείνουν με τον μουτζούρη στο χέρι είτε η τιμή του θα εκτοξευτεί σε επίπεδα που μέχρι σήμερα μοιάζουν αδιανόητα. Ίσως βέβαια και τα δύο ταυτόχρονα.
Τα νέα της αγοράς
* Πάει, χάλασε ο κόσμος. Έχει σχεδόν εκμηδενιστεί κάθε μεταβολή στην τιμή του bitcoin. Ειδικά τις τελευταίες 4 ημέρες, παραμένει πεισματικά κολλημένη στις 9.150 δολάρια.
* Εκμεταλλευόμενοι την ακινησία στην τιμή, ας ρίξουμε μια ματιά στην αμερικανική αγορά, όπου οι πτωχεύσεις συνεχίζουν να αυξάνονται, καθώς υπήρξαν 75 καταχωρίσεις τους τελευταίους 3 μήνες μεταξύ εταιρειών με υποχρεώσεις τουλάχιστον 50 εκατομμυρίων δολαρίων. Η χειρότερη επίδοση από το 2009.
* Ανακάμπτουν δειλά δειλά οι μετακινήσεις με τα αεροπλάνα. Όπως βλέπουμε στο παρακάτω διάγραμμα, μετά την απότομη προσγείωση τον Απρίλιο, υπάρχει μια μικρή αλλά σταθερή βελτίωση (μπλε γραμμή). Ακόμα όμως οι αναχωρήσεις βρίσκονται πολύ μακριά από τα αντίστοιχα περσινά νούμερα (γκρι γραμμή).
Σεμινάρια και βιβλίο
Για το υπόλοιπο του καλοκαιριού θα πραγματοποιηθεί μόνο ένα σεμινάριο ακόμα. Όσοι ενδιαφέρεστε, κλείστε έγκαιρα θέση. Οι παρουσιάσεις διεξάγονται σε γκρουπ 6 ατόμων, ζωντανά, σαν να είμαστε δίπλα. Εγγραφές πραγματοποιούνται στο https://www.media2day.gr/seminars
Τα σεμινάρια απευθύνοντας σε όσους δεν έχουν προηγούμενη εμπειρία στην αγορά των κρυπτονομισμάτων. Εξηγούμε τις ιδιαιτερότητες του bitcoin και σας δείχνουμε πώς μπορείτε να αγοράσετε με τον φτηνότερο και ασφαλέστερο τρόπο. Τελειώνοντας θα έχετε αποκτήσει ένα μικρό ποσό από τα πρώτα σας κρυπτονομίσματα.
Ανεξάρτητα από τα σεμινάρια, μπορείτε να προμηθευτείτε το βιβλίο για το bitcoin, επιλέγοντας μια οποιαδήποτε ημερομηνία και πατώντας εγγραφή. Στην επιλογή «Πακέτο συμμετοχής» διαλέγετε το «Βιβλίο Σημειώσεων».
Το βιβλίο είναι μοιρασμένο σε 3 μέρη. Η πρώτη ενότητα αναφέρεται στο bitcoin. Όλα όσα χρειάζεται να γνωρίζετε για τη φιλοσοφία και τη λειτουργία των κρυπτονομισμάτων. Η δεύτερη εξηγεί πώς δουλεύει το σημερινό νομισματικό σύστημα. Για να κατανοήσεις ένα νέο νομισματικό σύστημα, πρέπει πρώτα να κατανοήσεις το παλιό. Η τρίτη ενότητα αποτελεί ένα πρακτικό επενδυτικό εγχειρίδιο για αρχάριους. Περνάμε από το στάδιο του «γιατί» να ασχοληθείτε, στο «πώς» να εμπλακείτε με τον πιο ασφαλή και αποτελεσματικό τρόπο.
* Το άρθρο δεν αποτελεί προτροπή για αγορά ή πώληση των αναφερόμενων τίτλων. Παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς.