Ο «εμφύλιος» επιγόνων στη Σ. Αραβία και ο Αλουαλίντ

Πριν από λίγο περισσότερο από μια εβδομάδα, το ξενοδοχείο Ritz-Carlton του Ριάντ φιλοξένησε κάποιους από τους ισχυρότερους παράγοντες του πλανήτη, καθώς ο Mohammed bin Salman, ο δυναμικός διάδοχος του θρόνου, παρουσίασε το όραμά του για την επόμενη μέρα μετά το πετρέλαιο, σε ανθρώπους όπως ο Sir Richard Branson και ο Tony Blair.

Σήμερα οι επιβλητικές πόρτες του ξενοδοχείου είναι κλειστές και περιπολικά της αστυνομίας περικυκλώνουν το συγκρότημα, εν μέσω φημών ότι το κτίριο έχει μετατραπεί σε πολυτελή φυλακή για τους VIP κρατούμενους, περιλαμβανομένου του δισεκατομμυριούχου επενδυτή πρίγκιπα Alwaleed bin Talal, ενός από τους δεκάδες Σαουδάραβες που φέρονται να έχουν συλληφθεί το σαββατοκύριακο από τη νέα επιτροπή της χώρας κατά της διαφθοράς.

Σε μια νύχτα πρωτοφανούς δράματος, το ιδιωτικό αεροδρόμιο της πρωτεύουσας έκλεισε το Σάββατο για να αποτραπεί η πιθανότητα ισχυρές σαουδαραβικές φιγούρες να ξεφύγουν από το μακρύ χέρι της εκστρατείας του νεαρού διάδοχου κατά της διαφθοράς. Σύμβουλοι ήταν σε κατάσταση σοκ, όταν ενημερώθηκαν για τη δύσκολη θέση των αφεντικών τους.

Η τηλεόραση της χώρας, περιλαμβανομένου ενός καναλιού που ανήκει στον πρίγκιπα Alwaleed, χαρακτήρισε τις πρωτοφανείς εξελίξεις ως «ιστορική στιγμή», περιγράφοντάς την ως «μαύρο σαββατόβραδο για τη διαφθορά και τους διεφθαρμένους, αυτούς που πρόδωσαν τη συνείδησή τους και επωφελήθηκαν από το αξίωμά τους».

Καθώς τοπικά ΜΜΕ άρχισαν να μεταδίδουν νέα για τις συλλήψεις, δίνοντας μόνο τα αρχικά των υπόπτων, πολίτες της Σαουδικής Αραβίας αντάλλασσαν μηνύματα σε ομάδες του WhatsApp, αποκαλύπτοντας με αυξανόμενη έκπληξη τα πλήρη ονόματα.

Το ποιοι συνελήφθησαν δεν έχει επιβεβαιωθεί επίσημα. Προσπάθειες των Financial Times να προσεγγίσουν τον πρίγκιπα Alwaleed ήταν ανεπιτυχείς.

Την Κυριακή, ο Sheikh Saud Al Mojeb, γενικός εισαγγελέας, δήλωσε πως οι ύποπτοι για διαφθορά θα διατηρήσουν πλήρη νομικά προνόμια που σχετίζονται με την περιουσία και τα κεφάλαιά τους κατά τη διάρκεια της ανάκρισης. «Υπάρχει μια ανεξάρτητη δικαστική διαδικασία σε εξέλιξη, η οποία θα γίνει πλήρως σεβαστή», τόνισε.

Το «σάρωμα» στη Σαουδική Αραβία έχει ακουμπήσει μερικούς από τους ισχυρότερους μεγιστάνες και πρίγκιπες, καθώς ο φιλόδοξος γιος του βασιλιά συγκεντρώνει τις δυνάμεις του και απευθύνεται στους πολίτες που βαρέθηκαν τα χρόνια λιτότητας και την αυξανόμενη ανισότητα.

Ο 32χρονος πρίγκιπας Mohammed επεκτείνει τη «σιδηρά εξουσία» στο Βασίλειο, επιβλέποντας τον πόλεμο κατά των ανταρτών της Υεμένης που αντλούν στήριξη από το Ιράν και σχεδιάζοντας μια ριζοσπαστική «απεξάρτηση» από το πετρέλαιο.

«Το εύρος των συλλήψεων σημαίνει ότι το θέμα υπερβαίνει τις κατηγορίες για διαφθορά. Είναι σχεδιασμένες να ομαλοποιήσουν τη διαδοχή, όποτε και αν αυτή συμβεί», είπε ο Kristian Coates Ulrichsen του Rice University’s Baker Institute.

«Όπως αρμόζει σε έναν ηγέτη που αναμένεται να παραμείνει στην εξουσία για δεκαετίες, ο Mohammed bin Salman μεταλλάσσει το Βασίλειο στη δική του εικόνα και στέλνει σήμα για απομάκρυνση από τη "συναινετική εξισορρόπηση" ανταγωνιστικών συμφερόντων που χαρακτήρισε τη σαουδαραβική διακυβέρνηση στο παρελθόν», προσέθεσε.

Ως μέρος ενός ταυτόχρονου ανασχηματισμού του υπουργικού συμβουλίου, ο πρίγκιπας Miteb bin Abdullah και ο Adel Fakeih απομακρύνθηκαν ταυτόχρονα από τη θέση του επικεφαλής της Εθνικής Φρουράς (η στρατιωτική δύναμη του Βασιλείου που βασίζεται στη φυλή) και του υπουργού Οικονομικών αντίστοιχα.

Η απομάκρυνση του πρίγκιπα Miteb επεκτείνει τον έλεγχο του πρίγκιπα Mohammed και στους τρεις μηχανισμούς ασφαλείας. Είναι υπουργός Αμυνας από τότε που ο πατέρας του ανέβηκε στον θρόνο το 2015. Τον Ιούνιο αφαίρεσε από τον μεγαλύτερο ξάδελφό του τον έλεγχο της εγχώριας ασφάλειας, όταν ταυτόχρονα τον αντικατέστησε ως διάδοχος του θρόνου.

Ο James Dorsey, senior fellow στο Nanyang Technological University της Σιγκαπούρης, είπε ότι ο πρίγκιπας Mohammed σπάει την παράδοση της συναίνεσης εντός της βασιλικής οικογένειας. «Δημιουργεί ερωτήματα για την πορεία των μεταρρυθμίσεων, που αυξανόμενα στηρίζονται σε μονομερή, παρά συναινετική, επαναδιατύπωση του κοινωνικού συμβολαίου του Βασιλείου», υποστήριξε.

Ο Mohammed bin Salman χρησιμοποίησε την αυξανόμενη δύναμή του για να ξεκινήσει κοινωνικές μεταρρυθμίσεις που καθορίζουν την ατζέντα, όπως το να επιτρέψει στις γυναίκες να οδηγούν και τη δέσμευση να σταματήσει τον θρησκευτικό εξτρεμισμό, περιορίζοντας ταυτόχρονα τις εξουσίες της θρησκευτικής αστυνομίας.

Ο πρίγκιπας είναι δημοφιλής μεταξύ των νέων Σαουδαράβων, που ως επί το πλείστον ασπάζονται τη νέα του ατζέντα. Το hashtag «Ο Βασιλιάς πολεμά τη διαφθορά» είναι ισχυρό στο Twitter, καθώς πολλοί χρήστες καλωσόρισαν την κίνηση. Ωστόσο αντιμετωπίζεται με σκεπτικισμό από τους πιο ηλικιωμένους Σαουδάραβες και δημιουργεί ανησυχίες μεταξύ των συντηρητικών και μιας επιχειρηματικής κοινότητας που παλεύει να αντιμετωπίσει την ύφεση που ενέσκηψε στην εξαρτώμενη από το πετρέλαιο οικονομία.

Ο Mohammed Alyahya, non-resident fellow στο Atlantic Council, είπε πως ο Mohammed -ο οποίος σε συνεντεύξεις τόνισε ότι κανείς δεν είναι πάνω από το νόμο- στέλνει ένα καθαρό μήνυμα ότι η διαφθορά δεν θα είναι ανεκτή σε μια περίοδο οικονομικών δυσκολιών.

«Η εκτεταμένη διαφθορά υπήρξε το μεγαλύτερο εμπόδιο για τις εγχώριες και ξένες επενδύσεις, με δισεκατομμύρια να χάνονται από τον κρατικό προϋπολογισμό», είπε ο Alyahya. «Πρέπει να αντιμετωπιστούν τα μεγάλα εμπόδια, αν πρόκειται να δουλέψει το ‘Vision 2030’», προσέθεσε αναφερόμενος στη μεταρρυθμιστική ναυαρχίδα του πρίγκιπα Mohammed.

Το σαουδαραβικό υπουργείο Οικονομικών υποστήριξε την Κυριακή πως η απόφαση να δημιουργηθεί μια επιτροπή κατά της διαφθοράς θα ενισχύσει το κράτος δικαίου και θα βελτιώσει το επιχειρηματικό κλίμα, σύμφωνα με δήλωση που μεταφέρθηκε από το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων. Ο κυβερνητικός οργανισμός προώθησης των επενδύσεων τόνισε ότι θα δημιουργήσει «δίκαιο και ισότιμο ανταγωνισμό για όλους τους δυνητικούς επενδυτές».

Ανώτατοι τραπεζίτες ωστόσο φοβούνται ότι η εκκαθάριση θα μπορούσε να παραλύσει την επιχειρηματική εμπιστοσύνη που ήδη έχει δεχτεί πλήγμα από τα μέτρα λιτότητας που ελήφθησαν για να αντιμετωπιστεί η τριετής βουτιά στις τιμές του πετρελαίου.

Κάποιοι πλούσιοι Σαουδάραβες επιχειρηματίες φέρονται να φοβούνται ότι το κυνήγι κατά της διαφθοράς θα μετατραπεί σε πολιτικό «κυνήγι μαγισσών» ή μια άσκηση αύξησης εσόδων.

Το υψηλό προφίλ αυτών που είναι στο στόχαστρο -πολλοί εκ των οποίων έχουν συνεργασίες με υπερπόντιες πολυεθνικές- θα μπορούσε επίσης να αποτρέψει ξένους επενδυτές που ανησυχούν για την αβεβαιότητα.

«Βραχυπρόθεσμα θα πατηθεί το κουμπί "στάση" για τις νέες επενδύσεις», είπε υψηλόβαθμος χρηματοδότης. «Οι επενδυτές περιμένουν», προσέθεσε άλλος.

© The Financial Times Limited 2017. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation