Το γεωπολιτικό παιχνίδι Μαδούρο με την αναδιάρθρωση χρέους

Η Βενεζουέλα είναι το «κακό παιδί» για τους διεθνείς δανειστές. Εχει πτωχεύσει έναντι των πολιτών της μέσω του υπερπληθωρισμού. Εχει πτωχεύσει έναντι όσων παρέχουν υπηρεσίες στην κρατική εταιρεία πετρελαίου PDVSA, που της επιτρέπουν να συνεχίσει να λειτουργεί. Εχει πτωχεύσει και αναδιαρθρώσει χρέη συμμάχων, όπως η Κίνα και η Ρωσία.

Κι όμως, το Καράκας δεν έχασε ούτε μία πληρωμή προς τη Wall Street. Με αποδόσεις έως 30%, τα ομόλογα της Βενεζουέλας προσέφεραν σε επενδυτές -περιλαμβανομένων ντόπιων με καλές διασυνδέσεις- κάποιες από τις πιο «χυμώδεις» αποδόσεις που κυκλοφορούν.

Αλλά το πόσο ακόμα το Καράκας θα μπορεί να πληρώνει είναι εδώ και καιρό ένα ανοικτό ερώτημα: για την πτώχευση, το θέμα ήταν το «πότε», όχι το «εάν». Αυτή η στιγμή μπορεί τώρα να έφτασε και οι επιπτώσεις μπορεί να είναι γεωπολιτικές, όσο και οικονομικές.

Σε μια ανακοίνωση που προκάλεσε σύγχυση, ο πρόεδρος Νικολά Μαδούρο τόνισε την προηγούμενη εβδομάδα ότι θα αναδιαρθρώσει τα, αξίας περίπου 60 δισεκατομμυρίων δολαρίων, ομόλογα που τελούν υπό διαπραγμάτευση. Η απόφαση δεν συνιστά πτώχευση. Ο Μαδούρο είπε ότι θα συνεχίσει να εξυπηρετεί το χρέος ακόμα και καθώς το αναδιαρθρώνει. Ο λόγος αυτής της -με την πρώτη ματιά- αντιφατικής στρατηγικής είναι απλός: η πτώχευση θα οδηγούσε τους πιστωτές στο να κατάσχουν αποστολές πετρελαίου της Βενεζουέλας. Αυτό που το Καράκας θα κέρδιζε από τη μη πληρωμή χρέους, θα το έχανε από τα χαμηλότερα έσοδα από το πετρέλαιο.

Αντίθετα, συνεχίζοντας τις πληρωμές ενώ αναδιαρθρώνει τα ομόλογα ή τουλάχιστον αιτούμενος αναδιάρθρωση, ο Μαδούρο ίσως θέλει να δημιουργήσει «καλό κλίμα» ανάμεσα στους πιστωτές.

Αν αυτή είναι η στρατηγική, είναι καταδικασμένη. Οι ομολογιούχοι έχουν λίγα κίνητρα να συμμετέχουν σε μια αναδιάρθρωση, ενόσω η Βενεζουέλα εξακολουθεί να τους πληρώνει. Και οι κυρώσεις των ΗΠΑ περιπλέκουν τα πράγματα.

Οι Tareck El Aissami και Simon Zerpa, οι Βενεζουελάνοι αξιωματούχοι που ηγούνται της διαδικασίας, αντιμετωπίζουν κυρώσεις των ΗΠΑ για κατηγορίες που αφορούν διακίνηση ναρκωτικών και διαφθορά. Κανείς εκ των δύο δεν μπορεί να πατήσει το πόδι του σε αμερικανικό έδαφος, τη στιγμή που τα περισσότερα ομόλογα της Βενεζουέλας έχουν εκδοθεί με βάση τη νομοθεσία της Νέας Υόρκης. Αντίθετα, οι κάτοχοι ομολόγων της χώρας προσκλήθηκαν για συζητήσεις την 13η Νοεμβρίου στο Καράκας, μια από τις πλέον βίαιες πόλεις. Στην πραγματικότητα, ο διορισμός τους από τον Ν. Μαδούρο είναι μια φάρσα.

Ακόμα σημαντικότερο, οι κυρώσεις της Ουάσιγκτον απαγορεύουν στους Αμερικανούς επενδυτές να αποδεχτούν νέα ομόλογα Βενεζουέλας, όπως θα γινόταν φυσιολογικά σε μια αναδιάρθρωση. Το Καράκας θα μπορούσε, αντ’ αυτών, να εκδώσει νέο χρέος σε άλλο νόμισμα. Αλλά η Ευρώπη, ο Καναδάς και οι περισσότερες χώρες της Λατινικής Αμερικής έχουν επίσης πει ότι δεν θα αναγνωρίσουν χρηματοοικονομική πράξη προερχόμενη από την πανίσχυρη αλλά «δόλια» Συντακτική Συνέλευση που εγκατέστησε ο Μαδούρο τον Αύγουστο.

Τα παραπάνω φαίνεται πως αφήνουν δύο εναλλακτικές: πτώχευση, για την οποία ο Μαδούρο θα κατηγορήσει τις ΗΠΑ και η οποία θα του δώσει περιορισμένη «ανακούφιση», ή να συνεχίσει να πληρώνει.

Οι επενδυτές αναδυόμενων αγορών θα είναι χαρούμενοι με το τελευταίο: στη Βενεζουέλα αντιστοιχεί το 25% της απόδοσης στους βασικούς δείκτες ομολόγων της JPMorgan. Αλλά δεδομένων των πενιχρών 10 δισεκατομμυρίων ευρώ σε ξένα συναλλαγματικά διαθέσιμα και της πτώσης των εσόδων από το πετρέλαιο κατά 10% τον χρόνο, το ερώτημα είναι πώς;

Η απάντηση ίσως κρύβεται σε μια διάσωση από την άλλη άκρη του κόσμου, όχι του κρατικού χρέους αλλά των ομολόγων της PDVSA. Αυτή μπορεί να επιτρέψει στο Καράκας να εξάγει πετρέλαιο χωρίς αυτό να κατάσχεται. Το Πεκίνο, που ήδη δάνεισε στη Βενεζουέλα 60 δισεκατομμύρια δολάρια, είναι απίθανο να μετέχει. Η Μόσχα, όμως, ίσως. Θα μπορούσε να διαθέσει τα μετρητά που χρειάζεται για να εξυπηρετηθεί το χρέος της PDVSA, με αντάλλαγμα εκπτώσεις στη συμμετοχή της σε τοπικές επιχειρήσεις πετρελαίου.

Αν και τα χρήματα θα εξοφλήσουν Αμερικανούς ομολογιούχους, μια μη ελκυστική προοπτική, η Ρωσία θα εγκατασταθεί πληρώνοντας χαμηλές τιμές στο «κατεργάρικο» έθνος με τα μεγαλύτερα αποθέματα πετρελαίου παγκοσμίως, που απέχει μόλις μια σύντομη πτήση από τις ΗΠΑ.

Αξιωματούχοι της Βενεζουέλας που έχουν κινηθεί μεταξύ Καράκας και Μόσχας έχουν σίγουρα θέσει το θέμα. Σε αυτή την «προκλητική» γεωπολιτική συναλλαγή πρέπει να ελπίζουν ότι ο Πούτιν δεν θα μπορέσει να αντισταθεί.

© The Financial Times Limited 2017. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation