Ράχμαν: Το νέο αφήγημα «νίκης» για την Ουκρανία

Η Ουκρανία μπαίνει στη νέα χρονιά με έλλειψη πυρομαχικών, χρημάτων και διπλωματικής υποστήριξης. Πίσω από αυτές τις κρίσιμες ελλείψεις, υπάρχει μια άλλη σημαντική έλλειψη. Η χώρα και οι δυτικοί υποστηρικτές της δεν έχουν πλέον μια πειστική θεωρία νίκης. Αν δεν μπορέσουν να καταλήξουν σε μια θεωρία, τότε η δυτική υποστήριξη προς την Ουκρανία θα συνεχίσει να αμφιταλαντεύεται.

Η σημερινή κατάσταση έρχεται σε πλήρη αντίθεση με την αισιοδοξία που επικρατούσε στις αρχές του τρέχοντος έτους. Τότε, το Κίεβο και οι υποστηρικτές του είχαν μια σαφή άποψη για το πώς θα μπορούσε να επιτευχθεί η νίκη. Η Ουκρανία θα περνούσε στην επίθεση την άνοιξη και το καλοκαίρι, θα διέσχιζε τις ρωσικές γραμμές και θα απειλούσε την Κριμαία. Τα «περιστέρια» ήλπιζαν ότι αυτό θα ανάγκαζε τη Μόσχα σε ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις με όρους αποδεκτούς από το Κίεβο. Τα «γεράκια» μιλούσαν για μεταφορά της μάχης στην Κριμαία και την επίσπευση της πτώσης του Βλαντίμιρ Πούτιν.

Αλλά η αντεπίθεση απέτυχε -και ούτε τα «γεράκια» ούτε τα «περιστέρια» είδαν ποτέ τη θεωρία τους για τη νίκη να γίνεται πράξη.

Βαίνοντας προς το 2024, οι προοπτικές είναι πολύ πιο δυσοίωνες. Οι ουκρανικές δυνάμεις αναγκάζονται ήδη να διανέμουν με περιορισμό τα πυρομαχικά. Τόσο η ΕΕ όσο και οι ΗΠΑ δυσκολεύονται να συμφωνήσουν σε νέα πακέτα στρατιωτικής βοήθειας. Οι ηγέτες της Δύσης συνήθως υπόσχονται να στηρίξουν την Ουκρανία «για όσο χρειαστεί». Όμως ο πρόεδρος Τζο Μπάιντεν αναθεώρησε πρόσφατα δυσοίωνα την πρόβλεψη αυτή σε «για όσο μπορούμε».

Χωρίς νέα χρήματα, η θέση της Ουκρανίας στο πεδίο της μάχης θα μπορούσε να επιδεινωθεί γρήγορα. Στη Μόσχα, ο Πούτιν έχει ήδη αρχίσει να κοκορεύεται ότι η Ουκρανία θα καταρρεύσει χωρίς εξωτερική υποστήριξη.

Ο φόβος τώρα πρέπει να είναι ότι ενώ το 2023 ήταν η χρονιά της ουκρανικής αντεπίθεσης, το 2024 θα είναι η χρονιά που η Ρωσία θα ξαναγυρίσει στην επίθεση. Τα χειρότερα σενάρια λένε ότι αν διακοπεί η δυτική βοήθεια, η Ουκρανία θα μπορούσε να έχει σοβαρό πρόβλημα μέχρι το καλοκαίρι.

Εξακολουθεί να είναι πιο πιθανό να συμφωνηθεί ένα νέο πακέτο δυτικής βοήθειας για την Ουκρανία. Αυτό θα πρέπει να είναι αρκετό για να συγκρατήσει τις δυνάμεις του Πούτιν, αν περάσουν στην επίθεση. Αλλά ακόμη και αν ο πόλεμος παραμείνει σε αδιέξοδο το 2024, ο χρόνος θα μπορούσε να είναι με το μέρος της Ρωσίας.

Τόσο η Μόσχα όσο και το Κίεβο μπορούν πλέον να δουν ότι η δυτική υποστήριξη προς την Ουκρανία είναι εύθραυστη. Και ενώ οι ρωσικές απώλειες ήταν τρομερές -οι αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες εκτιμούν ότι 315.000 στρατιώτες έχουν σκοτωθεί ή τραυματιστεί-, η Ουκρανία έχει επίσης υποστεί μεγάλες απώλειες. Και ο πληθυσμός της είναι κάτω από 40 εκατομμύρια, σε σύγκριση με τα 140 και πλέον εκατομμύρια της Ρωσίας.

Η εσωτερική πολιτική -κυρίως οι αμερικανικές προεδρικές εκλογές του 2024- οδηγεί κατά μεγάλο μέρος την αμερικανική αντίδραση στην ανανέωση της βοήθειας προς την Ουκρανία. Αλλά, μετά την αποτυχία της αντεπίθεσης, υπάρχει επίσης ένας πραγματικός σκεπτικισμός αναφορικά με τις προοπτικές της Ουκρανίας. Αν η χώρα και οι υποστηρικτές της θέλουν να κερδίσουν το επιχείρημα «να κάνουν ό,τι χρειαστεί», θα πρέπει να κάνουν καλύτερη δουλειά στον ορισμό του τι είναι αυτό που θα χρειαστεί.

Χωρίς μια αξιόπιστη θεωρία νίκης, η πίεση στην Ουκρανία να διαπραγματευτεί με τη Ρωσία θα αυξηθεί. Οι Ουκρανοί θα μπορούσαν να συνάψουν μια συμφωνία -ακόμη και αν αυτή απαιτούσε εδαφικές παραχωρήσεις-, αν είχαν την πεποίθηση ότι η Ρωσία θα την τηρούσε. Αλλά οι Ουκρανοί αξιωματούχοι μπορούν να επισημάνουν σωρεία συμφωνιών που ο Πούτιν σύναψε και στη συνέχεια αθέτησε. Πιστεύουν ότι οποιαδήποτε παύση των μαχών θα χρησιμοποιηθεί απλώς ως ευκαιρία για τη Ρωσία να επανεξοπλιστεί.

Μια εναλλακτική λύση σε μια επίσημη συμφωνία μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας θα μπορούσε να είναι ένα de facto πάγωμα του πολέμου. Σε αυτό το σενάριο, η Ουκρανία θα μετακινηθεί σε μια κυρίως αμυντική στάση και θα συγκρατήσει τις περαιτέρω ρωσικές προόδους. Οι μάχες δεν θα σταματούσαν ποτέ εντελώς -αλλά θα μειώνονταν.

Μια ενδιάμεση κατάσταση -κάπου μεταξύ μιας παγωμένης σύρραξης και μιας επίσημης ειρηνευτικής συνθήκης- θα ήταν μια ανακωχή. Οι δύο πλευρές θα συμφωνούσαν μόνο στην παύση των εχθροπραξιών, χωρίς να διευθετήσουν κανένα από τα υποκείμενα πολιτικά ζητήματα. Το μοντέλο εδώ θα ήταν το τέλος του πολέμου της Κορέας και η διαίρεση της χερσονήσου σε Βόρεια και Νότια Κορέα.

Το μοντέλο της Νότιας Κορέας υποδεικνύει επίσης μια πιθανή νέα θεωρία νίκης για την Ουκρανία. Μόλις σταμάτησαν οι μάχες στην Κορέα, οι Νοτιοκορεάτες μπόρεσαν να επικεντρωθούν στην ανοικοδόμηση της οικονομίας τους -με τεράστια επιτυχία.

Το σημαντικότερο είναι ότι η Ουκρανία εξακολουθεί να έχει πρόσβαση στη Μαύρη Θάλασσα και να ελέγχει το λιμάνι της Οδησσού. Της δόθηκε επίσης το πράσινο φως για την έναρξη διαπραγματεύσεων για την ένταξή της στην ΕΕ, η οποία θα πρέπει να συνδυαστεί με περισσότερη οικονομική και τεχνική βοήθεια για να ξεκινήσει η διαδικασία ανοικοδόμησης της οικονομίας.

Ακόμη και ορισμένοι από τους πιο ένθερμους δυτικούς υποστηρικτές της Ουκρανίας μιλούν τώρα για την ανάγκη το Κίεβο να αποδεχθεί μια παγωμένη σύρραξη και να κηρύξει τη νίκη. «Πρέπει να αντιστρέψουμε το αφήγημα και να πούμε ότι ο Πούτιν απέτυχε», λέει ένας πρώην αξιωματούχος των ΗΠΑ.

Είναι σίγουρα αλήθεια ότι η Ρωσία τα έχει πάει πολύ χειρότερα σε αυτόν τον πόλεμο -και η Ουκρανία πολύ καλύτερα- από ό,τι οι περισσότεροι αναλυτές τολμούσαν να ελπίζουν τον Φεβρουάριο του 2022, όταν ξεκίνησε η ολοκληρωτική εισβολή. Οι Ρώσοι ηττήθηκαν ταπεινωτικά στη μάχη για το Κίεβο. Ο Πούτιν θυσίασε εκατοντάδες χιλιάδες ζωές για ασήμαντα εδαφικά κέρδη. Και η Ρωσία -για πρώτη φορά εδώ και αιώνες- δεν έχει σχεδόν κανένα σύμμαχο στην ευρωπαϊκή ήπειρο.

Η Ουκρανία, αντίθετα, απολαμβάνει τώρα ένα πρωτοφανές επίπεδο διεθνούς υποστήριξης και σεβασμού. Η χώρα έχει επίσης πληρώσει ένα τρομερό τίμημα σε αυτόν τον πόλεμο. Αλλά το καθεστώς της ως ανεξάρτητου έθνους -με τον δικό της περήφανο πολιτισμό και ταυτότητα- δεν θα διαγραφεί ποτέ ξανά.

Και αυτή είναι μια νίκη που πραγματικά θα μετρήσει ιστορικά.

© The Financial Times Limited 2023. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation