«Μπούμερανγκ» για Σ. Αραβία η παρέμβαση στον Λίβανο

Στον Λίβανο αρέσει το πολιτικό μυστήριο. Από τις ελίτ ως τους απλούς πολίτες, από τα παιδιά ως τους παππούδες, είναι μια χώρα στην οποία όλοι μιλούν για πολιτική και όλοι έχουν μια γνώμη. Και σπάνια υπάρχουν πιο πικάντικες ειδήσεις απ’ ό,τι την προηγούμενη εβδομάδα.

Ακόμα και αυτοί που σαν και μένα έφυγαν από τη χώρα πριν από πολύ καιρό, έμειναν άναυδοι από τη συγκλονιστική εμφάνιση του πρωθυπουργού του Λιβάνου Σαάντ Αλ Χαρίρι σε κρατικό τηλεοπτικό κανάλι της Σαουδικής Αραβίας, για να ανακοινώσει την παραίτησή του και να επιτεθεί στο Ιράν. Έφυγε από τη Βηρυτό ξαφνικά και χωρίς να πει σε κανέναν τα σχέδιά του.

Τα σενάρια άρχισαν να κυκλοφορούν με φρενήρεις ρυθμούς. Τον έχουν απαγάγει, είναι ελεύθερος, είναι μέρος μιας συνωμοσίας, τον πρόδωσαν, η φημολογία ήταν ασταμάτητη. Οι περισσότεροι είχαν πειστεί πως ο κ. Χαρίρι δεν ήταν αυτός που είχε τον έλεγχο των πράξεών του: η Σαουδική Αραβία είχε πάρει τον έλεγχο και ετοιμαζόταν να χρησιμοποιήσει τον Λίβανο ως το θέατρο της επόμενης αντιπαράθεσης με το Ιράν. (Ο πρόεδρος του Λιβάνου επίσης αρνήθηκε να δεχθεί την παραίτηση του πρωθυπουργού μέχρι να επιστρέψει πίσω).

Η παρέμβαση ξένων δυνάμεων δεν είναι κάτι νέο για τον Λίβανο. Ο κ. Χαρίρι είναι πρωθυπουργός και ταυτόχρονα ο άνθρωπος της σουνιτικής Σαουδικής Αραβίας στη χώρα. Ο βασικός του αντίπαλος, η σιιτική Χεζμπολάχ, είναι η πιο ισχυρή πολιτική δύναμη στη χώρα και εκπρόσωπος του Ιράν. Το ότι οι δύο τους συνυπάρχουν, χωρίς να εμπλακούν στις συγκρούσεις δι’ αντιπροσώπων μεταξύ Ιράν και Σαουδικής Αραβίας, οφείλεται εν μέρει στη σιωπηρή ανοχή των δύο περιφερειακών δυνάμεων.

Το ακριβές κίνητρο πίσω από την απόφαση της Σαουδικής Αραβίας να ακυρώσει αυτή τη συνεννόηση είναι μέρος του μυστηρίου. Αλλά συνέβη μία ημέρα αφότου ο κ. Χαρίρι συνάντησε τον Αλί Άκμπαρ Βελαγιάτι, ανώτατο σύμβουλο του Ιρανού ηγέτη. Εμφανίστηκε ο Λιβανέζος πρωθυπουργός πολύ φιλικός με τον Ιρανό αξιωματούχο; Πιθανόν.

Από τότε που ο κ. Χαρίρι «εξαφανίστηκε», κυκλοφόρησαν διάφορα σενάρια για το μέλλον του. Ορισμένοι αξιωματούχοι στη Βηρυτό υποστήριξαν πως απάχθηκε από το αεροδρόμιο και εξαφανίστηκε για μία ημέρα, ενώ άλλοι ότι του τα έψαλε ο πρίγκιπας διάδοχος και de facto ηγέτης της Σαουδικής Αραβίας Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν και στη συνέχεια κατευθύνθηκε στο ξενοδοχείο Ritz, όπου κρατούνται οι ύποπτοι για διαφθορά.

Πίσω στη Βηρυτό ωστόσο, οι άνθρωποι δεν ήξεραν αν πρέπει να γελούν ή να κλαίνε με τον εξευτελισμό από το Ριάντ. Είναι άλλο να γνωρίζεις ότι οι πολιτικοί σου εξυπηρετούν και συμφέροντα τρίτων και άλλο να τους βλέπεις να υπακούν σε μια άλλη δύναμη.

Καθώς οι εικόνες του κ. Χαρίρι κυκλοφορούσαν στην πρωτεύουσα, οι χρήστες των κοινωνικών δικτύων αναρτούσαν εικόνες με τον Τεν Τεν να ψάχνει τον Χαρίρι. Το Σαββατοκύριακο, δρομείς στον μαραθώνιο της Βηρυτού κρατούσαν πλακάτ που έγραφαν «θέλουμε πίσω τον πρωθυπουργό μας». Κατά εντελώς ειρωνικό τρόπο, ο Χασάν Νασράλα, ο αρχηγός της Χεζμπολάχ, έδωσε ομιλία στην οποία αποκηρύσσει τη «σύλληψη» από τους Σαουδάραβες ως μια προσβολή για τον Λίβανο.

Καθώς οι δυτικές κυβερνήσεις ασκούν πίεση στη Σαουδική Αραβία να στείλει πίσω τον κ. Χαρίρι, την Κυριακή κυκλοφόρησε η είδηση πως μια Λιβανέζα δημοσιογράφος κατευθύνεται προς το Ριάντ για να πάρει συνέντευξη από τον πρωθυπουργό. Πιο περίεργο και από τη selfie που έβγαλε η παρουσιάστρια talk show Πάουλα Γακουμπιάν σε ιδιωτικό αεροπλάνο, ήταν το γεγονός πως δεν είχε συνεργείο μαζί της...

Στη συνέντευξη, ο κ. Χαρίρι έδειχνε εξουθενωμένος αλλά επέμεινε ότι δρα σύμφωνα με την ελεύθερη βούλησή του και ότι θα επιστρέψει σύντομα στη Βηρυτό. Απέδωσε την περίεργη συμπεριφορά στην επιθυμία να προκαλέσει ένα «θετικό σοκ». Σε κάποιο σημείο έδειχνε ότι προσπαθεί να μη βάλει τα κλάματα, σε κάποιο άλλο άρχισε να κοιτάζει προς το μέρος ενός άνδρα που καθόταν στα δεξιά του. Εν τω μεταξύ, η κα Γιακουμπιάν ασχολούνταν με το κινητό της τηλέφωνο και προσπαθούσε να κάνει διάλειμμα για διαφημίσεις. Η συνέντευξη δεν βοήθησε να σταματήσουν οι θεωρίες συνωμοσίας στον Λίβανο.

Αλλά σε αυτό το σουρεαλιστικό σκηνικό μπορούσε να δει κανείς ενδείξεις για το μέλλον του Λιβάνου. Μέσω του κ. Χαρίρι, οι απαιτήσεις του Ριάντ ήταν ξεκάθαρες: η Χεζμπολάχ πρέπει να σταματήσει να βοηθάει τους υποστηριζόμενους από το Ιράν αντάρτες Χούτι στην Υεμένη ή διαφορετικά ο Λίβανος θα υποστεί οικονομικές κυρώσεις.

Η Υεμένη αποτελεί το βασικό δίλημμα στην εξωτερική πολιτική του βασιλείου και το διακύβευμα είναι μεγάλο γιατί η στρατιωτική επιχείρηση της Σαουδικής Αραβίας στη χώρα αποτελεί τον πρώτο πόλεμο του πρίγκιπα Μοχάμεντ. Πρέπει να κερδίσει, ακόμα και αν το κόστος είναι η αποσταθεροποίηση του Λιβάνου. Το πρόβλημα είναι ότι η επιτυχία στην Υεμένη δεν είναι εγγυημένη, ακόμα και αν η Χεζμπολάχ συμμορφωθεί με τις απαιτήσεις των Σαουδαράβων.

Το Ιράν είναι ο βασικός προμηθευτής των Χούτι και δεν χρειάζεται να χρησιμοποιήσει τη Χεζμπολάχ για να ενισχύσει τους αντάρτες.

Αλλά ίσως να μην αξίζει να κοιτάμε τη λογική έκβαση των πραγμάτων. Η πίεση του Ριάντ στον κ. Χαρίρι έχει σαν στόχο να στρέψει τον Λίβανο ενάντια στη Χεζμπολάχ. Αντίθετα, μπορεί να στρέψει τον Λίβανο ενάντια στη Σαουδική Αραβία.

© The Financial Times Limited 2017. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation