Ενισχύστε κεφαλαιακά το τραπεζικό σύστημα

Με άρθρο του στους "Financial Times" ο γνωστός επενδυτής George Soros προτείνει ένα εναλλακτικό σχέδιο διάσωσης των αμερικανικών τραπεζών με επένδυση των 700 δισ. δολαρίων στις μετοχές και όχι στους ισολογισμούς.

Δημοσιεύθηκε: 2 Οκτωβρίου 2008 - 07:55

του George Soros*

Ενισχύστε κεφαλαιακά το τραπεζικό σύστημα

Η έκτακτη νομοθεσία που προτάθηκε στο Κογκρέσο δεν έγινε ορθώς αντιληπτή, ή μάλλον δεν έγινε αντιληπτή γενικότερα.

Καθώς το Κογκρέσο προσπάθησε να βελτιώσει αυτά που ζητούσε το υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ, προέκυψε ένα κράμα που αποτελείται από το αρχικό πρόγραμμα "ανακούφισης από προβληματικά στοιχεία ενεργητικού" (Troubled Asset Relief Programme ή Tarp) του υπουργείου και ένα εντελώς διαφορετικό πρόγραμμα κεφαλαιακής ενίσχυσης, σύμφωνα με το οποίο η κυβέρνηση επενδύει, σταθεροποιεί τις προβληματικές τράπεζες και επωφελείται εν τέλει από τη βελτίωση της οικονομίας. Η προσέγγιση κεφαλαιακής ενίσχυσης θα κοστίσει λιγότερα για τους φορολογουμένους στα επόμενα χρόνια και ενδέχεται να αποβεί και επωφελής.

Πριν από δύο εβδομάδες το υπουργείο δεν είχε έτοιμο σχέδιο. Όμως, η γενική ιδέα ήταν να ανακουφίσει το τραπεζικό σύστημα, απαλλάσσοντας τις τράπεζες από τα "τοξικά" χρεόγραφα και "παρκάροντάς" τα σε ένα κρατικό fund, ώστε να μην ριχτούν στην αγορά σε τέτοιες συμπιεσμένες τιμές. Με την αξία των επενδύσεών τους να σταθεροποιείται, οι τράπεζες θα μπορούσαν να προχωρήσουν σε αυξήσεις κεφαλαίου.

Η ιδέα αυτή είχε δυσκολίες. Τα εν λόγω "τοξικά" χρεόγραφα δεν είναι ομογενοποιημένα και σε οποιαδήποτε διαδικασία δημοπρασίας οι πωλητές έχουν την ευθύνη να πετάξουν τα κατακάθια στο κρατικό fund.

Επιπλέον, το σχέδιο αντιμετωπίζει μόνο το ήμισυ του προβλήματος - την έλλειψη διαθεσιμότητας χορηγήσεων. Δεν κάνει κάτι για να βοηθήσει τους ιδιοκτήτες κατοικιών να καλύψουν τις δανειακές υποχρεώσεις τους και δεν αγγίζει το πρόβλημα των κατασχέσεων.

Με τις τιμές των ακινήτων να μην έχουν φτάσει ακόμη στον πάτο, εάν η κυβέρνηση ανεβάσει την αξία των τίτλων με βάση ενυπόθηκα δάνεια, οι φορολογούμενοι θα χάσουν χρήματα. Όμως, εάν η κυβέρνηση δεν πληρώσει, το τραπεζικό σύστημα δεν θα ανακουφιστεί και δεν θα μπορέσει να προσελκύσει κεφάλαια από τον ιδιωτικό τομέα.

Ένα σχέδιο που επέλεγε να επικεντρωθεί στη Wall Street έναντι της Main Street ήταν πολιτικά απαράδεκτο. Οι δημοκρατικοί, που έχουν και το πάνω χέρι στο Κογκρέσο, ζήτησαν τροποποίηση με βάση την οποία, θα τιμωρούνταν τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα που θα προσπαθούσαν να εκμεταλλευτούν το σχέδιο. Οι ρεπουμπλικανοί δεν ήθελαν να μείνουν πίσω και επέβαλαν την προϋπόθεση ότι οι τίτλοι θα έπρεπε να ασφαλιστούν έναντι τυχόν ζημιών με έξοδα του εκδότη.

Το σχέδιο διάσωσης, όπως έχει τροποποιηθεί αυτή τη στιγμή, είναι ένα κράμα διαφορετικών προσεγγίσεων. Πλέον, υπάρχει πραγματικός κίνδυνος μη αξιοποίησης του προγράμματος αγοράς τίτλων λόγω των δυσβάστακτων προϋποθέσεων που περιλαμβάνει.

Οι αρνητικές συνέπειες από την υλοποίηση του ΤΑRP θα μπορούσαν να μετριαστούν από την πιο αποδοτική χρήση των χρημάτων των φορολογούμενων πολιτών.

Εάν το TARP επένδυε σε προνομιούχες μετοχές, με εγγυήσεις, οι ιδιώτες επενδυτές, μεταξύ των οποίων και εγώ, θα άδραχναν την ευκαιρία.

Ωστόσο, ένα σχέδιο διάσωσης ήταν επιβεβλημένο και, παρά τα όποια προσκόμματα, θα άλλαζε τον ρου των πραγμάτων.

Έως και την περασμένη Δευτέρα, 22 Σεπτεμβρίου, ο υπουργός Οικονομικών ήλπιζε ότι θα απέφευγε να χρησιμοποιήσει κεφάλαια των φορολογούμενων πολιτών. Γι' αυτό άφησε τη Lehman Brothers να καταρρεύσει. Όμως, το ΤΑRP καθιέρωσε την αρχή ότι χρειάζονται τα κρατικά funds και, εάν δεν δουλέψει το πρόγραμμα, θα υιοθετηθούν άλλα προγράμματα. Θα έχουμε διαβεί το Ρουβίκωνα.

Εν τω μεταξύ, η λανθασμένη αντίληψη για το ΤΑRP αναμένεται να οδηγήσει σε αρνητική ανταπόκριση από τις αμερικανικές τράπεζες. Το δολάριο ενδέχεται να δεχτεί νέες πιέσεις και η κυβέρνηση των ΗΠΑ θα πρέπει να πληρώσει περισσότερα για το χρέος της, ιδίως μακροπρόθεσμα. Αυτές οι συνέπειες θα μπορούσαν να μετριαστούν με πιο αποδοτική χρήση των κεφαλαίων των φορολογούμενων πολιτών.

Αντί να αγοραστούν προβληματικά ομόλογα, το μεγαλύτερο μέρος των κεφαλαίων θα έπρεπε να χρησιμοποιηθεί για την κεφαλαιακή ενίσχυση του τραπεζικού συστήματος. Τα κεφάλαια που επενδύονται σε μετοχικό επίπεδο είναι μίνιμουμ 12 φορές πιο δυναμικά από αυτά που χρησιμοποιούνται στον ισολογισμό, κάτι που θα δώσει τελικά στην κυβέρνηση 8,4 τρισ. δολάρια για να επαναπυροδοτήσει τη ροή χορηγήσεων.

Πρακτικά, η επίδραση θα ήταν ακόμη μεγαλύτερη, καθώς οι κυβερνητικές επενδύσεις θα προσέλκυαν και ιδιωτικά κεφάλαια. Το αποτέλεσμα θα ήταν οικονομική ανάκαμψη και η ευκαιρία για τους φορολογουμένους να επωφεληθούν από την ανάκαμψη.

Να πώς θα δούλευε ένας τέτοιος προγραμματισμός!

Το υπουργείο Οικονομικών θα πρέπει να βασιστεί σε λογιστές τραπεζών αντί να εκχωρήσει την υλοποίηση του TARP σε εταιρίες της Wall Street. Οι λογιστές θα καθορίσουν πόσα επιπλέον κεφάλαια χρειάζεται κάθε τράπεζα για να έχει επαρκή κεφαλαιοποίηση, με βάση τις τρέχουσες απαιτήσεις των ρυθμιστικών αρχών. Εάν οι διοικήσεις δεν μπορούν να αντλήσουν κεφάλαια από τον ιδιωτικό τομέα, μπορούν να στραφούν στο TARP.

Το TARP θα επενδύσει σε προνομιακούς τίτλους με εγγυήσεις. Οι προνομιακές μετοχές θα μπορούσαν να έχουν χαμηλό κουπόνι (ενδεχομένως 5%), οπότε οι τράπεζες θα έβρισκαν κερδοφόρα τη συνέχιση των χορηγήσεων, αλλά οι μέτοχοι θα πλήρωναν βαρύ τίμημα καθώς η συμμετοχή τους θα διυλιζόταν. Ωστόσο, θα μπορούσε να τους δοθεί το δικαίωμα να συμμετάσχουν στο πρόγραμμα. Τα δικαιώματα θα ήταν διαπραγματεύσιμα και ο υπουργός Οικονομικών θα είχε την ευθύνη να ορίσει τους όρους ώστε να έχουν θετική αξία.

Οι ιδιώτες επενδυτές, μεταξύ των οποίων και εγώ, θα αδράξουν την ευκαιρία. Οι ενισχυμένες κεφαλαιακά τράπεζες θα μπορέσουν να αυξήσουν τη μόχλευσή τους, οπότε θα ξεκινήσουν να δανείζουν κεφάλαια.

Τυχόν όρια στη μόχλευση των τραπεζών θα μπορούσαν να επιβληθούν αργότερα, μετά την ανάκαμψη της οικονομίας.

Εάν τα κεφάλαια χρησιμοποιούνταν με αυτόν τον τρόπο, η κεφαλαιακή ενίσχυση των τραπεζών θα πραγματοποιούνταν με λιγότερα από 500 δισ. δολάρια από τα χρήματα των φορολογούμενων πολιτών.

* Ο κ. George Soros είναι πρόεδρος του Soros Fund Management.

© The Financial Times Limited 2008. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation