Ετοιμαστείτε να ποντάρετε κόντρα στο Bitcoin

Τα τελευταία χρόνια το bitcoin ήταν η «άγρια Δύση» για τον χρηματοοικονομικό κόσμο. Τώρα, ωστόσο, έχει εκπολιτιστεί. Τις επόμενες εβδομάδες το Chicago Mercantile Exchange (CME) σχεδιάζει να αρχίσει σε διαπραγμάτευση futures του bitcoin, με κεντροποιημένο μηχανισμό εκκαθάρισης.

Η Cboe Global Markets ενδέχεται να ακολουθήσει το παράδειγμα. Αυτό θα επιτρέψει στους επενδυτές να στοιχηματίσουν για την μελλοντική αξία του κρυπτονομίσματος χωρίς να το κατέχουν, όπως οι επενδυτές μπορούν να χρησιμοποιήσουν το χρηματιστήριο του Σικάγο για να επενδύσουν στο χοιρινό χωρίς ποτέ να αποκτήσουν τον χοίρο.

Είναι καλή ιδέα; κάποια μέλη του CME δεν το πιστεύουν. Αυτή την εβδομάδα η Interactive Brokers, μια σημαντική εταιρεία εκκαθάρισης, έκανε το ασυνήθιστο βήμα να χρησιμοποιήσει διαφημιστική καταχώρηση σε εφημερίδα για να ζητήσει περισσότερη επίβλεψη από τις ρυθμιστικές αρχές. Ανησυχεί για το ότι το bitcoin θα έχει δυνητικά τέτοια μεταβλητότητα που αυτά τα futures θα δημιουργήσουν τεράστιες απώλειες για τους traders, που ίσως υπονομεύσουν την υγεία του CME και πληγώσουν άλλους brokers, δεδομένης της εν μέρει αμοιβαιοποιημένη δομή.

Το CME -ως αναμένονταν- το απέρριψε ως «σαχλαμάρα»: υποστηρίζει ότι τα όποια ρίσκα θα περιορίζονται από κανόνες που επιτρέπουν στους traders να χρεώνουν περισσότερο ώστε να έχουν «γερά» περιθώρια (περίπου 30%) και έτσι να απορροφήσουν ζημιές, και από «διακόπτες» στη διαπραγμάτευση που θα σταματούν τις συναλλαγές σε περιπτώσεις άγριων μεταβολών στις τιμές.

Ωστόσο είναι πολύ νωρίς για όσους είναι απ’ έξω να κρίνουν αν οι επικριτές έχουν δίκιο: απλά δεν υπάρχει αρκετή διαύγεια στο πόσο μεγάλη θα είναι μια αγορά futures του bitcoin, πως θα λειτουργήσει ή ποια είναι η ικανότητα του CME να απορροφήσει ζημιές.

Όμως ενώ η συζήτηση για το ρυθμιστικό πλαίσιο εξελίσσεται, υπάρχει ένα πιο άμεσο ερώτημα που αντιμετωπίζουν οι επενδυτές: η τιμή του bitcoin. Εως τώρα υπήρχε η πίστη μεταξύ των «ευαγγελιστών» του κρυπτονομίσματος ότι αν -ή όταν- γινόταν περισσότερο «πολιτισμένο» θα υπήρχε μεγάλη ώθηση στην τιμή. Το επιχείρημα είναι ότι η αφομοίωση του bitcoin από τον ευρύτερο (mainstream) επενδυτικό κόσμο θα τονώσει ελκυστικότητα και ζήτηση και θα το κάνει πιο πολύτιμο.

Είναι πολύ πιθανό να υπάρξει αντίθετο αποτέλεσμα. Εως τώρα οι επενδυτές δεν είχαν εύκολο τρόπο να ποντάρουν κατά του κρυπτονομίσματος –το μόνο «short» ήταν η πώληση νομισμάτων. Τα συμβόλαια futures του CME, όμως, θα επιτρέπουν στους επενδυτές να παίξουν «αρνητικά» στοιχήματα. Δεν χρειάζεται θα είσαι οπαδός «θεωρίας συνομωσίας» για να φανταστείς ότι κάποιοι κυνικοί με το κρυπτονόμισμα θα πράξουν ακριβώς αυτό.

Υπάρχει και ένα δεύτερο, περισσότερο λεπτό θέμα: ο «πολιτιστικός χάρτης» της οικονομίας, για να χρησιμοποιήσουμε έναν ανθρωπολογικό όρο. Εως τώρα το bitcoin ουσιαστικά είχε γίνει αντιληπτό ως ένα «προστατευμένο» προϊόν. Η μη δηλωμένη παραδοχή μεταξύ των επενδυτών ήταν ότι καταλαμβάνει ένα διακριτικό χώρο όπου οι κανονικοί επενδυτικοί κανόνες δεν ισχύουν. Καθώς όμως ενσωματώνεται στην αγορά των παραγώγων αυτό το «σύνορο» ίσως ξεπεραστεί και οι επενδυτές χρησιμοποιήσουν «κανονικά» κριτήρια για την αποτίμησή τους. Δεδομένων των αναπάντητων ερωτημάτων για το πώς δουλεύει, αυτό ίσως οδηγήσει σε περισσότερο σκεπτικισμό. Πράγματι, ακριβώς αυτό έγινε συχνά στο παρελθόν στην εξέλιξη των χρηματιστηριακών αγορών.

Σκεφτείτε, για παράδειγμα, την Ιαπωνία. Πριν από τα μέσα της δεκαετίας του 1980 η χρηματιστηριακή της αγορά έδειχνε να βρίσκεται σε δικό της πλανήτη, υποκείμενη σε δικούς της κανόνες αποτίμησης. Όταν όμως ξεκίνησαν τα παράγωγα προϊόντα για τις ιαπωνικές μετοχές και εν συνεχεία ενσωματώθηκε στο ευρύτερο σύστημα των αγορών ως αποτέλεσμα χρηματοοικονομικής μεταρρύθμισης, αυτή η αίσθηση της «διαφορετικότητας» εξαφανίστηκε. Η αλλαγή στο πως αντιμετωπίζεται η Ιαπωνία μέσα από τους φακούς μιας «συγκριτικής» επένδυσης δεν ήταν ο μόνος λόγος για την κατάρρευση του Nikkei το 1990, αλλά συνέβαλε.

Το ίδιο με τα αμερικανικά ενυπόθηκα δάνεια. Εως το 2005 ή περίπου τότε, όσοι ήταν εκτός (outsiders) δεν μπορούσαν εύκολα να υπολογίσουν ή να τιμολογήσουν τα ρίσκα της αμερικανικής αγοράς δανείων subprime: οι τιμές ομολόγων που συνδέονταν με ενυπόθηκα δάνεια ήταν αδιαφανείς και ο μόνος τρόπος να «σορτάρεις» την αγορά ήταν να πουλήσεις ομόλογα.

Όταν ξεκίνησαν παράγωγα επί των ενυπόθηκων δανείων, όπως στον δείκτη ABX έγινε ξαφνικά εύκολο να πάρεις αρνητικά στοιχήματα. Τότε, το 2007, ο δείκτης ABX δημοσιεύονταν σε εφημερίδες, όπως στους Financial Times, δημιουργώντας ένα ορατό βαρόμετρο του κλίματος. Αυτό βοήθησε στο να τραφεί ένα αίσθημα πανικού που δημιουργήθηκε μετά το 2008.

Φυσικά, μακροπρόθεσμα, αυτού του τύπου η εξέλιξη είναι πολύ επιθυμητή. Οι αγορές υπάρχουν για να επιτρέπουν στους επενδυτές να τοποθετούν τα στοιχήματά τους για τις τιμές. Είναι συνήθως πιο σταθερές μακροπρόθεσμα, αν οι τιμές είναι διαφανείς και υπάρχει ευρεία δεξαμενή παικτών. Αν τα futures του bitcoin υπήρχαν πριν από μερικά χρόνια πιθανότατα οι τιμές δεν θα είχαν κινηθεί τόσο έντονα αυτόν τον μήνα.

Όπως όμως δείχνει η ιστορία των futures του ABX και του Nikkei 225, αυτά τα φιλοσοφικά θέματα είναι ανεπαρκής ανακούφιση όταν οι επενδυτές και τα αντισυμβαλλόμενα μέλη «καίγονται». Κάτι, που φυσικά, είναι ακριβώς ο λόγος που η Interactive Brokers πλήρωσε για τη διαφήμιση που προαναφέρθηκε.

Οι επενδυτές και οι ρυθμιστικές αρχές πρέπει να προσέξουν: οι παχυλές προμήθειες ίσως προστατεύσουν το χρηματιστήριο του Σικάγο ως σύνολο (ελπίζουν) από σοκ του bitcoin. Δεν θα προστατεύσουν τους «ξένοιαστους» επενδυτές.

© The Financial Times Limited 2017. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation