Γαλλικό φιλί... ζωής στη Merkel

Η Angela Merkel έχει ήδη σχεδιάσει έναν λογικό συμβιβασμό για το νέο modus vivendi με τη Γαλλία. Έχει όμως και μία εξαιρετική ευκαιρία: να στραφεί προς την ανάπτυξη σε προεκλογική περίοδο για τη Γερμανία.

Δημοσιεύθηκε: 8 Μαΐου 2012 - 14:00

Quentιn Peel

Η νίκη του Francois Hollande στις προεδρικές εκλογές της Γαλλίας αντιμετωπίστηκε στο Βερολίνο με γκολική… αδιαφορία, τουλάχιστον στους κυβερνητικούς κύκλους. Η φράση που ακούστηκε περισσότερο αναφορικά με την επικράτηση των σοσιαλιστών ήταν: «Εντάξει, λοιπόν». Δεν υπήρξαν βεβαίως πανηγυρικές τυμπανοκρουσίες, αλλά ούτε και οργισμένες κατάρες. Επικράτησε μία μάλλον ρεαλιστική αντίδραση για τη νέα πραγματικότητα με την οποία το Βερολίνο θα πρέπει να συνυπάρξει.

Βεβαίως, δεν ήταν αυτό που ήθελε η καγκελάριος Angela Merkel. Τουναντίον, είχε δημοσίως και μάλλον απερίσκεπτα στηρίξει το Nicolas Sarkozy. Είχε μάλιστα συμφωνήσει να συμμετάσχει στην προεκλογική του εκστρατεία, μέχρις ότου η ίδια υπαναχώρησε σε αυτήν τη δέσμευση.

Τις τελευταίες εβδομάδες, πάντως, ήταν εμφανές ότι η An. Merkel είχε συμφιλιωθεί με την ιδέα της νίκης Hollande. Η μηχανή της γερμανικής κυβέρνησης ξαφνικά σταμάτησε να αναφέρεται στις γαλλικές εκλογές. «Είναι πολύ ευαίσθητο θέμα, που δεν μπορεί να σχολιαστεί», ήταν η γραμμή των Γερμανών αξιωματούχων. Πίσω από τα φώτα της δημοσιότητας, όμως, είχαν ήδη αποσταλεί διπλωμάτες ώστε να βολιδοσκοπήσουν την κατάσταση και να βρεθεί ένα νέο modus vivendi.

Αιτία δεν είναι μόνο η ρεαλιστική προσέγγιση της Angela Merkel, αλλά και η ιδιόρρυθμη φύση της γαλλογερμανικής συνεργασίας, που επιβάλλει ευελιξία. Ο άξονας δύο πλευρών συχνά λειτουργεί καλύτερα όταν οι δύο ηγέτες έχουν διαφορετικές πολιτικές πεποιθήσεις. Κλασικά παραδείγματα υπήρξαν η συνεργασία του Helmut Schmidt με τον Valery Giscard d’Estaing και του Helmut Kohl με τον Francois Mitterrand.

Από την άλλη, βέβαια, ο Kohl και ο Jacques Chirac, εκπρόσωποι και οι δύο της συντηρητικής παράταξης, δεν κατάφεραν ποτέ να τα βρουν. Ως προς τη Merkel και τον Sarkozy , τον γνωστό άξονα Merkozy, η συνεργασία τους ήταν εξαρχής άβολη - ένας γάμος από προξενιό, από την ανάγκη να αντιμετωπιστεί η κρίση στην ευρωζώνη.

Η Merkel έχει ήδη σχεδιάσει το περίγραμμα ενός λογικού συμβιβασμού με τον νέο πρόεδρο της Γαλλίας. Ο Hollande θα πρέπει πρώτα να αποδεχθεί ότι το δημοσιονομικό συμβόλαιο στο οποίο συμφώνησαν 25 από τα 27 μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης -που θέτει κανόνες δημοσιονομικής πειθαρχίας οι οποίοι θα πρέπει να ενσωματωθούν από την εθνική νομοθεσία κάθε χώρας- δεν τελεί υπό επαναδιαπραγμάτευση. Το Βερολίνο υποστηρίζει ότι, όπως συμβαίνει με όλες τις διεθνείς συνθήκες, έτσι και αυτό το συμβόλαιο δεν μπορεί να επαναδιατυπώνεται κάθε φορά που εκλέγεται νέα κυβέρνηση.

Σε αντάλλαγμα, η Merkel θα γίνει πιο ευέλικτη στην πρόταση για συμπληρωματική αναπτυξιακή συνθήκη, η οποία ενδεχομένως να προστεθεί στο κείμενο του δημοσιονομικού συμβολαίου. Ζητά βεβαίως η ανάπτυξη να χρηματοδοτηθεί από κεφάλαια που έχουν ήδη δεσμευθεί γι' αυτόν τον σκοπό και όχι με νέο δανεισμό.

Τουλάχιστον δύο από τις προτάσεις που έχει διατυπώσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τους τελευταίους μήνες -όπως η αύξηση των κεφαλαίων της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων κατά 10 δισ. ευρώ και η έκδοση «αναπτυξιακών ομολόγων» με κοινή εγγύηση για τη χρηματοδότηση έργων υποδομών- βρίσκουν θετική ανταπόκριση από το Βερολίνο. Μπορεί να υπάρχουν οι γερμανικές προϋποθέσεις, όπως ότι όλοι θα συνεισφέρουν αναλογικά, συμπεριλαμβανομένων και των υπερχρεωμένων χωρών, και ότι δεν θα σπαταληθούν κεφάλαια σε πολυδάπανα και μεγαλεπήβολα έργα.

Γερμανοί αξιωματούχοι επιμένουν πως πρόκειται απλώς για «τη δεύτερη φάση» του προγράμματος διαχείρισης της κρίσης, στο οποίο η «πρώτη φάση» ήταν η δημοσιονομική προσαρμογή. Επισημαίνουν, παράλληλα, ότι η ανάπτυξη θα πρέπει να είναι «βιώσιμη». Λένε ότι η γερμανική ατζέντα ανέκαθεν ανέφερε τη λιτότητα σε συνδυασμό με την ανάπτυξη.

Η Merkel περιμένει από τον Francois Hollande να φανεί εξίσου πραγματιστής, αν και αναγνωρίζει ότι δεν μπορεί να ξεγράψει έτσι απλώς όλες τις προεκλογικές του δεσμεύσεις ως προς τις δαπάνες για ανάπτυξη, τουλάχιστον όχι πριν από τις βουλευτικές εκλογές της Γαλλίας τον επόμενο μήνα. Γνωρίζει, όμως, ότι ο κ. Hollande έχει επίσης να αντιμετωπίσει τη σκληρή μεταχείριση των αγορών που θα του απαγορεύσουν να προχωρήσει βιαστικά σε πολιτική τόνωσης της ανάπτυξης που να χρηματοδοτείται από μεγαλύτερο χρέος.

Σίγουρα η Γερμανία δεν θα αλλάξει σε μία ημέρα. Δεν θα απαρνηθεί το δόγμα της λιτότητας για ένα νέο κεϊνσιανό ευαγγέλιο ανάπτυξης. Η Merkel θα πρέπει να ικετεύσει την Bundestag να δεχθεί το ενιαίο ευρώ με αυξημένες γερμανικές εγγυήσεις για την υπόλοιπη ευρωζώνη.

Ωστόσο, η έλευση του Hollande μπορεί να αποδειχθεί ευλογία για την καγκελάριο. Μπορεί να της δώσει τη δυνατότητα να χαλαρώσει λίγο το δόγμα της λιτότητας και να στραφεί πιο γενναιόδωρα στην ανάπτυξη, τη στιγμή ακριβώς που το χρειάζεται για λόγους που σχετίζονται με το εγχώριο προεκλογικό σκηνικό.

Ουσιαστικά, θα κλέψει τις πολιτικές προτάσεις των αντιπάλων της στη γερμανική κεντροαριστερά -τους Σοσιαλδημοκράτες και τους Πράσινους- εν όψει των εκλογών του 2013. Θα μπορούσε κάλλιστα να πει «merci» στον Francois Hollande για την εξαιρετική ευκαιρία που της δίνει.

© The Financial Times Limited 2012. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation