Ποδοσφαιρικό success story στήνει ο Ερντογάν

Ο Μουράτ Σεντούρκ τραγουδάει τον ύμνο της ποδοσφαιρικής ομάδας Μπασάκσεχιρ, καθώς περιμένει στην ουρά για εισιτήρια, ενόψει ενός κρίσιμου αγώνα κατά των ανταγωνιστών για το πρωτάθλημα.

«Το γήπεδο είναι καλό. Έχει εύκολη πρόσβαση. Τα εισιτήρια είναι φθηνά. Έχει καλούς παίκτες και καλό προπονητή», λέει ο 37χρονος, που έχει έρθει να παρακολουθήσει τη Μπασάκσεχιρ να παίζει με τη Μπεσίκτας, μία από της κορυφαίες ομάδες της Κωνσταντινούπολης.

Υπάρχει όμως ένα πρόβλημα: Και ο κ. Σεντούρκ και ο φίλος που τον συνοδεύει είναι οπαδοί της Γαλατασαράι, της πιο δημοφιλούς τουρκικής ομάδας. «Είμαστε εδώ ως φίλαθλοι του ποδοσφαίρου», εξηγεί ο κ. Σεντούρκ.

Η Μπασάκσεχιρ είναι ανερχόμενη ομάδα με μικρή βάση οπαδών. Ωστόσο, έχει προκαλέσει αναταραχή στο τουρκικό ποδοσφαιρικό σύστημα, καθώς έχει γίνει η πιο επιτυχημένη προσπάθεια, μέχρι στιγμής, των υποστηρικτών του Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν για δημιουργία ομάδας «υπέρ της κυβέρνησης».

Κατά τη διάρκεια της 15χρονης διακυβέρνησης του, ο κ. Ερντογάν τα έχει βάλει με το παλιό κατεστημένο και έχει εργαστεί για να φτιάξει τον ιστό της κοινωνίας και του κράτους, καθ’ εικόνα του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP), του κόμματος του.

Εχει δημιουργήσει μία νέα ελίτ πλούσιων συντηρητικών επιχειρηματιών, έχει φέρει τα μέσα μαζικής ενημέρωσης υπό τον έλεγχό του και έχει ενθαρρύνει την είσοδο της πίστης σε ένα κράτος που προηγουμένως ήταν σταθερά «κοσμικό».

Η Μπασάκσεχιρ είναι το παράδειγμα στον αθλητικό χώρο. Διοικείται από μία ομάδα διευθυντικών στελεχών, που έχουν στενές σχέσεις με το ΑΚΡ, οι οποίοι αγόρασαν μία πάσχουσα ομάδα από τον δήμο της Κωνσταντινούπολης. Τέσσερα χρόνια αργότερα, η ομάδα βρίσκεται στη δεύτερη θέση στη Super Lig της Τουρκίας, αγωνιζόμενη για τον τίτλο ενάντια των «τριών μεγάλων» ομάδων της Κωνσταντινούπολης, της Γαλατασαράι, της Μπεσίκτας και της Φενερμπαχτσέ. Αν κερδίσει το πρωτάθλημα, η Μπασάκσεχιρ θα έχει στεφθεί πρωταθλήτρια μόλις για έκτη φορά από τη δημιουργία της, το 1959. 

«Για πρώτη φορά, με την Μπασάκσεχιρ, η κυβέρνηση έχει καταφέρει να δημιουργήσει ένα επιτυχημένο ποδοσφαιρικό success story», λέει ο Μπαγκίς Ερτέν, αθλητικός αρθρογράφος.

Ως πρώην ημι-επαγγελματίας ποδοσφαιριστής, ο κ. Ερντογάν καταλαβαίνει τη σπουδαιότητα του ποδοσφαίρου στην Τουρκία, όπου εκατομμύρια έχουν εμμονή με το άθλημα. Οι «μεγάλες τρεις» ομάδες της Κωνσταντινούπολης και οι οπαδοί τους έχουν γίνει μπελάς γι’ αυτόν στο παρελθόν. Το ποδόσφαιρο έπαιξε κεντρικό ρόλο στις αντικυβερνητικές διαδηλώσεις που ξέσπασαν το 2013. Κατά τη διάρκεια της καμπάνιας για το δημοψήφισμα σχετικά με τα σχέδια ενίσχυσης των εξουσιών του Προέδρου την περασμένη χρονιά, οι οπαδοί τραγουδούσαν το «Izmir march», ένα τραγούδι που θεωρείται ύμνος για τις κοσμικές αξίες.   

Η Μπασάκσεχιρ, που πήρε το όνομά της από τη μεγάλη περιοχή της Κωνσταντινούπολης, θεωρείται ως μία προσπάθεια από το κυβερνών κόμμα να το αλλάξει αυτό, λέει ο Μπερκ Εσέν, βοηθός καθηγητής διεθνών σχέσεων στο Πανεπιστήμιο Bilkent, στην Άγκυρα.

«Οι λαϊκιστές ηγέτες ενδιαφέρονται πάντα να ακολουθούν, να επηρεάζουν και, αν μπορούν, να ελέγχουν οποιοδήποτε τομέα που έχει απήχηση στις μάζες», λέει. «Από τη στιγμή που το ποδόσφαιρο είναι το πιο δημοφιλές άθλημα στην Τουρκία, δεν προκαλεί έκπληξη ότι το ΑΚΡ και ο Ερντογάν θέλουν να εμπλακούν».

Η επιρροή του ΑΚΡ δεν είναι προφανής στις κερκίδες, εκτός από τα καθίσματα ταιριάζουν με τα πορτοκαλί, λευκά και μπλε χρώματα του κόμματος.

Η εμφάνιση του μιλιταρισμού πριν από το παιχνίδι, με εικόνες μαχητικών αεροσκαφών να χτυπούν στόχους και παιδικές μασκότ ντυμένες oθωμανοί στρατιώτες είναι μια αντανάκλαση της εθνικιστικής παλίρροιας που έχει κατακλύσει τη χώρα, από την έναρξη των τουρκικών στρατιωτικών επιχειρήσεων στη Συρία, πριν από δύο μήνες. Αξιοσημείωτο είναι και το σύνθημα, «Ο Θεός είναι σπουδαίος» από 500 φανατικούς οπαδούς της Μπασάρκσεχιρ, ένα σλόγκαν που σπάνια ακούγεται στους αγωνιστικούς χώρους των «Μεγάλων Τριών».

Ωστόσο, στα παρασκήνια οι διασυνδέσεις με το κυβερνών κόμμα έχουν γίνει πιο εμφανείς. Ο πρόεδρος της ομάδας, Γκοκσέλ Γκουμουσντάγκ, έχει υποστηρίξει ότι οι αναφορές για στενούς δεσμούς με την κυβέρνηση είναι «ανοησίες». Αλλά, πρόκειται για έναν τοπικό ανώτερο αξιωματούχο του ΑΚΡ που σχετίζεται με τον κ. Ερντογάν, λόγω γάμου. Ο πρόεδρος φόρεσε την πορτοκαλί φωτεινή εμφάνιση της ομάδας για ένα παιχνίδι με φιλανθρωπικό σκοπό που σηματοδότησε την έναρξη λειτουργίας του σταδίου το 2014. Οι βασικοί σπόνσορες της ομάδας είναι εταιρείες που έχουν στενούς δεσμούς με το κυβερνών κόμμα.

Οι επικριτές λένε ότι η ομάδα έχει πάει καλά μόνο και μόνο λόγω της πολιτικής κάλυψης. «Έχουν επιτύχει επειδή η κυβέρνηση υποστηρίζει την ομάδα», λέει ένας οπαδός της Γαλατασαράι που έχει φέρει τον γιο του να παρακολουθήσει το παιχνίδι. Ωστόσο, άλλοι λένε ότι αυτό δεν είναι δίκαιο. Τοποθετούν την απότομη άνοδο της ομάδας στη σκληρή δουλειά και στο δημιουργικό στυλ του προπονητή της Αμπντουλάχ Αβτσί. Έχει υπό τις εντολές του μία δυνατή ομάδα που περιλαμβάνει τον Αρντά Τουράν, τον πιο επιτυχημένο Τούρκο ποδοσφαιριστή της γενιάς του. Η ομάδα έχει επίσης ξένους σταρ, αν και κάποιοι είναι στο λυκόφως της καριέρας τους, συμπεριλαμβανομένων των πρώην παικτών της Άρσεναλ και της Μάντσεστερ, Εμμάνουελ Αντεμπαγιόρ και Γκαέλ Κλισί.

Όμως παρά την αυξανόμενη επιτυχία – κέρδισαν τη Μπεσίκτας νωρίτερα αυτό τον μήνα αν και έμειναν με 10 παίκτες – η ομάδα πρέπει να τα καταφέρει, προς το παρόν, παίζοντας σε μισοάδειο γήπεδο. Ο μέσος όρος φιλάθλων στο γήπεδο είναι μόλις 5.500.

Το σχέδιο χρησιμεύει ως υπενθύμιση των ορίων στις προσπάθειες του κ. Ερντογάν να σχεδιάσει την κοινωνία από την κορυφή. Οι ποδοσφαιρικές συμμαχίες στην Τουρκία παραδοσιακά περνούν μέσω γενεών, δεν είναι κάτι που μπορεί να αλλάξει από μία ξαφνική ιδιοτροπία. Και δείχνει ότι ένας από τους σπάνιους «πραγματικούς» οπαδούς της Μπασάκσεχιρ στις κερκίδες, ένας φοιτητής πανεπιστημίου που ονομάζεται Μπουράκ, λέει ότι είναι νέος στο ποδόσφαιρο και δεν έχει οικογενειακή ομάδα.

Ο κ. Ερτέν σημειώνει ότι η διοίκηση της ομάδας έχει φιλοδοξίες μακροπρόθεσμα για να χτίσει την υποστηρικτική της βάση, αλλά δεν είναι η άμεση προτεραιότητα τους.

«Θέλουν να το αλλάξουν αυτό», αναφέρει. «Αλλά πρώτα θέλουν να γίνουν πρωταθλητές». 

© The Financial Times Limited 2018. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation