Νέα πτώση το τελευταίο χρονικό διάστημα για τις τραπεζικές μετοχές στο ταμπλό του Χ.Α.

Την τελευταία πενταετία, η μετοχή της Εθνικής υποχρεώθηκε σε απώλειες 97%, της Alpha Bank 94%, της Eurobank 96,7%, της Πειραιώς 97,5% και της Αττικής 88%.

Επιπλέον, οι Γάλλοι της Credit Agricole έβαλαν λεφτά από την τσέπη τους για να αποκτήσουν μειοψηφικό μερίδιο στο σχήμα Alpha-Εμπορικής, ενώ στο 100% οριστικοποιήθηκαν οι ζημίες για τους μετόχους του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου και της Αγροτικής Τράπεζας!

Προφανώς λοιπόν μιλάμε για καταβαράθρωση των τραπεζικών μετοχών και της περιουσίας των ιδιοκτητών τους, που συχνά αποκαλούνται «μεγάλο κεφάλαιο»…

Στην περίπτωση της Τράπεζας Αττικής, το «μεγάλο κεφάλαιο» είναι το ελληνικό δημόσιο, ασφαλιστικά ταμεία και Έλληνες μικροεπενδυτές. Σύμφωνα λοιπόν με το μετοχολόγιο της τράπεζας, το 42% περίπου των μετοχών το κατέχει το Ταμείο των Μηχανικών, το 20% το κρατικά ελεγχόμενο Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο, το 19% το (επίσης κρατικό) Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων, ενώ το υπόλοιπο κατέχεται από Έλληνες μικροεπενδυτές και εργαζόμενους του Τ.Τ.

Και μπορεί, βέβαια, η Τράπεζα Αττικής να θεωρείται από πολλούς κρατική, ωστόσο η εικόνα δεν αλλάζει σε πολύ μεγάλο βαθμό, αν αναφερθούμε συγκεντρωτικά στο σύνολο των τραπεζών που διαπραγματεύονται στο Χρηματιστήριο της Αθήνας.

Συγκεκριμένα, αναφερόμαστε σε στοιχεία που αφορούν το έτος 2010 και παρουσίασε σε ομιλία του στο πλαίσιο του πρόσφατου Money Show ο γραμματέας του Συνδέσμου Επενδυτών και Διαδικτύου (ΣΕΔ) Γιάννης Σαρρής.

Σύμφωνα λοιπόν με τα συγκεκριμένα στοιχεία, το ελληνικό δημόσιο κατείχε το 6,47% του συνόλου των τραπεζικών μετοχών, τα εγχώρια ασφαλιστικά ταμεία το 0,18%, οι εγχώριοι θεσμικοί επενδυτές το 4,58%, ενώ το 63,5% το κατείχαν μέτοχοι μειοψηφίας με ποσοστό χαμηλότερο του 1%!

Αντίθετα, από τις υπόλοιπες κατηγορίες μετόχων ξεχώριζαν οι αλλοδαποί με 14,75%, τα φυσικά πρόσωπα με ποσοστό άνω του 1% κατείχαν το 7,34% και οι άλλες τράπεζες το 2,64%.

Άρα, οι εισηγμένες στο Χ.Α. τράπεζες σε μικρό σχετικά ποσοστό ελέγχονται από τους «τραπεζίτες» και το «μεγάλο κεφάλαιο». Αντίθετα, κατέχονται σε μεγάλο βαθμό από το ελληνικό δημόσιο, από εγχώρια θεσμικά χαρτοφυλάκια (βλέπε μικροεπενδυτές) και από πλήθος επενδυτών εσωτερικού και εξωτερικού, κανείς εκ των οποίων δεν κατέχει άνω του 1%!

Σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία, δεν διαφοροποιείται πολύ η εικόνα που αφορά το σύνολο της εγχώριας χρηματιστηριακής αγοράς. Έτσι, το 2010 στο σύνολο των εισηγμένων του Χ.Α., το ελληνικό δημόσιο κατείχε το 9,88% των μετοχών, οι εγχώριοι θεσμικοί επενδυτές το 2,19%, τα εγχώρια ασφαλιστικά ταμεία το 0,07%, ενώ το 44,39% κατεχόταν από μετόχους που έλεγχαν κάτω από το 1% της εταιρείας.

Αντίθετα, το 24,1% ανήκε σε αλλοδαπούς, ενώ τα φυσικά πρόσωπα με συμμετοχή άνω του 1% σε μια εταιρεία κατείχαν συνολικά μόλις το 9,44% και οι μη τραπεζικές χρηματοοικονομικές εταιρείες το 4,4%.


Τα σημαντικά συμπεράσματα

Όσο και αν η καταγραφή των παραπάνω στοιχείων αφορά το 2010 και όχι το σήμερα (οι ενδιάμεσες αλλαγές δεν είναι πολύ μεγάλες), όσο επίσης και αν ενδεχομένως υπάρχουν κάποια ζητήματα καταγραφής των στοιχείων (π.χ. μέτοχοι με ποσοστά χαμηλότερα του 1% είναι συγγενείς του βασικού μετόχου ή ο βασικός μέτοχος βρίσκεται πίσω από επενδυτές που εμφανίζονται ως αλλοδαποί), βέβαιο είναι πως:

• Οι αποκαλούμενοι μέτοχοι μειοψηφίας -είτε Έλληνες είναι αυτοί είτε ξένοι- κατέχουν την πλειοψηφία των εισηγμένων εταιρειών, σε αντίθεση με τους αποκαλούμενους «βασικούς μετόχους», οι οποίοι αποτελούν μειοψηφία.

• Η πολύ μεγάλη υποχώρηση των τιμών των μετοχών στο Χ.Α. την τελευταία πενταετία έπληξε μεν σε κάποιον βαθμό τους «ιδιοκτήτες» των εταιρειών, αλλά σε μεγαλύτερη έκταση ζημίωσε αθροιστικά τους Έλληνες μικροεπενδυτές, το ελληνικό δημόσιο και τα θεσμικά χαρτοφυλάκια τόσο του εσωτερικού όσο και του εξωτερικού.

• Γίνεται καταφανές πόσο μεγάλη είναι η ανάγκη για την αναβάθμιση του θεσμού της Εταιρικής Διακυβέρνησης στις εταιρείες του Χρηματιστηρίου της Αθήνας, κάτι που θα πρέπει να απασχολήσει έντονα την αγορά, εν όψει μάλιστα της επικείμενης τροποποίησης του σχετικού θεσμικού πλαισίου.