Πληρωμές: Η τεχνολογία κάνει πραγματικότητα το… «έχω πρόσωπο»

Το «καμάκι» περνάει σε άλλο επίπεδο. Σου αρέσει η κοπέλα που κάθεται στο διπλανό τραπέζι και διστάζεις να της μιλήσεις επειδή είσαι ντροπαλός ή θέλεις να μάθεις περισσότερα πριν κάνεις το πρώτο βήμα; Εύκολο. Τραβάς διακριτικά μια φωτογραφία από το κινητό σου, την προωθείς στην εφαρμογή FindFace, η οποία είναι μια μηχανή αναζήτησης για πρόσωπα και σου φανερώνει το προφίλ της στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Από εκεί μαθαίνεις το όνομα της, που μένει, σπούδασε, δουλεύει, αν είναι ελεύθερη, πως λένε τη γάτα της.

Οι εφαρμογές αναγνώρισης προσώπου (facial recognition) ήταν γνωστές πριν ακόμα εφευρεθούν από τα μυθιστορήματα επιστημονικής φαντασίας ή ταινίες όπως ο Terminator με τον Arnold Schwarzenegger. Ωστόσο μόνο τα τελευταία 5 χρόνια έγιναν ιδιαίτερα αποτελεσματικές. Η τεχνολογία έχει προχωρήσει τόσο πολύ, που δεν ταυτοποιεί μόνο ανθρώπινα πρόσωπα αλλά και ψάρια!

Πριν από λίγα καιρό ο σχεδιασμός μιας τέτοιας τεχνολογίας θα ήταν top secret για το αμερικανικό πεντάγωνο και αντικείμενο διαμάχης από επίλεκτες δυνάμεις μυστικών πρακτόρων. Όχι πια. Διατίθεται προς πώληση στην ελεύθερη αγορά. Από ότι ανάφερε στο CNN ο Hoan Ton-That, ιδρυτής της clearview.ai, συνεργάζονται με 600 υπηρεσίες επιβολής του νόμου σε διάφορες χώρες. Στην μηχανή αναζήτηση της Google δίνεις ένα όνομα και σου βγάζει την φωτογραφία. Σε άλλες, όπως η ρώσικη Yandex, βάζεις το πρόσωπο και σου βγάζει το όνομα. Η Clearview απογείωσε αυτή τη δυνατότητα. Αναγνωρίζει μέχρι και φωτογραφίες που υπάρχουν και στις οποίες είσαι 20 χρόνια νεότερος, όπως διαπίστωσε έκπληκτος ο δημοσιογράφος κατά τη διάρκεια της συνέντευξης.

Από πού βρίσκει τα δεδομένα; Πρώτα από όλα, από το Internet. 100 εκατομμύρια φωτογραφίες ανεβαίνουν καθημερινά μόνο στο Facebook. Μεταξύ αυτών και δικές σου. Όχι αναγκαστικά από εσένα, αλλά από κάποιον φίλο σου, χωρίς καν να το γνωρίζεις. Όταν ξεκλειδώνεις το κινητό σου με την εφαρμογή αναγνώρισης προσώπου σε πόσες διαφορετικές στιγμές το έχεις κάνει; Κουστουμαρισμένος, αγουροξυπνημένος, αξύριστος, φρεσκοξυρισμένος, ξενυχτισμένος, αγχωμένος, χαρούμενος, νευριασμένος, μεθυσμένος. Πόσο σίγουρος είσαι πως δεν μεταφέρονται όλες αυτές οι πληροφορίες;

Η πρωτοπορία της Κίνας

Η χώρα που αγκάλιασε αμέσως αυτή την τεχνολογία, δεν αποτελεί έκπληξη πως είναι η Κίνα, η οποία έχει διανύσει τεράστια βήματα προόδου σε FinTech τεχνολογίες και καινοτόμες εφαρμογές. Η Δύση μπορεί να διαθέτει δημοκρατικό πολιτικό σύστημα, αλλά ταυτόχρονα οι επιχειρήσεις περιορίζονται από ογκώδη νομοθεσία που αφορά κανονιστικό πλαίσιο. Η Κίνα μπορεί να μην ενδιαφέρεται ιδιαίτερα για πολιτικές ελευθερίες, αλλά έχει ελαφρύ κανονιστικό πλαίσιο όσο αφορά την επιχειρηματική δραστηριότητα. Κι η ελευθερία οδηγεί στη ευτυχή συγκυρία.

Το WeChat είναι μια κινέζικη Facebook, αλλά… ντοπαρισμένη. Διαθέτει πάνω από ένα δισεκατομμύριο χρήστες, που δεν χρησιμοποιούν την πλατφόρμα μόνο για επικοινωνία. Από εκεί κλείνεις ραντεβού με γιατρό, εμπορικές συμφωνίες, καλείς taxi, εξοφλείς λογαριασμούς. Πληρώνεις ακόμα και την εφορία.

Στα εστιατόρια κλείνεις τραπέζι πάλι με το WeChat. Οι φίλοι σου έχουν προσκληθεί από εκεί για να μαζευτούν στην συμφωνημένη ώρα. Κανείς δεν έρχεται να σου πάρει παραγγελία. Παραγγέλνεις on-line γιατί έχει ήδη κατέβει αυτόματα το μενού στο κινητό σου. Το μόνο που κάνει ο σερβιτόρος είναι να σου φέρνει τα πιάτα. Ούτε καν κάνει τον κόπο να φέρει τον λογαριασμό. Λίγο μετά την παραγγελία, σου έχουν αφαιρεθεί τα χρήματα αυτόματα από τον τραπεζικό λογαριασμό σου.

Υπάρχουν μαγαζιά, όπως mini market, που πριν μπεις δείχνεις στην κάμερα που βρίσκεται από έξω το πρόσωπο σου. Σε συνδέει με το WeChat, σε αναγνωρίζει και σου ανοίγει την πόρτα. Όταν επιλέξεις τα προϊόντα που θες να αγοράσεις, μπαίνεις μέσα σε ένα θάλαμο σαν δοκιμαστήριο. Αντί για καθρέπτη έχει μια οθόνη που αναγνωρίζει το QR Code. Σου αναγράφει την τιμή, το σκανάρεις με το κινητό σου και αυτό ήταν. Πληρώθηκε.
Το τρελό ποιο είναι; Ότι δεν να υπάρχει ούτε ένας υπάλληλος μέσα. Αν σου έρθει η διάθεση να κάνεις ζημιά ή να κλέψεις, έρχεται ο λογαριασμός αυτόματα. Ούτε η Amazon δεν τα έχει καταφέρει τόσο καλά.

Ακόμα και στην λαϊκή δεν χρησιμοποιούν μετρητά. Πληρώνουν με το κινητό. Οι πορτοφολάδες έμειναν άνεργοι. Κανείς δεν χρησιμοποιεί μετρητά. Ούτε καν πιστωτική κάρτα. Με τον ίδιο τρόπο που ανταλλάσσονται τα κρυπτονομίσματα μέσω ηλεκτρονικού πορτοφολιού, εφαρμόζεται για το κρατικό νόμισμα.

Η αλλαγή δεν αφορά μόνο την εξάλειψη των μετρητών, αλλά σηματοδοτεί την αλλαγή στην καταναλωτική συμπεριφορά. Κι όχι μόνο αυτό. Αφήνει χώρο σε έξυπνες καινοτόμες επιχειρηματικές ιδέες να αναπτυχθούν. Η αγορά αυτοκινήτων έχει αλλάξει. Υπάρχουν γιγάντια αυτόματα μηχανήματα, μόνο που αντί για αναψυκτικά, έχουν αυτοκίνητα. Δίνεις yuan αξίας 50€ και παίρνεις το αυτοκίνητο για test drive 3 ημερών.

Κινέζικη είναι και η εφαρμογή στο κινητό, που φωτογραφίζεις με την κάμερα αυτό που θες να πουλήσεις, π.χ. ένα ποδήλατο ή ένα βιβλίο. Το πρόγραμμα αναγνωρίζει το αντικείμενο και το αξιολογεί. Σου βγάζει πόσο περίπου μπορεί να πωληθεί και σε πόσες ημέρες! Αμέσως μετά, με το πάτημα ενός κουμπιού το καταχωρεί στο Internet. Έτοιμο προς πώληση. Διαθέτεις τα προϊόντα σου σε ένα τεράστιο κοινό, με σχεδόν μηδενική προσπάθεια.

Στο όνομα του εκσυγχρονισμού δουλειές μεταμορφώνονται ή ακόμα και χάνονται. Βρίσκονται στο αμόνι πάνω στο οποίο σφυρηλατούνται οι μελλοντικές αλλαγές. Είμαστε μπροστά σε μεγάλες μεταβολές που ίσως δεν μπορούμε καν να φανταστούμε. Όλες όμως θα έχουν ένα κοινό σημείο. Ο ψηφιακός μετασχηματισμός πρόκειται να μεταμορφώσει τη μορφή κάθε κλάδου. Ο ψηφιακός κόσμος συνεχώς θα αυξάνεται.

Η όρεξη είχε ανοίξει από πριν. Η πανδημία την μετέτρεψε σε πείνα.

Τα νομικά και ηθικά ζητήματα

Το μεγαλύτερο μέρος του λογισμικού αναγνώρισης προσώπου χρησιμοποιείται σήμερα από τις μονάδες επιβολής του νόμου. Προφανώς επιδιώκουν τη μέγιστη αποτελεσματικότητα, ωστόσο η χρήση τους εγείρει νομικά, φιλοσοφικά και ηθικά ζητήματα, γύρω από την ελευθερία και την ιδιωτικότητα.

Πρώτα από όλα, αποκτούν δεδομένα χωρίς τη γνώση ή τη συγκατάθεση των ατόμων που παρακολουθούνται. Επιπλέον, τα στοιχεία που συλλέγονται μπορούν να διατηρηθούν σε ενεργή κατάσταση για αόριστο χρόνο. Ακόμα και τα δεδομένα DNA απορρίπτονται μετά από ένα καθορισμένο χρονικό διάστημα εάν δεν οδηγούν σε καταδίκη του κατηγορούμενου. Η ιδέα της διενέργειας βιομετρικών ελέγχων ταυτότητας σε εκατομμύρια ανθρώπους για τον εντοπισμό ελάχιστων υπόπτων ακούγεται ανησυχητικό. Τα όρια και οι κανόνες γύρω από την τεχνολογία δεν είναι σαφώς καθορισμένα, με αποτέλεσμα να μην υφίστανται λογοδοσία.

Αν δεχτούμε την στενή παρακολούθηση μας για χάρη της ασφάλειας, το επόμενο στάδιο ποιο θα είναι; Να δώσουμε το ελεύθερο στις αρχές να παρανομούν και να κατασκευάζουν ψεύτικα αποδεικτικά στοιχεία, αν δεν μπορούν να βρουν αληθινά; Αυτό σίγουρα θα αυξήσει το ποσοστό της καταδίκης των κακοποιών. Λιγότεροι εγκληματίες ελεύθεροι, μεγαλύτερη ασφάλεια για τους υπόλοιπους. Αυτός είναι ένας κόσμος στον οποίο επιδιώκουμε να ζήσουμε;

Μπορεί να φαίνεται περίεργο, αλλά η αναγνώριση προσώπου δουλεύει καλύτερα με λευκούς! Από ότι λένε οι ειδικοί, έχει να κάνει με την φωτεινότητα. Αυτό δημιουργεί άλλα προβλήματα. Οι εταιρίες λογισμικού δεν θέλουν με τίποτα να χρεωθούν λάθη διωκτικών αρχών που θα συλλάβουν λάθος αφροαμερικάνο. Ο σκεπτικισμός των πολιτών και η αμφιλεγόμενη χρήση της για μαζική παρακολούθηση, οδήγησαν την IBM να αποκηρύσσει την τεχνολογία αναγνώρισης προσώπου.

Δεν είναι η μόνη από τους big tech που κράτησε αυτή τη στάση. Τον Μάρτιο η Microsoft δήλωσε ότι δεν θα αποκτά πλέον μειοψηφικά μερίδια σε εταιρείες που πωλούν συστήματα αναγνώρισης προσώπου πριν υπάρξει νομοθετική ρύθμιση της τεχνολογίας που να εξασφαλίζει πως δεν θα υπάρξει κατάχρηση εξουσίας. Πρόσφατα ακολούθησε και η Amazon. Η Google είχε κάνει πίσω από το 2011, καθώς από τότε είχε εκφράσει επιφυλάξεις. Αυτό δεν σημαίνει όμως πως δεν θα αλλάξουν την γνώμη τους αύριο. Ίσως δεν έχει καν σημασία τι θα κάνουν, καθώς μικρότερες εταιρίες κατευθύνονται προς τα εκεί με επιτυχία.

Αυτό είναι το μέλλον, συναρπαστικό. Είμαστε έτοιμοι να περάσουμε το σταυροδρόμι που δεν έχει επιστροφή. Αν δεν το έχουμε διανύσει ήδη. Το ελπιδοφόρο νέο δεν σημαίνει αναγκαστικά πως θα αποδειχθεί και καλύτερο.

Όπως και να έχει, κανείς δεν μπορεί να αναστρέψει την τεχνολογική εξέλιξη. Το πολύ πολύ να την καθυστερήσει. Ωθείται από τις πανίσχυρες ανθρώπινες φιλοδοξίες για ανύψωση του βιοτικού επιπέδου και απόκτηση του ελέγχου.

Σεμινάρια και βιβλίο

Για το υπόλοιπο του καλοκαιριού θα πραγματοποιηθούν μόνο 3 σεμινάρια ακόμα. Όσοι ενδιαφέρεστε κλείστε έγκαιρα θέση. Οι παρουσιάσεις διεξάγονται σε γκρουπ 6 ατόμων, ζωντανά, σαν να είμαστε δίπλα. Εγγραφές πραγματοποιούνται στο https://www.media2day.gr/seminars

Τα σεμινάρια απευθύνοντας σε όσους δεν έχουν προηγούμενη εμπειρία στην αγορά των κρυπτονομισμάτων. Εξηγούμε τις ιδιαιτερότητες του bitcoin και σας δείχνουμε πώς μπορείτε να αγοράσετε με τον φτηνότερο και ασφαλέστερο τρόπο. Τελειώνοντας θα έχετε αποκτήσει ένα μικρό ποσό από τα πρώτα σας κρυπτονομίσματα.
Ανεξάρτητα από τα σεμινάρια, μπορείτε να προμηθευτείτε το βιβλίο για το bitcoin, επιλέγοντας μια οποιαδήποτε ημερομηνία και πατώντας εγγραφή. Στην επιλογή «Πακέτο συμμετοχής» διαλέγετε το «Βιβλίο Σημειώσεων».

Το βιβλίο είναι μοιρασμένο σε 3 μέρη. Η πρώτη ενότητα αναφέρεται στο bitcoin. Όλα όσα χρειάζεται να γνωρίζετε για την φιλοσοφία και την λειτουργία των κρυπτονομισμάτων. Η δεύτερη εξηγεί πως δουλεύει το σημερινό νομισματικό σύστημα. Για να κατανοήσεις ένα νέο νομισματικό σύστημα, πρέπει πρώτα να κατανοήσεις το παλιό. Η τρίτη ενότητα αποτελεί ένα πρακτικό επενδυτικό εγχειρίδιο για αρχάριους. Περνάμε από το στάδιο του «γιατί» να ασχοληθείτε, στο «πως» να εμπλακείτε με τον πιο ασφαλή και αποτελεσματικό τρόπο.

* Το άρθρο δεν αποτελεί προτροπή για αγορά ή πώληση των αναφερόμενων τίτλων. Παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς.