Biggs: Έτοιμοι για τα bear market rallies

Οι επενδυτές θα πρέπει να προετοιμαστούν σιγά-σιγά προκειμένου να βιώσουν ένα από τα ισχυρότερα bear market rally όλων των εποχών, σύμφωνα τουλάχιστον με τον κ. Barton Biggs, κορυφαίο διαχειριστή hedge fund.

Δημοσιεύθηκε: 25 Νοεμβρίου 2008 - 11:32

Barton Biggs*

Biggs: Έτοιμοι για τα bear market rallies

Πριν διολισθήσουμε σε απόλυτη απελπισία, ας πάρουμε μία βαθιά ανάσα και ας φανταστούμε τι θα μπορούσε να οδηγήσει σε ανοδική πορεία τις μετοχές παγκοσμίως.

Θυμηθείτε ότι είμαι διαχειριστής hedge fund, αποδείχτηκα λανθασμένος σε ό,τι αφορά την πρόβλεψή μου για την ένταση και τη διάρκεια του πανικού που επικρατεί και ότι αυτή τη στιγμή έχω προσαράξει. Δεν έχω αναλάβει σχεδόν καθόλου ρίσκο.

Πρώτον, ας σημειώσουμε ότι ο πάτος μίας bear market είναι όταν φτάνουμε στο απόλυτο σημείο της πτώσης. Κατά συνέπεια, το κλίμα είναι ο πλέον κρίσιμος παράγοντας. Η συστηματική δουλειά που πραγματοποιούμε προκειμένου να μετρήσουμε το κλίμα (εξετάζοντας περίπου 20 δείκτες στις ΗΠΑ και άλλους τόσους ανά την υφήλιο) αποδεικνύει την ύπαρξη εξαιρετικά οξείας και σε ορισμένες περιπτώσεις απόλυτης επιφυλακτικότητας.

Φυσικά, όλοι οι δείκτες δεν βρίσκονται στα υψηλότερα επίπεδά τους, αλλά το μήνυμα που αποστέλλουν είναι σαφές. Επιπρόσθετα υπάρχουν ξεκάθαρες ενδείξεις ότι επενδυτές, hedge funds, pension funds και αμοιβαία κεφάλαια έχουν συγκεντρώσει τεράστιες ποσότητες μετρητών.

Αυτό που με ανακουφίζει είναι το γεγονός ότι το μεγαλύτερο μέρος των στοιχείων που εξετάζουμε αφορούν στα τελευταία 40 χρόνια όπου βιώναμε μία πραγματικά εντυπωσιακή bull market, η οποία δημιούργησε τεράστιο πλούτο, ενώ διακοπτόταν από περιόδους bear market, οι οποίες δημιουργούσαν αγοραστικές ευκαιρίες.

Κανείς δεν γνωρίζει σε ποιο επίπεδο έπρεπε να φτάσει η απαισιοδοξία ώστε να δημιουργήσει το εντυπωσιακό ράλι ανόδου 40% το 1929, έπειτα από μία εξίσου εντυπωσιακή πτωτική αγορά. Όμως, ποτέ πριν δεν έχω βιώσει ανάλογα επίπεδα απελπισίας και παράδοσης άνευ όρων, όπως η σημερινή. Μάλλον βρισκόμαστε πολύ κοντά στον πάτο.

Δεύτερον, οι αποτιμήσεις είναι φθηνές. Χρησιμοποιώντας τα κλασικά μέτρα όπως κέρδη, λογιστική αξία και ταμειακές ροές, οι μετοχές ανά την υφήλιο είναι πραγματικά πολύ φθηνές, αλλά όχι και τόσο σε απόλυτους αριθμούς ή σε σύγκριση με τα επιτόκια, όπως συνέβη στη δεκαετία του '30 ή όταν η αγορά έπιασε πάτο το 1974.

Πάντως, η μερισματική απόδοση 4% του S&P 500 ξεπερνά την αντίστοιχη 10ετών και 30ετών αμερικανικών ομολόγων, για πρώτη φορά έπειτα από 50 χρόνια. Εάν, δε, οι μετοχές των αναδυόμενων αγορών -δηλαδή εκείνων στις οποίες υπάρχει ακόμη ανάπτυξη- δεν είναι φθηνές, με P/E από 6 έως 8 φορές τα προβλεπόμενα κέρδη, τότε δεν ξέρω τι μπορεί να θεωρηθεί φθηνό.

Τρίτον, οι αγορές έχουν εξολοθρευτεί και είναι υπερπουλημένες. Ο Dow Jones έχει καταγράψει την ισχυρότερη πτώση από τη δεκαετία του '30, ενώ το spread μεταξύ τιμής και μέσου όρου διακύμανσης των 200 ημερών φτάνει στο 34%, δηλαδή στο υψηλότερο επίπεδο από τις 19 Ιουλίου 1932. Η αμερικανική αγορά έχει υποχωρήσει σχεδόν 50% από τα υψηλότερα όριά της, η Ευρώπη κατά 55% και οι αναδυόμενες αγορές κατά 65%, με ατυχείς όπως η Ρωσία να έχουν χάσει έως και 70%. Η ιστορία δείχνει ότι ακόμη και σε περιόδους ισχυρών bear market η ανάκαμψη δεν είναι της τάξης του 20%, αλλά του 30% έως 50%. Ας ελπίσουμε ότι αυτό θα συμβεί.

Σε ό,τι αφορά τα οικονομικά θεμελιώδη δεδομένα, επενδυτική και καταναλωτική εμπιστοσύνη έχουν δεχτεί πλήγμα από την απότομη και εξαιρετικά βίαιη παγκόσμια ύφεση. Η ύφεση θα είναι βαθιά και μακροχρόνια. Οι "αρκούδες" υποστηρίζουν ότι θα μοιάζει με τον αργό θάνατο που βίωσε η ιαπωνική οικονομία. Στη χειρότερη περίπτωση θα είναι μία επανάληψη της δεκαετίας του '30.

Πιστεύω ότι και τα δύο παραπάνω ενδεχόμενα είναι απιθανά. Οι επονομαζόμενες αρχές άσκησης πολιτικής έχουν μάθει από τα λάθη του παρελθόντος, με την απάντησή τους, σήμερα, αν και δεν είναι τέλεια, να είναι σαφώς ταχύτερη και ισχυρότερη. Τα αποτελέσματα μόλις αρχίζουν να φαίνονται. Πραγματικά τα πακέτα στήριξης είναι πρωτοφανή και αναμένεται να αυξηθούν μόλις αναλάβει τα ηνία η κυβέρνηση Obama.

Οι ενδείξεις ότι υπάρχει επούλωση των πληγών της οικονομίας είναι φανερές. Στις ΗΠΑ το μέσο ωρομίσθιο ενισχύεται κατά 3% σε ετήσια βάση και ο πληθωρισμός πιθανώς έχει υποχωρήσει στο 5% μετά την αποδυνάμωση στις τιμές βενζίνης, καυσίμων, τροφίμων. Ως εκ τούτου η πραγματική αύξηση για το ωρομίσθιο φτάνει στο 8%.

Ο ρυθμός αύξησης των αποταμιεύσεων ενισχύεται. Η κάθετη πτώση στην τιμή πετρελαίου, αν και βλάπτει κάποιες χώρες, αποτελεί στήριγμα για ΗΠΑ, Ευρώπη και Ασία. Η κατάρρευση της κατανάλωσης που βιώνουμε μπορεί να είναι βραχύβια, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι θα πρέπει να αναμένουμε έκρηξη ανόδου.

Τέλος, προβλέπω και τονίζω ότι πρόκειται για πρόβλεψη, το deleveraging που έχει προκαλέσει το εντυπωσιακό ξεπούλημα έχει ολοκληρωθεί κατά 75%. Για τις μετοχές πιθανώς να έχει ολοκληρωθεί κατά 80%. Οι αποχωρήσεις κεφαλαίων από τα hedge funds είναι ισχυρές και θα συνεχιστούν και το 2009, όμως τα hedge funds διαθέτουν εντυπωσιακή ρευστότητα, ενώ η έκθεσή τους αλλά και η long τοποθετήσεις τους είναι σε ιστορικό χαμηλό. Υψηλή ρευστότητα διαθέτουν και οι επενδυτές.

Εάν, όμως, είμαι τόσο αισιόδοξος γιατί παραμένω εκτός αγορών; Γιατί αναμένω την ομαλοποίηση των πιστωτικών αγορών.

Όταν φτάνεις στο ύστατο στάδιο του πανικού, δεν χρειάζονται καλές ειδήσεις για μετοχικό ράλι, απλώς χρειάζεται οι ειδήσεις να μην είναι τόσο κακές, όσο έχει προεξοφληθεί ότι θα είναι. Θέλω οι αγορές να σταματήσουν να πέφτουν κάθε φορά που υπάρχουν αρνητικά μακροοικονομικά στοιχεία ή αρνητικά εταιρικά μεγέθη. Δεν γνωρίζω πότε θα ξεκινήσει η νέα bull market, αλλά θεωρώ ότι θα πρέπει να προετοιμαστούμε για τη "μητέρα" όλων των bear market rallies.

*Ο κ. Barton Biggs είναι managing partner στο Traxis Partners, hedge fund με έδρα τη Νέα Υόρκη και συγγραφέας του βιβλίου "Hedgehogging".

© The Financial Times Limited 2008. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation