Η ραγδαία άνοδος του Μακρόν ανεβάζει το ηθικό στην ΕΕ

Η αντίθεση μεταξύ των όσων συμβαίνουν στις δύο πλευρές της Σήραγγας της Μάγχης πολύ δύσκολα θα μπορούσε να είναι μεγαλύτερη. Στη Γαλλία, ο νεοεκλεγείς πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν παγίωσε τη ραγδαία άνοδό του αυτό το Σαββατοκύριακο, κερδίζοντας σημαντική πλειοψηφία για το κεντρώο και φίλα προσκείμενο στην ΕΕ κόμμα του Δημοκρατία Εμπρός και μια εντολή για μεταρρυθμίσεις.

Στη Βρετανία, το κυβερνών Συντηρητικό κόμμα έχει πληγεί και στερηθεί της πλειοψηφίας του, ακριβώς τη στιγμή που εκπρόσωποι της χώρας μετέβησαν στις Βρυξέλλες για το ξεκίνημα του πρώτου γύρου των επίμαχων διαπραγματεύσεων για το Brexit.

Στην αρχή του έτους, μια τέτοια αντίθεση θα φαινόταν απίθανη. Η Τερέζα Μέι ήταν πολύ δημοφιλής στην πατρίδα της, ενώ το Παρίσι και άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες αγχώνονταν, και δικαιολογημένα, για τις πολιτικές δοκιμασίες που τους περίμεναν. Ως έχουν τα πράγματα, η Ευρώπη βγήκε αλώβητη από τη λαϊκίστικη εξέγερση που φοβόταν τόσο πολύ. Η άκρα δεξιά της Αυστρίας ηττήθηκε. Ο Χέερτ Βίλντερς, ο εξτρεμιστής που κατέκρινε έντονα την ΕΕ, έχασε τις εκλογές στην Ολλανδία. Το πιο σημαντικό απ’ όλα, η Μαρίν Λεπέν, ηγέτιδα του γαλλικού Εθνικού Μετώπου, τα πήγε πολύ χειρότερα απ’ ό,τι περίμενε στις προεδρικές εκλογές.

Αν είχαν γίνει τα αντίθετα, το μέλλον της ΕΕ μπορεί τώρα να αμφισβητούνταν, δεδομένου πόσο κρίσιμη είναι η Γαλλία για το ευρωπαϊκό πρότζεκτ. Αντ’ αυτού, ο απροσδόκητος θρίαμβος του κ. Μακρόν έχει δημιουργήσει μια καινούρια αίσθηση εμπιστοσύνης στο μπλοκ.

Τέτοιες διαθέσεις μπορεί να είναι εφήμερες. Αλλά αυτή τη φορά φαίνεται πως η Ευρώπη έχει αντιδράσει στη σοκαριστική εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ και στην ψήφο υπέρ του Brexit, με το να ανακαλύψει από την αρχή την αξία της ενότητας και της ΕΕ ως θεσμού. Είναι ζωτικής σημασίας οι χώρες της ΕΕ να εκμεταλλευτούν αυτή την αισιοδοξία και να φέρουν ένα νέο πνεύμα συνεργασίας και αποφασιστικότητας στην επιθετική επίλυση προβλημάτων που όλοι παραδέχονται πως υπάρχουν.

Για την ΕΕ, το σημαντικότερο θέμα δεν είναι το Brexit. Αντίθετα, σημασία έχει πια να λειτουργήσει καλύτερα η ευρωζώνη, έπειτα από αναταραχές σχεδόν μιας δεκαετίας. Τα οικονομικά και οι πολιτικές αυτή τη στιγμή προσφέρουν δυνατότητες. Η ανεργία στο μπλοκ είναι στα χαμηλότερά της εδώ και σχεδόν οκτώ χρόνια. Μια ευρύτερη ανάκαμψη, που στηρίζεται από την αντισυμβατική νομισματική πολιτική της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, βρίσκεται σε εξέλιξη, αν και εξακολουθεί να είναι εύθραυστη. Η κρίση στην Ελλάδα έχει «μπαλωθεί» προς το παρόν, η οικονομία της Ισπανίας ανακάμπτει. Ναι, η Ιταλία παραμένει μια ανησυχία, αλλά η Γαλλία τα πηγαίνει καλύτερα.

Σε όρους πολιτικής, υπάρχουν ενδείξεις πως οι πάγιες θέσεις των χωρών-οφειλετών και πιστωτών αρχίζουν να μετατοπίζονται. Με τον κ. Μακρόν, η Γαλλία έχει πλέον έναν πρόεδρο που παραδέχεται κάποιες από τις γερμανικές επικρίσεις επάνω στα γαλλικά οικονομικά. Με τη σειρά του, στο Βερολίνο υπάρχει μια κάποια αναγνώριση της ανάγκης να αντιμετωπιστεί το επίμονο πλεόνασμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών. Θα μπορούσε να υπάρξει κάποιος συμβιβασμός, εκτός απροσδόκητου αποτελέσματος στις γερμανικές εκλογές τον Σεπτέμβριο.

Βραχυπρόθεσμα, αυτό μπορεί να σημαίνει διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις στη Γαλλία, με αντάλλαγμα πιο επεκτατική δημοσιονομική πολιτική στη Γερμανία. Μεσοπρόθεσμα, θα απαιτούσε να ενισχυθούν και τα δύο ταμεία που είναι διαθέσιμα για πανευρωπαϊκές δαπάνες, αλλά και η κεντρική επίβλεψη των εθνικών οικονομικών πολιτικών.

Αν και αυτό το γαλλογερμανικό «παζάρι» είναι καθοριστικής σημασίας, οι δύο χώρες δεν μπορούν να οδηγήσουν τη διαδικασία από μόνες τους. Θα πρέπει να είναι ευαίσθητες απέναντι στην Ισπανία, την Ιταλία και την κεντρική Ευρώπη. Ο λαϊκισμός έχει καθιερωθεί στην Ουγγαρία και την Πολωνία και απειλεί να το κάνει και στην Τσεχική Δημοκρατία. Προκειμένου να τον αντιμετωπίσει, η ΕΕ πρέπει να τραβήξει μια διακριτή γραμμή μεταξύ του σεβασμού στην εθνική κυριαρχία και στην επιβολή κοινών πολιτικών αξιών.

Για το Λονδίνο, το οποίο συχνά έχει προσεγγίσει το μπλοκ με μια στρατηγική «διαίρει και βασίλευε», αυτή η ανανεωμένη εμπιστοσύνη στην ΕΕ μπορεί να είναι ανησυχητική. Κι όμως, μια πιο σίγουρη Ευρώπη θα μπορούσε να λειτουργήσει προς το συμφέρον της Βρετανίας.

Η Ευρώπη μπορεί πλέον να βλέπει την αποχώρηση της Βρετανίας ως θλιβερή πράξη που θα ζημιώσει την ίδια, αντί για υπαρξιακή κρίση, επιτρέποντας στις διαπραγματεύσεις να λάβουν χώρα σε πιο εποικοδομητική ατμόσφαιρα.

© The Financial Times Limited 2017. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation