Η νέα απειλή για τις τράπεζες λέγεται Bitcoin

Αυτό που με εντυπωσιάζει στο τραπεζικό σύστημα είναι ότι το ίδιο δεν πιστεύει πως χρειάζεται να αλλάξει. Δεν θεωρεί ότι αποδιοργανώνεται από την τεχνολογία και είναι περιφρονητικό έναντι πολλών start ups και πολλών καινοτομιών. Αναφέρεται δε σε παρελθοντικές επιδόσεις για να εξηγήσει το γιατί.

Τον περασμένο αιώνα δεν υπήρξε στο τραπεζικό σύστημα καμιά σοβαρή αναταραχή, πέρα από τις κρίσεις που ο ίδιος ο κλάδος δημιούργησε στον εαυτό του -όπως οι κρίσεις χρέους- και από εκείνες που προκάλεσαν οι ρυθμιστικές αρχές, τις οποίες στη συνέχεια κλήθηκαν να διευθετήσουν.

Το τραπεζικό σύστημα είναι ενσωματωμένο στο ευρύτερο οικονομικό σύστημα και είναι σύμφυτο με αυτό. Το οικονομικό σύστημα καθορίζει την εκλογή των πολιτικών. Οπότε, οι πολιτικοί συνεργάζονται στενά με τους επί των οικονομικών ώστε να διασφαλίσουν ότι όλα βαίνουν προς το καλύτερο συμφέρον της χώρας τους.

Αυτός είναι ο λόγος που κάθε χώρα έχει τρεις ή τέσσερις μεγάλες τράπεζες και δεν υπάρχει ανταγωνισμός στην τραπεζική, καθώς οι ρυθμιστικές αρχές θέτουν τα μεγαλύτερα εμπόδια για την είσοδο στον συγκεκριμένο κλάδο. Ή τουλάχιστον αυτό νομίζουν.

Ανταγωνιστής και απειλή;

Οι άδειες που δίνονται σε τράπεζες τις προστατεύουν από ανταγωνιστικές απειλές και έτσι ο μοναδικός ανταγωνισμός που αντιμετωπίζουν είναι αυτός μεταξύ τους. Μέσω εξαγορών και συγχωνεύσεων επιχειρούν να γίνουν νούμερο ένα, δύο ή τρία στις αγορές όπου δραστηριοποιούνται και μετά να κοιτάξουν εκτός συνόρων για επέκταση. Αυτό όμως που έχει ενδιαφέρον είναι το δίλημμα εκείνου που καινοτομεί και η άποψη ότι ο νέος ανταγωνισμός «απ' έξω» μπορεί να αγνοηθεί καθώς φαίνεται άσχετος.

Αρκετοί από τους φημολογούμενους ανταγωνιστές μάλλον δεν είναι καν απειλές. Η Google, η Amazon, το Facebook και η Apple (GAFA) είναι όλα καλά ονόματα, αλλά και είκοσι χρόνια πριν ήταν η IBM και η Microsoft που «θα γινόντουσαν τράπεζες». Ποτέ δεν έγιναν όμως και μάλλον δεν θα γίνει ποτέ και η ομάδα GAFA. Αυτό εν μέρει λόγω του ότι το ενδιαφέρον τους είναι στραμμένο στην ψηφιακή κυριαρχία και όχι στη χρηματοοικονομική και λόγω του ότι υπάρχει ένα εμπόδιο για την είσοδο στα χρηματοοικονομικά: η άδεια.

Όταν αυτές οι εταιρίες ξεκινούν να κουνούν το δέντρο της τραπεζικής, όπως έκανε πρόσφατα η Alibaba στην Κίνα, οι τράπεζες αρχίζουν να ασκούν πιέσεις στις ρυθμιστικές αρχές και στις κυβερνήσεις ώστε τέτοιου είδους υπηρεσίες να σταματήσουν.

Οπότε πού είναι η απειλή;

Όμως τι θα συνέβαινε αν στο... ραντάρ υπήρχε κάτι - κάτι τόσο μικρό που θα μπορούσε να είναι και... μια μύγα; Τι θα συνέβαινε αν δημιουργούνταν κάτι που θα άλλαζε ριζικά τον κλάδο, αλλά που επειδή μοιάζει τόσο «άσχετο» αγνοείται;

Τι θα συνέβαινε αν δεν υπήρχε η ανάγκη να μη χρησιμοποιούμε καθόλου τις τράπεζες και το σύστημα μπορούσε να παρακαμφθεί; Τι θα συνέβαινε αν μπορούσε να δημιουργηθεί μια νέα αξία ανταλλαγής που δεν έχει άλλον ρυθμιστή πέρα από την κοινότητα που τη χρησιμοποιεί; Τι θα συνέβαινε αν μπορούσε κάποιος να μετακινήσει κεφάλαια σε όλο τον κόσμο χωρίς προμήθειες; Αυτό είναι που κάνει το Bitcoin και αυτός είναι ο λόγος που γράφω συνέχεια για αυτό.

Πιστεύω ότι τελικά θα ενταχθεί υπό κάποιου είδους ρυθμιστική αρχή, αλλά οι βασικοί παίκτες στην αγορά του Bitcoin δεν περιλαμβάνουν προς το παρόν ούτε μία τράπεζα. Έτσι, αν δεν γίνει... mainstream εντός ολίγου, θα υπάρξει μια τελείως διαφορετική ομάδα παικτών όπως οι Ripple, Coinaaa ή κάτι άλλο που δεν έχουμε δει.

Πράγματι ζούμε σε ενδιαφέροντες καιρούς.

Και τελικά, αν δεν πιστεύετε ότι το Bitcoin είναι απειλή για την τραπεζική, πώς εξηγείτε ότι όλοι οι άνθρωποι που είναι παθιασμένοι με το Bitcoin δούλευαν πριν σε τράπεζες;