Όσα χρειάζεται να ξέρετε για το νέο κρυπτονόμισμα του Facebook

Αλήθεια, αν είχατε την επιλογή για το ποιος θα διαχειρίζεται τα οικονομικά σας, θα προτιμούσατε την παραδοσιακή τράπεζά σας ή θα συνεργαζόσασταν με μια μεγάλη, υψηλής τεχνολογίας εταιρεία; Δεν ακούγεται δελεαστικό, με μια φωνητική εντολή να λες «πλήρωσέ μου τους λογαριασμούς», και αυτόματα να πληρώνονται; Ή «αγόρασέ μου τις μετοχές του κλάδου των τροφίμων που έβγαλαν τα καλύτερα αποτελέσματα τριμήνου»; Υπηρεσίες που ενδεχομένως να προσφέρει η παραδοσιακή τράπεζα, αλλά πολλά χρόνια αργότερα.  

Δεν είναι ο μόνος κλάδος όπου διεισδύουν ανατρεπτικά οι μεγάλες τεχνολογικές επιχειρήσεις. Παρόμοια θέματα αντιμετωπίζουν οι φαρμακοβιομηχανίες. Η επόμενη ημέρα στον χώρο της υγείας θα μας βρει με ατομικά φάρμακα. Ο ασθενής, ανάλογα με το DNA του, θα λαμβάνει το δικό του προσωπικό φάρμακο, προσαρμοσμένο στις ιδιαιτερότητες του οργανισμού και του ιστορικού του. Για να πραγματοποιηθεί όμως κάτι τέτοιο, χρειάζεται τεράστια υπολογιστική ισχύς. Ποιος διαθέτει την υποδομή για να εκμεταλλευτεί τις ιδιότητες της τεχνητής νοημοσύνης, του Internet of Things και των big data; Οι τεχνολογικοί κολοσσοί σαν την Google, τη Facebook, τη Microsoft.

Τώρα που ρίξαμε μια ματιά στο μέλλον, ας αναλύσουμε τις επιπτώσεις που έχει η εντυπωσιακή είσοδος του Facebook στον χρηματοοικονομικό κλάδο, με τη δημιουργία του δικού του νομίσματος. Του Libra, που θα κυκλοφορήσει το 2020.

Σκεφτείτε το Libra σαν τις μάρκες του καζίνο. Θέλει ο Νίκος από την Ελλάδα να στείλει 1.000€ στον Vasili στη Ρωσία. Μέχρι τώρα η επιλογή θα ήταν να σταλούν τα χρήματα με τραπεζικό έμβασμα. Να τον χρεώσουν περίπου 7% (κατά μέσο όρο οι προμήθειες σε μεταφορά χρημάτων σε άλλη χώρα) και να φτάσουν στον προορισμό τους σε περίπου 3 ημέρες. Επιπλέον, θα χρεώνονταν οι συναλλασσόμενοι τη μετατροπή του συναλλάγματος, από ευρώ σε ρούβλια.

Η εναλλακτική του Facebook θα έχει ως εξής: Θα ανοίγεις στο WhatsApp ή στο Messenger ένα ηλεκτρονικό πορτοφόλι με το όνομα Calibra. Θα μετατρέπεις τα 1.000 ευρώ σε Libra, ουσιαστικά δωρεάν. Κατόπιν, με την ίδια ευκολία που στέλνεις ένα γραπτό μήνυμα, θα στέλνεις τα χρήματα στον παραλήπτη. Στο παράδειγμά μας ο Vasili θα παραλάβει το ποσό σχεδόν ακαριαία, στο δικό του πορτοφόλι. Από εκεί και πέρα μπορεί να επιλέξει είτε να τα μετατρέψει σε ρούβλια, είτε να τα κρατήσει στο Calibra του και να αγοράσει με τα Libra προϊόντα και υπηρεσίες που πουλιούνται στα on-line καταστήματα που διαφημίζονται στο Facebook.

Και όλα αυτά από ένα οποιοδήποτε φτηνό smartphone. Οποιαδήποτε ημέρα και ώρα επιθυμούμε, καθώς θα λειτουργεί 365 ημέρες τον χρόνο, 7 ημέρες την εβδομάδα, 24 ώρες την ημέρα. Χρόνος; Δευτερόλεπτα. Κόστος; Μηδενικό. Καλημέρα, καινούργιο παγκόσμιο νόμισμα.

Σε τι τιμή θα πουλιέται το Libra; Η αξία του θα διαμορφώνεται από ένα καλάθι τραπεζικών καταθέσεων και βραχυπρόθεσμων κρατικών τίτλων, καθώς και ισοτιμιών νομισμάτων, συμπεριλαμβανομένων του αμερικανικού δολαρίου, της βρετανικής λίρας, του ευρώ, του ελβετικού φράγκου και του ιαπωνικού γεν.

Το Calibra όμως δεν θα είναι ένα απλό ηλεκτρονικό πορτοφόλι. Εκτός από μεταφορά χρημάτων, θα χορηγεί δάνεια, θα δίνει πιστώσεις και πολλά άλλα. Ό,τι μια συμβατική τράπεζα, αλλά πιο εύκολα, πιο γρήγορα, πιο φτηνά.  

Ωραία ακούγονται όλα αυτά. Αλλά είναι εφικτά; Το εγχείρημα είναι πολύ δύσκολο, γι' αυτό υπολογίζεται να ξεκινήσει σε ένα χρόνο. Οι δυσκολίες πολλές, με πρώτες από όλες τις νομικές επιπλοκές. Θα πρέπει να ακολουθήσει τις ρυθμίσεις σε 194 χώρες, σε 2 δισ. ανθρώπους. Καθόλου εύκολη υπόθεση.

Ας μην πάμε μακριά. Στην Ελλάδα έχουμε capital controls. Θα μπορεί να στείλει κάποιος Libra αξίας 100.000€ εκτός Ελλάδας; Πώς; Πρόκειται για παράνομη δραστηριότητα. Νομίζετε μόνο η μικρή Ελλάδα έχει περιορισμούς; Capital controls έχει και η Κίνα. Τι θα πούνε οι Κινέζοι; Δεν βαριέσαι, ας αφήσω ελεύθερη την εξαγωγή συναλλάγματος;

Αυτά τα προβλήματα δεν είναι καινούργια. Τα έχει αντιμετωπίσει και η PayPal και αποδείχτηκαν ανυπέρβλητα. Για αυτό έχει περιοριστεί η δραστηριότητά της σε λίγες δεκάδες χώρες.

Θα πληγεί το Bitcoin ή τα άλλα κρυπτονομίσματα; Το Bitcoin όχι. Ίσα ίσα που θα ευνοηθεί καθώς αναβαθμίζεται η ιδέα των ψηφιακών κρυπτονομισμάτων. Θα βοηθήσει στην ενδυνάμωση της εμπιστοσύνης και στην αναγνωρισιμότητά του. Εξάλλου το Libra δεν είναι ανταγωνιστικό του Bitcoin. Πρόκειται για ένα «κρυπτονόμισμα» της κατηγορίας των stable coins. Ωστόσο, κάποια άλλα κρυπτονομίσματα θα νιώσουν πολύ έντονο τον ανταγωνισμό.

Αυτές που πρέπει να τρέμουν, όχι απλώς να φοβούνται, είναι οι παραδοσιακές τράπεζες. Όταν οι τεχνολογικοί γίγαντες θα μπουν στον χώρο τους, θα είναι σαν να τους πλάκωσε οδοστρωτήρας. Έχουν τόσους χρήστες, τόση γνώση και εμπειρία σε τεχνολογικά θέματα, χωρίς σοβαρούς γεωγραφικούς περιορισμούς, που δύσκολα θα μπορέσει να τους ανταγωνιστεί το παραδοσιακό τραπεζικό ίδρυμα. Η νέα πραγματικότητα που διαμορφώνεται, θα πιέσει τις τράπεζες να εκσυγχρονιστούν γρήγορα, αμείλικτα. Θα μπορέσουν αυτές να ανταποκριθούν ικανοποιητικά στις νέες προκλήσεις; Δύσκολο.

Ενδεικτικό της ευελιξίας είναι πως το Facebook έχει πρόσβαση σε μια «αγορά-στόχο» εκατοντάδων εκατομμυρίων ανθρώπων που είναι σήμερα εκτός τραπεζικού συστήματος. Σε αφρικανικές χώρες ή ασιατικές όπως η Ινδία, πολλοί θα νιώσουν για πρώτη φορά την εμπειρία μιας τραπεζικής συναλλαγής. Υπολογίζεται πως 1,7 δισ. άνθρωποι δεν έχουν καν τραπεζικό λογαριασμό. Από αυτούς όμως το 1 δισ. έχει κινητό και οι 500.000 έχουν πρόσβαση στο Internet.

Το Facebook δεν θα έχει μόνο τα συνηθισμένα τραπεζικά προσωπικά δεδομένα. Γνωρίζει με ποιους κάνουμε παρέα, τι μάρκα ουίσκι πίνουμε, το γούστο μας στη μουσική, πώς λένε τη γάτα μας, με ποιον είχαμε ερωτική σχέση πριν 3,5 χρόνια. Πλέον θα ξέρει και τα οικονομικά μας. Ο Μεγάλος Αδελφός μάς κλείνει το μάτι, δεν είναι κάτι που πρέπει να παίρνουμε αψήφιστα.  

Ένα σοβαρό πρόβλημα που θα αντιμετωπίσει το Libra είναι οι κυβερνήσεις. Δύσκολα θα ανεχθούν νομίσματα που απειλούν να σπάσουν το μονοπώλιό τους στην εκτύπωση χρήματος και τη δυνατότητά τους να χαράσσουν την οικονομική πολιτική που επιθυμούν. Πώς θα το αντιμετωπίσουν;

Το Bitcoin, και να θέλουν, δεν μπορούν να το σταματήσουν. Η αποκεντρωμένη φύση του καθιστά το εγχείρημα αδύνατο, όσο και να θέλουν. Με το Facebook όμως είναι αλλιώς. Έχουν την τεχνική δυνατότητα να το περιορίσουν ή ακόμα και να το απαγορεύσουν. Τα διλήμματα και για το Facebook και για τις αρχές είναι τεράστια και ο χώρος αχαρτογράφητος.

Κανείς δεν γνωρίζει πώς θα έχει διαμορφωθεί σε λίγα χρόνια το τοπίο στον κλάδο των τραπεζών, των αγορών, των crypto. Το μόνο σίγουρο είναι πως το μέλλον προβλέπεται συναρπαστικό. 

Η αγορά σήμερα

Με παροιμιώδη ψυχραιμία αντιμετώπισε η αγορά των crypto τις εξελίξεις γύρω από το Libra. Όπως βλέπουμε στο 4ωρο διάγραμμα του Bitcoin, διασπάστηκε η πάνω οριζόντια λευκή γραμμή. Κατόπιν επιβεβαίωσε την κρισιμότητα του επιπέδου τιμών που έχουμε σχεδιάσει ότι αναπήδησε στην υποχώρηση λίγο αργότερα. Όσο βρίσκεται πάνω από τις 8.950 δολάρια, η αισιοδοξία παραμένει αναλλοίωτη.

Αυτή την ώρα, το Bitcoin υποχωρεί 0,63% και διαπραγματεύεται στις 9.139 δολάρια. Παρόμοιες τιμές, κοντά στις χθεσινές, βλέπουμε και στα υπόλοιπα μεγάλα crypto.