Αργεντινή: Το τώρα και το αύριο του «τσαμπουκά» των αγορών

Έως τώρα, οι επενδυτές περίμεναν ότι η Αργεντινή θα είχε προχωρήσει σε συμβιβασμό της μακροχρόνιας διαμάχης της με τα hedge funds που αρνήθηκαν τους όρους αναδιάρθρωσης μετά τη χρεοκοπία του 2002. Όταν, στα μέσα του 2014, ένα περιφερειακό δικαστήριο των ΗΠΑ έδωσε δίκιο στους ισχυρισμούς των funds, οι αναλυτές προέβλεψαν ότι η κυβέρνηση της Christina Fernandez θα έλυνε το θέμα πριν τις εκλογές του Οκτωβρίου του 2015 και πριν την πληρωμή ενός δολαριακού ομολόγου που πρέπει να γίνει τον ίδιο μήνα.

Η Αργεντινή, σύμφωνα με δικές της επίσημες ανακοινώσεις, ξεμένει από συναλλαγματικά αποθέματα και -τουλάχιστον επισήμως- εξακολουθεί να είναι εκτός διεθνών αγορών.

Ωστόσο, ένας συμβιβασμός δεν έχει ακόμη υλοποιηθεί και στην πραγματικότητα κάτι τέτοιο δεν είναι καν κοντά.

Τα bonar

Η πιο πρόσφατη διαμάχη σχετίζεται με την έκδοση που ονομάστηκε Bonar 24, τον Απρίλιο του 2015. Πρόκειται για τίτλους σε δολάριο που ρυθμίζονται από το αργεντίνικο δίκαιο και οι οποίοι δεν έχουν σχέση με τις αποφάσεις του αμερικανικού δικαστηρίου του 2014, με τη λογική ότι απευθύνονται μόνο σε εγχώριους επενδυτές. Σύμφωνα με την ερμηνεία που έδωσε ο Αμερικανός δικαστής Griesa στη ρήτρα pari passu, αν ένας δανειστής πληρωθεί, όλοι οι άλλοι πρέπει να πληρωθούν την ίδια στιγμή. Αυτό έχει εφαρμογή στο εθνικό χρέος, το οποίο θεωρείται εξωτερικό.

Η έκδοση Bonar 24 θεωρητικά δεν εμπίπτει στην κατηγορία αυτή καθώς προοριζόταν για εγχώριους επενδυτές μόνο.

Όμως, όπως συχνά συμβαίνει σε μεγάλες εκδόσεις, φάνηκε ότι η έκδοση ξεπέρασε τα εθνικά σύνορα. Οι επενδυτές πιστεύουν ότι τα κεφάλαια που συγκεντρώθηκαν με την έκδοση αυτή (1,4 δισ. δολ.) θα χρησιμοποιηθούν για να εξοφληθούν τίτλοι που λήγουν αυτόν τον Οκτώβριο, οι αποκαλούμενοι Bonar 15 -μια επίσης δολαριακή και εγχώρια έκδοση.

To Aurelius Capital, ένα από τα δύο hedge funds που είναι σε ρήξη με την κυβέρνηση της Αργεντινής, υποσχέθηκε ότι θα αναλάβει δράση κατά κάθε διεθνούς μέρους που είτε θα αγοράσει τους νέους αυτούς τίτλους, είτε θα βοηθήσει την Αργεντινή να τους διαθέσει στο εξωτερικό. Η απειλή πυροδότησε, από ό,τι φάνηκε, μια απάντηση από τον υπουργό Οικονομικών της Αργεντινής, Kicillof, στην οποία υπονοούνταν ότι οι διεθνείς επενδυτές όντως αγόρασαν την έκδοση Bonar 24.

Τα holdout funds συμφωνούν με τον κ. Kicillof ότι εμπλέκονται διεθνείς επενδυτές και τώρα σκοπεύουν να μπλοκάρουν τις πληρωμές προς το νέο χρέος, καθώς κάθε διεθνής προσφορά θα θεωρηθεί ότι εμπίπτει στη νομική απόφαση του δικαστηρίου της Νέας Υόρκης. Οι εκ μέρους των fund συνολικές απαιτήσεις πλέον ξεπερνούν κατά πολύ τα 10 δισ. δολ. Πρόσωπο με έγκυρη πληροφόρηση είπε στο The Banker ότι τον Μάιο υπήρχε συνάντηση με το NML capital lead, το fund που μαζί με το fund Aurelius προχώρησαν σε μήνυση κατά της Αργεντινής. Στη διάρκεια της συνάντησης αυτής τέθηκε το ερώτημα «σε πόσους από εσάς προτάθηκε η αγορά του Bonar 24;». Κάποια χέρια σηκώθηκαν, κάτι που αποδεικνύει ότι δεν ήταν αποκλειστικά εγχώρια η προσφορά. Αυτό ήταν εκείνο που η Αργεντινή επιχειρεί να εκδώσει τώρα, αντί να προσέλθει σε διαπραγματεύσεις.

Τι πρέπει να γίνει

Όποιος εκλεγεί στην Προεδρία της Αργεντινής τον Οκτώβριο θα έχει μια μεγάλη πρόκληση μπροστά του. Το ΑΕΠ της χώρας αναμένεται να αναπτυχθεί με μόνο 0,5% φέτος, ενώ η πρόβλεψη της επόμενης χρονιάς εξαρτάται από τη λύση του θέματος με τα funds και αποκλείεται να είναι περισσότερο από 2%, σύμφωνα με την S&P. Αν και η χώρα βοηθήθηκε από την έκδοση του Bonar 24, τα αποθέματα ρευστών διαθεσίμων θα είναι στα 5 δισ. δολ. έως το τέλος Δεκεμβρίου, σύμφωνα με την εγχώρια τράπεζα επενδύσεων Puente. «Η Αργεντινή πρέπει να συγκεντρώσει αρκετές διεθνείς πηγές για τον επόμενο χρόνο», λέει ο Alejo Costa, στέλεχος της Puente.

Η Αργεντινή λοιπόν θα μπει στο 2016 ούσα σε αδύναμη θέση, σύμφωνα με τον κ. Costa. «Όταν κάνεις τις πράξεις, θα δεις ότι η αγορά για εκδόσεις σε εγχώριο δίκαιο δεν είναι τόσο βαθιά», λέει. «Η Αργεντινή ίσως εκδώσει 4 ή 5 δισ. δολ. σε εγχώριο δίκαιο, αλλά αν πράγματι θέλει να αυξήσει το βάθος της αγοράς, θα πρέπει να εκδώσει χρέος σε ξένο νόμισμα.

Ο μόνος τρόπος για να υπάρξει ένας ουδέτερος αγοραστής για την Αργεντινή, που μπορεί να απορροφήσει 10 ή 20 δισ. δολ. σε νέες εκδόσεις, είναι να υπάρξουν κεφάλαια από τις ΗΠΑ να αγοράσουν το χρέος. (...) Για να γίνει αυτό πρέπει να αυξηθεί το χρέος, αλλά εκείνο το χρέος που ρυθμίζεται από το δίκαιο που ισχύει στη Μ. Βρετανία ή τη Νέα Υόρκη», λέει.

Ενώ είναι σίγουρο πως η δημοφιλής κ. Fernandez δεν θα μπορέσει να είναι ξανά υποψήφια λόγω της αργεντινικής συνταγματικής νομοθεσίας που δεν επιτρέπει περισσότερες από δύο συνεχείς θητείες, οι επενδυτές προετοιμάζονται για διαφορετικά σενάρια -ανάλογα με το ποιος θα κερδίσει τις εκλογές του Οκτωβρίου.

Ενώ ο Daniel Scoli, υποψήφιος με το κόμμα της κ. Fernandez, έχει αποφύγει το θέμα με τα funds, ο Mauricio Macri και ο Sergio Massa έχουν ξεκάθαρα πάρει θέση αναφέροντας ότι είναι θέμα προτεραιότητας. Ο πρώην κεντρικός τραπεζίτης Martin Redrado, νυν οικονομικός σύμβουλος του κ. Massa, εξέφρασε την άποψη ότι «η Αργεντινή πρέπει να επιλύσει το θέμα με τα funds με συναινετικό τρόπο, ώστε να αφήσει τη χρεοκοπία πίσω της.

Η χώρα μας θα χρειαστεί σημαντικές ποσότητες εισροών δολαρίων για να ανακτήσει οικονομική εμπιστοσύνη, αξιοπιστία και ανάπτυξη».

Η νέα κυβέρνηση θα πρέπει να εμποδίσει το διογκούμενο δημοσιονομικό έλλειμμα, το οποίο αναμένεται να ανέλθει στο 4,4% έως το τέλος του 2015. Ο πληθωρισμός που βασίζεται σε κυβερνητικούς υπολογισμούς και που ο ιδιωτικός τομέας τον υπολογίζει περί το 35% και το σύστημα ανταλλαγής ξένου συναλλάγματος, πιστεύεται ότι δίνει μια διαστρεβλωμένη και υπερτιμημένη εικόνα της χώρας.

Ο Water Stoeppelwerth, στέλεχος της εταιρίας διαχείρισης Balanz Capital, αναφέρει ότι «για τους επενδυτές που είναι συνηθισμένοι να αναζητούν αναδυόμενες αγορές, όταν έχεις τόσο διογκωμένο δημοσιονομικό έλλειμμα, με μια τόσο υπερτιμημένη ισοτιμία όπως της Αργεντινής, ξέρεις ότι κάτι θα δώσει».

Αλλά ο ιδιαίτερα χαμηλός λόγος χρέους - ΑΕΠ της Αργεντινής -λιγότερο από 46% πέρυσι- και η αφθονία φυσικών πόρων, θα την καταστήσει θελκτική επιλογή για τους επενδυτές. Ο Stephan Fang, στέλεχος της Aberdeen Asset Management, επισημαίνει την εύρεση αποθεμάτων αερίου από σχιστόλιθο, τις μεταλλευτικές δυνατότητες και τα πετρελαϊκά αποθέματα, τα οποία θα μπορούσαν να οδηγήσουν την Αργεντινή στην τέταρτη θέση της παγκόσμιας κατάταξης πετρελαιοπαραγωγών. Όλα αυτά θεωρούνται παράγοντες που δυνητικά θα φέρουν ένα λαμπρό μέλλον για τη χώρα.

Η ανάταξη δεν θα είναι άμεση

Καθώς οι ελπίδες ότι τα πράγματα θα αλλάξουν με τη νέα κυβέρνηση πληθαίνουν, αρκετοί αναρωτιούνται αν οι επενδυτές επιδεικνύουν πολύ μεγάλη αισιοδοξία σχετικά με το άμεσο μέλλον της χώρας. Η Delfina Cavanagh, η βασική αναλύτρια της S&P για την Αργεντινή, είναι ένας από αυτούς. «Παίρνω πολλές κλήσεις για την Αργεντινή. Οι επενδυτές είναι πολύ ενθουσιώδεις. Αλλά το να αλλάξουν τα πράγματα και να γίνουν οι αναγκαίες μεταρρυθμίσεις δεν θα είναι γρήγορο ή εύκολο», λέει.

Ο κ. Fang προσθέτει πως η θεραπεία του προβλήματος του πληθωρισμού μια και καλή θα μπορούσε να παρέχει την απαραίτητη ώθηση στην αξιοπιστία και τη διαφάνεια- για να μην αναφέρουμε την ομαλοποίηση των σχέσεων με το ΔΝΤ, που θα μπορούσε να φανεί χρήσιμη στη συνέχεια ,αν η Αργεντινή αποζητήσει πολυμερή χρηματοδότηση. «Αλλά μέχρι η ιστορία των δικαστικών αρχών της Νέας Υόρκης να ολοκληρωθεί, θα συνεχίσουμε να προτιμάμε χρέος σε τοπικό νόμισμα».

Η δικαστική εξέλιξη τώρα σχετίζεται και με άλλες υποθέσεις αργεντίνικου χρέους 5,4 δισ. δολ. που ρυθμίζονται με βάση το δίκαιο της Νέας Υόρκης, το οποίο τον φετινό Ιούνιο έλαβε το πράσινο φως από τις αμερικανικές δικαστικές αρχές για να κυνηγήσει πληρωμή, σύμφωνα με τη ρήτρα pari passu.

Η κατάληξη του έπους του αργεντίνικου χρέους μπορεί να επέλθει εντός του 2016 υπό μια νέα ηγεσία. Ωστόσο, αυτό απέχει πολύ από το να είναι βέβαιο, καθώς οι προηγούμενες προσδοκίες των αγορών δεν ικανοποιήθηκαν στην Αργεντινή. Οι επενδυτές πιστεύουν ότι μια γρηγορότερη λύση θα επιτευχθεί υπό την ηγεσία του πρώην επιχειρηματία και δημάρχου του Μπουένος Άιρες, κ. Macri, ο οποίος έχει τοποθετηθεί σαφέστερα από τους άλλους γύρω από την ανάγκη επανεισόδου στις διεθνείς αγορές και προσέλκυσης επενδύσεων. Αν ωστόσο εκλεγεί, θα αντιμετωπίσει σκληρότερη αντιπολίτευση από το Κογκρέσσο, όπου το κόμμα της κ. Fernandez και οι περονικές απόψεις έχουν δύναμη.

Αυτό σημαίνει ότι ο κ. Scioli μπορεί να είναι ο άνθρωπος που μπορεί πιο εύκολα να φέρει την αλλαγή. «Ο κ. Scioli είναι απασχολημένος με την προσπάθεια να νικήσει», λέει ένας παρατηρητής των πραγμάτων της Αργεντινής. Ο υποψήφιος του κόμματος της κ. Fernandez έχει ήδη δηλώσει ότι θα καλοδεχόταν στην ομάδα του τον σημερινό υπουργό Οικονομικών κ. Kicillof.

Αργότερα τον Ιούνιο ο κ. Scioli επίσης ανακοίνωσε τον Carlos Zannin, έναν στενό συνεργάτη της κ. Fernandez, ως τον πιθανό του αντιπρόεδρο, κάτι το οποίο αρκετοί βλέπουν ως διαδικασία παροχής «πράσινου φωτός» εκ μέρους της κ. Fernandez. Ο παρατηρητής των θεμάτων της Αργεντινής, που αναφέρθηκε και πριν, επισημαίνει: Αν ο κ. Kicillof οριστεί υπουργός Οικονομικών, θα σημαίνει ότι η κ. Fernandez θα επιχειρήσει να έχει λόγο στα πράγματα.

Αλλά η σημερινή πρόεδρος μπορεί ίσως να νομίζει ότι επειδή η Αργεντινή έχει προεδρικό σύστημα, όπου όλες οι δυνάμεις είναι με τον πρόεδρο, δεν θα μπορέσει να ελέγξει πραγματικά τον κ. Scioli και έτσι μπορεί να προτιμά να έχει το κόμμα της στην αντιπολίτευση για τέσσερα χρόνια και ύστερα να επανέλθει. Ακόμη δεν είναι ξεκάθαρο».