Οι αγορές έκαναν ότι έκαναν την Παρασκευή και σαφώς τα πράγματα δεν είναι ιδιαίτερα ευχάριστα. Η ζημία έχει ήδη γίνει, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν μπορεί να γίνει και πολύ χειρότερη. Αυτό υποθέτουμε δεν θα εμποδίσει να απολαύσουμε το διήμερο της εθνικής επετείου, ούτε να φάμε τον μπακαλιάρο, με σκορδαλιά ή σκέτο, που επιβάλλει το έθιμο.
Πριν ή μετά όμως, σημειώστε τα παρακάτω ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ σημεία που ισχύουν, ακόμη κι αν η τραπεζική αναταραχή σταματήσει κάπου εδώ.
Υπάρχουν δύο σημαντικές διαφορές σε αυτή την κρίση σε σχέση με άλλες του παρελθόντος;
- Η αμερικανική SVB απο την οποία ξεκίνησε το “κακό”, δεν είχε επενδύσεις σε αξίες "υπόπτου" αποτίμησης, όπως ήταν π.χ. τα περίφημα subprime. Αντιθέτως είχε παλαιότερες εκδόσεις από ομόλογα του αμερικανικού δημοσίου και τιτλοποιημένα ενυπόθηκα δάνεια με κρατική εγγύηση. Αυτό που την «έφαγε» ήταν οι μεγαλοκαταθέτες που άρχισαν να φεύγουν και οι ζημιές που έγραψε πουλώντας πρόωρα τις παραπάνω αξίες, λόγω της ανόδου επιτοκίων που μεσολάβησε. Κι ένα νούμερο που ίσως σας ταράξει: Αν όλες οι αμερικανικές τράπεζες ρευστοποιούσαν άμεσα στοιχεία του ενεργητικού τους, (όχι μόνο ομόλογα) τα οποία δεν αποτιμούν σε όρους αγοράς (mark to market), επειδή σκοπεύουν να τα διακρατήσουν ως τη λήξη, οι απώλειες που θα είχαν υπολογίζονται (όxι από εμάς αλλά από τους Financial Times και άλλα μεγάλα διεθνή Μέσα) σε περίπου... 2 τρισ. δολάρια, ελάχιστα μικρότερες από το συνολικό «κεφαλαιακό μαξιλάρι» που διαθέτουν, ύψους περίπου 2,1 τρισ. δολαρίων
- H τράπεζα SVB δεν θεωρείτο συστημική λόγω μικρού μεγέθους και άρα δεν υπήρχε -θεωρητικά- λόγος να μην γίνει bail in των καταθετών, πάνω από το όριο κρατικής εγγύησης των καταθέσεων.
Και οι δύο αυτές διαφορές, αλλάζουν δραστικά το διεθνές "κανονιστικό" περιβάλλον- και θα επηρεάσουν έμμεσα τις τραπεζικές αποτιμήσεις ανά τον κόσμο, είτε αρέσει αυτό στους τραπεζίτες, είτε όχι.
Το πρώτο σημείο έχει μεγάλη σημασία σε σχέση με την υποτιθέμενη κύρια δραστηριότητα των τραπεζών: Να μετατρέπουν συνήθως βραχυχρόνιες καταθέσεις, σε μακροπρόθεσμες δανειακές τοποθετήσεις. Αυτός άλλωστε είναι και ο βασικός τους ρόλος στο παγκόσμιο οικονομικό σύστημα. Πληρωμές πλέον, μπορεί να κάνει κάποιος με διάφορες μεθόδους, εν ριπή οφθαλμού, ακόμη κι αν είναι διασυνοριακές.
Εάν λοιπόν οι τράπεζες υποχρεωθούν, μέσω πρόσθετων ρυθμίσεων, να διακρατούν υψηλότερη ρευστότητα, να ενισχύσουν περαιτέρω τις κεφαλαιακές τους επάρκειες, -κάτι που... λατρεύουν να επιβάλλουν οι επόπτες- να κάνουν πιο σφιχτή διαχείριση λήξεων μεταξύ των στοιχείων του ενεργητικού τους, (δάνεια, επενδύσεις κλπ), και του παθητικού τους (καταθέσεις, ομολογιακές εκδόσεις κλπ), τότε είναι βέβαιο ότι θα μειωθούν οι δείκτες αποδοτικότητας και άρα κερδοφορίας.
Το δεύτερο σημείο, έχει εξίσου μεγάλο ενδιαφέρον.
Εάν προστατεύονται οι καταθέτες και των μη συστημικών τραπεζών, πρακτικά πρέπει να προστατεύονται οι καταθέτες όλων των τραπεζών. Δεδομένου όμως ότι η προστασία των καταθέσεων έχει κόστος, αυτό στην πράξη (είτε μεσολαβεί εγγύηση μέσω των άλλων τραπεζών, είτε όχι), το πληρώνει τελικά ο φορολογούμενος.Πρακτικά οι τράπεζες γίνονται άμεσα, παρακλάδι του... κράτους!
Επίσης αν προστατεύονται όλες οι καταθέσεις, πέρα από την «ηθικό κίνδυνο» που προκαλείται (να κάνουν οι τραπεζίτες διάφορα… αεροπλανικά, γνωρίζοντας ότι άλλος θα πληρώσει το βαρκάρη), προκύπτει κι ένα ακόμη θέμα, σε συνδυασμό με το πρώτο σημείο που αναφέραμε παραπάνω.
Αν είναι έτσι, τότε τί χρειάζονται οι παραδοσιακές τράπεζες με μεγάλες καταθετικές βάσεις, στην εποχή μάλιστα που οι ίδιες οι κεντρικές τράπεζες μπορούν να βγάλουν (όπως σχεδιάζουν), ψηφιακές εκδόσεις των νομισμάτων τους; Με απλά λόγια, οι καταθέσεις θα μπορούν να τηρούνται άνετα, στην Κεντρική Τράπεζα.
Αυτά τα θέματα έχουν ήδη βρεθεί στο προσκήνιο κι αν δεν επηρεάζουν ήδη, σίγουρα θα επηρεάσουν τις αποτιμήσεις, ενδεχομένως και το μελλοντικό ρόλο των τραπεζών, το business model.
Εάν μάλιστα υπάρξει νέος γύρος τραπεζικών καταρρεύσεων, καθώς οι καταθέσεις στις αμερικανικές τράπεζες συνολικά, μειώνονται με ανησυχητικούς ρυθμούς το τελευταίο διάστημα, κυρίως προς τα λεγόμενα “money market funds, δεν αποκλείεται να δούμε αλλαγές με εντυπωσιακή ταχύτητα.